H3.3 Lezen

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Leerdoel

Aan het einde van deze § kan je;

• ''...'' uitleggen wat een betogende tekst is en deze herkennen.
• ''...'' argumenten herkennen.

Planning

• Huiswerk bespreken
• Betogende tekst
• Argumenten
• Kritisch lezen
• Huiswerk / Leestijd
• Afsluiting

3.3 Lezen                                                                                                                              p.172-186

Betogende tekst

Belangrijkste doel: de lezer overtuigen dat zijn/haar mening juist is.

Dit wordt gedaan door argumenten.

• De hoofdgedachte bestaat altijd uit de mening van de schrijver, meestal gevolgd door het belangrijkste argument.
  

Vormen:

• een opiniërend artikel, boekbespreking of klachtenbrief

Bestaat uit 3 delen:

1. Inleiding: onderwerp en mening
2. Kern: argumenten voor mening
3. Slot: conclusie of samenvatting

3.3 Lezen                                                                                                                                  p.170-181

Argumenten

Informatie om een mening te bewijzen.

Kan zowel feit als mening zijn:

• Ik vind Groningen een leuke stad, want je kunt er goed winkelen. (mening)
• Ik vind Rotterdam een leuke stad, want er zijn veel musea. (feit)

• Een feit overtuigt de lezer eerder, kan je controleren.

3.3 Lezen                                                                                                                                  p.170-181

Kritisch lezen

Vijfde leesstrategie

1. Verkennend lezen;
2. Nauwkeurig lezen;
3. Zoekend lezen;
4. Studerend lezen;
5. Kritisch lezen.

• Je stelt vragen als: 
• Is de schrijver deskundig? Is de informatiebron betrouwbaar? Is de informatie waar?
• In een betoog vooral bij de argumenten.
• Is dit waar? Is het echt zo gebeurd? Vind ik dit overtuigend? Kan dit kloppen?

Huiswerk bespreken

Fictie 3.1: 2, 3, 5c en d, 6, 7 , 10 en 11

2 en 3 bespreken we klassikaal

5, 6 , 7 en 10 kijk je in tweetallen na (antwoorden in gedeelde mapje) 11 bespreken we later.

• Wat voor tekstdoel heeft de volgende tekst?
• Welke tekstsoort en welke tekstvorm?
• Wat zijn de kenmerken van die tekstvorm? Zoek die op in je boek par. 1.3 (blz.26) en 3.3 (blz. 172) en schrijf op!

Beantwoord de volgende vragen

Niet afstraffen

Onlangs is een enquete gehouden onder huisartsen en verpleegkundigen. Daaruit blijkt dat meer dan 50 procent van deze zorgverleners er voorstander van is dat mensen met een ongezonde levensstijl meer gaan betalen voor hun ziekteverzekering dan mensen die gezond leven. Mensen die roken en vet eten, lopen een groter risico op gezondheidsproblemen dus het lijkt mij redelijk dat ze meer betalen dan mensen die gezond leven.

• Inleiding: waarin een stelling wordt beschreven of kort een   mening wordt gegeven. 
• Midden: schrijver geeft mening en verdedigt die met    argumenten.
• Soms worden er ook tegenargumenten gegeven die daarna weer onderuitgehaald worden. 
• Slot: samenvatting en/of conclusie.

Herken een betoog

• Tekstdoel – overtuigen 
• Tekstsoort – overtuigende tekst 
• Tekstvorm – recensie, ingezonden brief, betoog 

 

• In een betoog overtuig je iemand van jouw mening 
• Andere woorden voor mening: standpunt, opinie, oordeel, visie, stelling

Betoog: tekstdoel, tekstsoort, tekstvorm

• Vapen moet verboden worden.
  
• Frenkie de Jong naar Ajax?
• Koop bij Groenteman Het Uitje.
  
• Bij welk tekstdoelen horen de titels? Hoe weet je dat?

