leesvaardigheid; voorbereiding toets!

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

Welkom

• Vandaag: Gezamenlijk de theorie van leesvaardigheid behandelen
• Morgen: oefentekst + tekst van de toets alvast uitdelen
• donderdag 16 juni: oefenen + vragen stellen
• vrijdag 17 juni: toets leesvaardigheid (3 x)

Samenvatten theorie

• Je gaat straks aan de slag met één les leesvaardigheid in een groepje. Deze les ga je bestuderen en je schrijft op wat de belangrijkste theorie is en geeft hier ook voorbeelden bij.
• Hier hebben jullie een kwartier de tijd voor. 
• Vervolgens bespreken we per groepje wat ze hebben gevonden en dit zetten we in Lesson Up
• Zo hebben we met de hele klas een samenvatting gemaakt! Deze samenvatting deel ik met jullie als klas!

Theorie voor de leestoets!

- Les 1: 

- Les 2

- Les 3

- Les 15

- Les 29

- Les 30

- Les 43

- Les 45

- Les 57

Les 1: tekstdoelen

- informeren: de schrijver wil graag dat de lezer iets leert van de tekst; weerbericht, lesboek

- instructie geven: wil je uitleggen hoe je iets moet doen ;recept, boekje van Ikea

- overtuigen: de mening van de schrijver staat centraal; betoog, recensie, blog

- activeren: wil de schrijver aanzetten om iets te doen; folders, posters, reclame

- amuseren: lezer vermaken; gedicht, strip of leesboek

- beschouwen: de lezer moet een eigen mening vormen. ;krantenartikelen

Les 2: onderwerp en hoofdgedachte

onderwerp: waar gaat de tekst over? Het onderwerp is meestal een of een paar woorden. Bijv: diersoorten in Afrika

De titel, afbeeldingen en inleiding geven aan wat het onderwerp van een tekst is.

Hoofdgedachte: wat de schrijver met het onderwerp wil zeggen; Wat zegt de schrijver over het onderwerp? Vaak heeft de schrijver al de hoofdgedachte opgeschreven, dit vind je vaak in de inleiding of het slot!

Als het onderwerp diersoorten in Afrika is, kan de hoofdgedachte zijn; Afrikaanse diersoorten worden bedreigd, of Afrikaanse diersoorten zijn een attractie.

Les 3: hoofd- en bijzaken

Hoofdzaken: zijn nodig om een tekst te begrijpen. Staat vaak in een kernzin

Bijzaken: minder belangrijke informatie van een tekst. Dat zijn vaak voorbeelden of toelichtingen bij een hoofdzaak.

Les 15: leesstrategieën

• Globaal lezen: snel en kort kijken waar de tekst over gaat. 
• Zoekend lezen: zoeken naar de vraag en antwoorden in de tekst
• intensief lezen: tekst kunnen begrijpen
• lerend lezen: belangrijkste info uit de tekst halen 
• Kritisch lezen: bedenken wat het doel van de schrijver is
  

Bekijk in les 15 van het boek wanneer je welke strategie gebruikt.

Les 29: tekststructuur

inleiding: beginstuk van de tekst. Hier staat het onderwerp, schrijver probeert je te verleiden om de tekst te lezen.

Kern: het middenstuk van de tekst. Hier lees je meer over het onderwerp. Bestaat uit meerdere alinea's

Kernzin; de belangrijkste zin van de alinea

Slot: het einde van een tekst. Laatste alinea van een tekst. Kan zijn; conclusie, samenvatting of een stelling.

Les 30: alinea's en functiewoorden

Je kunt een tekst in alinea's verdelen. Inleiding - kern - slot

In elke alinea staat een kernzin; elke alinea heeft een eigen functie

Functiewoorden: geeft de functie van een alinea aan. Belangrijke boodschap

-> staat meestal in de eerste zin van de alinea. Hierdoor begrijp je de tekst beter.

Vb: uitleg, voorbeeld, aanleiding, advies, gevolg

Les 43: verbanden

Signaalwoord (sw): signaalwoorden helpen om een verband van een tekst aan te geven. Deze woorden helpen om de structuur van een tekst te begrijpen.

Verbanden:

• opsomming: verschillende dingen horen bij elkaar. sw: ook, en, ten eerste
• tijd: geeft volgorde aan. sw: eerst, toen, daarna
• reden, oorzaak en gevolg. sw: omdat, doordat, daarom, aangezien
• tegenstelling: geeft het tegenovergestelde aan. sw: maar, daarentegen, toch
• voorwaarde: geeft aan wat nodig is om iets te laten gebeuren. sw: als, wanneer, tenzij

Les 45: verbanden

• voorbeeld: geeft een voorbeeld aan. sw: denk aan, bijvoorbeeld, zoals
• verduidelijking: legt iets van een vorige zin uit. sw: dit betekent, dat wil zeggen
• doel-middel: geeft een middel aan om het doel te bereiken. sw: waarmee, daarmee, door middel van, met behulp van
• conclusie: geeft een conclusie aan. sw: dus, concluderend, dan ook
• samenvatting: geeft een samenvatting aan. sw: kortom, samenvattend

Les 57: meningen, argumenten en feiten

het verschil tussen een mening en feit. 

mening = iets wat iemand vindt

feit = is waar, is te achterhalen.

argument en standpunt

we gaan met de auto, want het regent. = standpunt --> argument

Het regent, dus we gaan met de auto = argument --> standpunt

want = eerst standpunt, dan argument

dus = eerst argument, dan standpunt