Keuzedeel -lesweek 12 - week van 22 november

• Welzijn
• MBO
• Studiejaar 3

Lesweek 12: week van 22 november
Docent: M. Eshuis 

Programma vandaag:

Algemeen deel 11.00-11.45u

• Welkom, AWR 
• Belangrijke mededelingen
  
• Lesdoelen 
• Zelfstandig aan de slag of NAH les 
  
• Lesdoelen check NAH gedeelte
  
  
• 11.45-12.30u- ruimte voor vragen voor iedereen 
  
• Gezamenlijke afsluiting  

Belangrijke mededelingen- les Melle: 

1. 01 december - gastles - de volgende studenten hebben zich aangemeld. Mis ik nog iemand? 

2. Deadline portfolio voor iedereen op 18 december voor 23.59u inleveren via Teams! Dus niet per mail!! Ik kijk alleen de portfolio's na die via teams zijn ingeleverd. 

3. Wil je versnellen? Zelf mij mailen met wanneer je het definitieve portfolio in wilt leveren. Ik kan dan rekening houden met nakijktijd. Neem hierin zelf regie! 

4. Check van lijst -> klopt dit nog (staat bij iedereen het juiste keuzedeel genoteerd) 

Lesdoelen van vandaag: 

Voor alle studenten: 

• Aan het einde van de les heb je minimaal 1 opdracht uit de reader verder uitgewerkt. 

Voor keuzedeel NAH- Aan het einde van les.... 

• Kun je iets meer vertellen over de drie vormen van afasie die voorkomen bij hersenletsel 
  
• Kun je uitleggen wat de term expliciet geheugen betekent. 
• Aan het einde van de les kun je iets meer uitleggen wat belangrijk is bij het begeleiden van iemand met hersenletsel. 

Hersenletsel- je brein

''Hersenwerking is hersensamenwerking. Het kan niet genoeg worden benadrukt: hersenen realiseren hun functies niet vanuit één, twee of drie plaatsen. Ze realiseren hun functies doordat een aantal hersendelen goed met elkaar samenwerkt. Dat is de 'core business' van ons aller brein. Hoe ingewikkelder een taak, hoe meer samenwerking er nodig is.'' 

Enkele voorbeelden van moeilijke hersentaken zijn:
- invoelingsvermogen  
- jezelf met je mogelijkeden en onmogelijkheden in de toekomst plaatsen

- je eigen gedrag kunnen beoordelen (vanuit jezelf en vanuit een ander) 
- aandacht en concentratie 
- emotieregulatie 

- kunnen schakelen tussen onderwerpen.      Boek: 'Een lepel in de soep' - auteur: Hans van Dam 

Hersenletsel- je brein

Door hersenletsel is deze hersensamenwerking niet meer goed mogelijk. Je kunt je voorstellen dat als aandacht en concentratie valt onder een moeilijke taak voor de hersenen, dit veel gevolgen kan hebben voor het functioneren.  Want bij veel taken is aandacht en concentratie nodig. Als er veel schade is in de voorste deel van je hersenen , waar de gebieden liggen die als functie hebben het 'aansturen',  dan ontstaan er altijd problemen. 
Vijf belangrijke onderdelen van aandacht en concentratie: 
-  Aandacht richten, - Aandacht verleggen , - Aandacht vasthouden , - Aandacht verdelen , Aandacht selecteren 
Bij hersenletsel in de voorste delen van je brein is het al moeilijk om de de aandacht te richten laat staan de aandacht te verleggen. In eerste situaties kan iemand hierin moeilijk schakelen en moet als het ware iemand het overnemen ''Zo nu stoppen we hiermee en gaan we naar..'' 

Hersenletsel- je brein- inzoomen op gevolgen 

- Aandacht - Denk bijv. aan alledaagse taken als koken (samengestelde taak) is vaak lastig/ niet meer uit te voeren .  Problemen met aandacht merkt iemand elke dag en de hele dag door. 

- Overprikkeling - Je kan je lastig focussen, je hersenen kunnen soms minder goed ''filteren''- chaos in het hoofd.  Voorbeeld uit het boek ''lepel in de soep'' - ''Bij mij blijven prikkels rond stuiteren alsof mijn hoofd een flipperkast is''
- Geheugenproblemen - vaak effect te merken in expliciete geheugen (geheugen van gebeurtenissen).  Ernstig geheugenverlies versterkt wel vaak ''geheugen voor sfeer''. Het doen van activiteiten/ sfeer maken kan dus een cliënt goed doen en soms zelfs een weg vinden naar het expliciet geheugen. (VB. Client die een naam kan onthouden omdat ze deze koppelt aan de goede sfeer). 