Lees onderstaande titels

• Daarmee probeer je te bewijzen dat jouw mening klopt 
• Tegenargument: Je geeft aan dat je het juist niet eens     bent met wat er eerder gezegd is 
• Een betoog wordt krachtiger als je argumenten geeft, vervolgens zelf een tegenargument geeft en dit daarna weer onderuithaalt. (weerleggen).
• Geef bij een argument altijd uitleg en voorbeeld 

Argumenten

• Stelling: 
• Ik vind dat gratis openbaar vervoer voor iedereen een goed idee is. 
• Standpunt: 
• Ik ben het daarmee eens.
• Argument: 
• Iedereen kan vrij reizen en daardoor kan de auto minder gebruikt worden. 
• Tegenargument: 
• Je betaalt dat vrije reizen zelf door middel van de belasting en belasting betalen we allemaal
• Tegenargument onderuit halen (weerlegging): 
• Dat is zo maar je betaalt ook belasting om wegen te onderhouden en die kan lager worden als er minder auto’s gebruik maken van de wegen 

Stelling: Alle leerlingen in de onderbouw moeten hun huiswerk, na schooltijd, op school maken

Standpunt: Daar ben ik het helemaal mee eens

Argument 1: Veel lln maken geen huiswerk en presteren daardoor slechter

Argument 2: Alleen rijke ouders kunnen huiswerkbegeleiding betalen en dat zorgt voor kansongelijkheid.

Tegenargument: Als leerlingen hun huiswerk op school maken, leren ze niet zelfstandig te werken, terwijl ze dat wel moeten kunnen als ze gaan studeren

Weerlegging: Leerlingen moeten inderdaad leren zelfstandig te werken, maar dat kan ook pas vanaf de derde klas, omdat anders de overgang van basisschool naar middelbare erg groot is.

• Je leest de theorieblokken in H3.3 
• Maak opdrachten 1 tm 3 voor de volgende les

Opdrachten

3.3 Lezen                                                                                                                                  p.170-181

Oorzaak en gevolg

'Nieuw' tekstverband

Geeft aan dat er iets gebeurd (gevolg), omdat er daarvóór iets anders plaatsvond (oorzaak).

Er kunnen meerdere oorzaken zijn.

Signaalwoorden:

Doordat, zodat, daardoor, waardoor, met als gevolg

Tekstverbanden

Tekstverband	Signaalwoorden	Voorbeelden
Opsommend	?
Tijdsvolgorde	?
Tegenstellend	?
Uitleggend	?
Redengevend	?
Concluderend	?
Samenvattend	?
Oorzaak en gevolg	NIEUW
Vergelijkend	?

3.3 Lezen                                                                                                                                  p.170-181

Tekstverbanden

Tekstverband	Signaalwoorden
Opsommend	ten eerste, ook, eveneens, bovendien, verder, tevens, zowel... als, ten slotte, om te beginnen, daarnaast, niet alleen... maar ook...
Tijdsvolgorde	eerst, intussen, terwijl, toen, vervolgens, daarna, voordat, nadat, zodra, ten slotte
Tegenstellend	maar, echter, evenwel, toch, daarentegen, integendeel, enerzijds... anderzijds, daar staat tegenover
Uitleggend	bijvoorbeeld, dat wil zeggen, met andere woorden, zoals
Redengevend	want, omdat, daarom, immers, namelijk
Concluderend	dus, dan ook, concluderend, de slotsom is, hieruit volgt
Samenvattend	kortom, om kort te gaan, samenvattend, al met al
Oorzaak en gevolg*	doordat, daardoor, zodat, waardoor, met als gevolg
Vergelijkend	net als, zoals, evenals

3.3 Lezen                                                                                                                                  p.170-181

Wat zijn de tekstdoelen?

Tekstdoelen

Informeren

Amuseren

Overtuigen

Activeren

Opdracht

Lees het artikel op je laptop. 

https://www.metronieuws.nl/in-het-nieuws/2020/03/vrijwillig-infecteren-met-coronavirus-voor-4000-euro

Beantwoord de vragen op de volgende sheet en ga daarna door naar de sheet Aan de slag! Nieuw Nederlands. De laatste twee sheets bieden weer wat verdieping en extra uitleg.

Wat was het onderwerp, tekstdoel en tekstsoort?

Amuseren

Activeren

Overtuigen

je vermaken

Proberen iemand iets te laten doen of juist niet

Opdracht: maak de zinnen af

1. Een betogende tekst noem je ook wel een: ....................

2. Een schrijver van een betogende tekst heeft als schrijfdoel: ....................

3. Een schrijver van een betogende tekst zorgt ervoor dat hij zijn doel bereikt       door: ....................

4. Een voorbeeld van een betogende tekst is: ....................

4. Een synoniem voor 'mening' is: ....................

5. In een betogende tekst komt de mening in de .................... (deel van tekst) 

     en de argumenten in de .................... (deel van tekst).

