nova max - 3m - §2.4 - zure en basische oplossingen

• Scheikunde
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

Vorige paragraaf

• Crème: water, vette stof en emulgator

• Shampoo: water, zeep en keukenzout

• Tandpasta: zeep en schuurmiddel

§2.4: Zure en basische oplossingen

• Je kunt van een aantal bekende oplossingen aangeven of ze zuur of basisch zijn.
• Je kunt de eigenschappen en toepassingen van zure en basische oplossingen noemen.
• Je kunt het verband beschrijven tussen de concentratie van zure en basische oplossingen en de pH.
• Je kunt met een indicator bepalen of een oplossing zuur, basisch of neutraal is.
• Je kunt veilig werken met chemicaliën met het gevarensymbool 'niet mengen'.

p. 98

Schoonmaakmiddelen

• Veel schoonmaakmiddelen zijn zuur of minder zuur dan water

• Hoe extremer de "zuurgraad", hoe heftiger de reactie

• Schoonmaakmiddelen moet je nooit mengen!! Er kunnen giftige gassen ontstaan

Zuur, basisch en neutraal

• Een zure oplossing maak je door een zuur te mengen met water

• Voorbeelden: azijn, maagsap, vruchtensap, koolzuurhoudend prikwater

• Zuren tasten metaal en kalkhoudende materialen aan

• Kalksteen, natuursteen, eierschalen, kalkskelet van dieren
• Dus ook kalkaanslag!

Zuur, basisch en neutraal

• Een basische oplossing maak je door een base te mengen met water

• Basische oplossingen smaken zeepachtig

• Ontvettende werking, en irriterend voor de huid

• Ammoniak, soda of groene zeep in water

• Geen zure of basische oplossing? Dan is het een neutrale oplossing.

Indicatoren

• Als je wilt weten of een oplossing zuur of basisch is, gebruik je een indicator

• Een indicator verandert van kleur in een zure of basische oplossing.

• Lakmoespapier is een indicator, hier leg je een druppel oplossing op.

• Rodekoolsap of fenolftaleïne (l), hier doe je een paar druppels van in een oplossing.

Concentratie en pH

• De aggresiviteit van een zure of basische oplossing hangt

af van het soort zuur of base, en de concentratie

• De pH schaal geeft de zuurgraad aan van een oplossing

• Zure oplossingen hebben een pH tussen de 0 en 7
• Neutrale oplossingen heeben een pH van 7
• Basische oplossingen hebben een pH tussen de 7 en 14

Concentratie en pH

• Universeel indicatorpapier geeft de pH van een oplossing

• Het doosje geeft de kleur van elke pH aan.

Zuren in het milieu

• De zuurtegraad in de natuur is belangrijk voor alle planten en dieren!

• Door veel koolstofdioxide in de lucht, komt er ook koolzuur in het water.
• Dit tast het koraal en het kalkskelet van schelpdieren aan.

• Door teveel mest in Nederland verzuurt de bodem (meststof: stikstof)
• Hierdoor sterven zeldzame en bedreigde plantensoorten uit.
• Zonder die planten kunnen sommige dieren ook uitsterven.

Samenvatting

• Azijn, koolzuurhoudend water, zoutzuur, verdund salpeterzuur en verdund zwavelzuur zijn zure oplossingen. Zure oplossingen hebben een etsende werking en tasten kalksteen aan.
• Ammonia, natronloog en kalkwater zijn basische oplossingen. Basische oplossingen hebben een ontvettende werking en zijn irriterend voor de huid.
• Het gevarensymbool voor 'niet mengen' is:

• Hoe hoger de concentratie van een zure oplossing, hoe lager de pH. Hoe hoger de concentratie van een basische oplossing, hoe hoger de pH.
• Met indicatoren kun je bepalen of een oplossing zuur, basisch of neutraal is.

(Huis)werk

Opgaven 1 t/m 13 uit §2.4 

Alles af in de les? Dan verdien je een sticker!!