Expliciet geheugen"
Dag, tijd, namen en feitjes 

Hersenletsel- je brein- inzoomen op gevolgen 

-Spraakprobleem (dus geen afasie of taalprobleem maar puur motorisch). Client: ''In mijn hoofd weet ik precies wat ik wil zeggen. Maar ik kan de klanken moeilijk maken waardoor het langer duurt''. Gevolgen hiervan kunnen zijn: omgeving ongeduldig, betutteling en frustratie bij cliënt. 

- Taalstoornis :
-> Afasie is het meest voorkomende taalstoornis  bij NAH.
Globaal drie soorten afasie: 
1. Problemen met het vinden en zeggen van de juiste woorden

2.Problemen met het begrijpen van woorden 

3. Uiten en begrijpen zijn beiden ernstig verstoord ook wel ''totale afasie'' genoemd. 

Expliciet geheugen"
Dag, tijd, namen en feitjes 

Vooroordelen hersenenletsel- Pijnlijke oneliners.. 

Expliciet geheugen"
Dag, tijd, namen en feitjes 

Uitgangspunten in de begeleiding van een cliënt met NAH  (1-4)

1. Gevolgen zijn divers en merkbaar op verschillende levensgebieden in verschillende combinaties. Richt je op de betekenis van het totaal aan veranderingen voor de cliënt. 
2. Richt je op: gebruikmaken, onderhouden en stimuleren van de nog aanwezige mogelijkheden van cliënt. 
3. Betrek naastbetrokkenen. Bied hulp aan of verwijs door , ook zij krijgen te maken met de gevolgen van het hersenletsel. 
4. De ontwikkelingen stoppen nooit. De behoefte aan begeleiding stopt nooit hooguit de intensiteit. Kijk en bespreek dus steeds goed de behoeften en wensen. Continue afstemmen is belangrijk hierin. 

Bron: Hersenletsel: begrijpen en begeleid (Rachel Kemp, Niels Farenhorst en Peter Vrancken) 

Uitgangspunten in de begeleiding van een cliënt met NAH (4-7)

5. Lever maatwerk. Bij iedereen is het anders. 

6.  Coping en aanpassen staan centraal hierbij hoort ook aandacht voor het verwerkingsproces/rouw. 

7. Werk nooit moraliserend. Accepteer de ideeën en opvattingen van de cliënt--> vraag waarom hij iets wil of die keuze ook bij hem/haar past. 

Bron: Hersenletsel: begrijpen en begeleid (Rachel Kemp, Niels Farenhorst en Peter Vrancken) 

5. Prikkelbaarheid en stemmings-

wisselingen kunnen het gevolg zijn van hersenletsel realiseer je dit!

6. Regelmaat is belangrijk 

7. Drukte en lawaai, helpt niet!

8. Vergeetachtig zijn wil niemand, realiseer je dit en heb begrip hiervoor.

- Hersenletsel algemene tips - omgang: 

1. Neem de tijd, wees geduldig,
jaag niet op.

2. Praat niet te snel en vertel niet teveel tegelijk (let op geen kinderlijke toon!)

3. Één persoon praat in gezelschap 

4. Bedenk dat de ander snel moe kan zijn

Welke hulpmiddelen zou je kunnen inzetten bij NAH?

• https://www.hersenletsel-uitleg.nl/informatie/handige-hulpmiddelen  
  
  Scroll eens door de site, welke middelen zou jij kunnen gebruiken bij cliënten met NAH? En waarom? 

Lesdoelen van vandaag- check:  

Voor alle studenten: 

• Aan het einde van de les heb je minimaal 1 opdracht uit de reader verder uitgewerkt. 

Voor keuzedeel NAH-   Aan het einde van les.... 

• Kun je iets meer vertellen over de drie vormen van afasie die voorkomen bij hersenletsel 
  
• Kun je uitleggen wat de term ''expliciet geheugen'' betekent. 
• Aan het einde van de les kun je iets uitleggen wat belangrijk is bij het begeleiden van iemand met hersenletsel.