Opdracht: maak de zinnen af

1. Een betogende tekst noem je ook wel een: overtuigende tekst.

2. Een schrijver van een betogende tekst heeft als schrijfdoel: ....................

3. Een schrijver van een betogende tekst zorgt ervoor dat hij zijn doel bereikt       door: ....................

4. Een voorbeeld van een betogende tekst is: ....................

4. Een synoniem voor 'mening' is: ....................

5. In een betogende tekst komt de mening in de .................... (deel van tekst) 

     en de argumenten in de .................... (deel van tekst).

Opdracht: maak de zinnen af

1. Een betogende tekst noem je ook wel een: overtuigende tekst.

2. Een schrijver van een betogende tekst heeft als schrijfdoel: overtuigen.

3. Een schrijver van een betogende tekst zorgt ervoor dat hij zijn doel bereikt       door: ....................

4. Een voorbeeld van een betogende tekst is: ....................

4. Een synoniem voor 'mening' is: ....................

5. In een betogende tekst komt de mening in de .................... (deel van tekst) 

     en de argumenten in de .................... (deel van tekst).

Opdracht: maak de zinnen af

1. Een betogende tekst noem je ook wel een: overtuigende tekst.

2. Een schrijver van een betogende tekst heeft als schrijfdoel: overtuigen.

3. Een schrijver van een betogende tekst zorgt ervoor dat hij zijn doel bereikt       door: zijn mening te onderbouwen met goede argumenten.

4. Een voorbeeld van een betogende tekst is: ....................

4. Een synoniem voor 'mening' is: ....................

5. In een betogende tekst komt de mening in de .................... (deel van tekst) 

     en de argumenten in de .................... (deel van tekst).

Opdracht: maak de zinnen af

1. Een betogende tekst noem je ook wel een: overtuigende tekst.

2. Een schrijver van een betogende tekst heeft als schrijfdoel: overtuigen.

3. Een schrijver van een betogende tekst zorgt ervoor dat hij zijn doel bereikt       door: zijn mening te onderbouwen met goede argumenten.

4. Een voorbeeld van een betogende tekst is: een recensie.

4. Een synoniem voor 'mening' is: ....................

5. In een betogende tekst komt de mening in de .................... (deel van tekst) 

     en de argumenten in de .................... (deel van tekst).

Opdracht: maak de zinnen af

1. Een betogende tekst noem je ook wel een: overtuigende tekst.

2. Een schrijver van een betogende tekst heeft als schrijfdoel: overtuigen.

3. Een schrijver van een betogende tekst zorgt ervoor dat hij zijn doel bereikt       door: zijn mening te onderbouwen met goede argumenten.

4. Een voorbeeld van een betogende tekst is: een recensie.

4. Een synoniem voor 'mening' is: standpunt.

5. In een betogende tekst komt de mening in de .................... (deel van tekst) 

     en de argumenten in de .................... (deel van tekst).

Opdracht: maak de zinnen af

1. Een betogende tekst noem je ook wel een: overtuigende tekst.

2. Een schrijver van een betogende tekst heeft als schrijfdoel: overtuigen.

3. Een schrijver van een betogende tekst zorgt ervoor dat hij zijn doel bereikt       door: zijn mening te onderbouwen met goede argumenten.

4. Een voorbeeld van een betogende tekst is: een recensie.

4. Een synoniem voor 'mening' is: standpunt.

5. In een betogende tekst komt de mening in de inleiding (deel van tekst) 

     en de argumenten in de .................... (deel van tekst).

Opdracht: maak de zinnen af

1. Een betogende tekst noem je ook wel een: overtuigende tekst.

2. Een schrijver van een betogende tekst heeft als schrijfdoel: overtuigen.

3. Een schrijver van een betogende tekst zorgt ervoor dat hij zijn doel bereikt       door: zijn mening te onderbouwen met goede argumenten.

4. Een voorbeeld van een betogende tekst is: een recensie.

4. Een synoniem voor 'mening' is: standpunt.

5. In een betogende tekst komt de mening in de inleiding (deel van tekst) 

     en de argumenten in de kern (deel van tekst).

Zelfstandig werken

Noteer je huiswerk in je Plenda en maak de opdrachten:

Lees alle theorie uit Lezen 3.3 goed door

Maak opdracht 10, 12, 13, 14, 15, 16

De eerste 10 minuten wordt in stilte gewerkt 

TIP:BEKIJK OOK DE INFO OP BLZ. 241-242!!!!!!!!!