Grammatica

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 1

Welkom

Pak je boekje

Open op blz. 5-6

Zorg dat je een laptop hebt

Bespreken huiswerk

Begrijpend lezen

Grammatica

Doel van de les:

Aan het eind van de les hebben we de stof van grammatica herhaald voor de proefwerkweek. 

Werkwoorden

Een werkwoord zegt wat iets of iemand doet of wat er gebeurd. 

In een zin staat ten minste één werkwoord. 

Vandaag ben ik naar de dierentuin geweest. 

Een werkwoord kun je vervoegen.

bijvoorbeeld: Lopen - loop - loopt - lopen 

Persoonsvorm

In elke zin staat één persoonsvorm.  Er zijn twee manieren om de persoonsvorm te vinden. 

Vandaag ben ik naar de dierentuin geweest. 

1: De vraagproef --> Maak een vraag van de zin

Ben ik vandaag naar de dierentuin geweest.

2: De tijdsproef --> Verander de tijd in de zin. 

Ik was vandaag naar de dierentuin geweest. 

-->  'ben' verandert in 'was'

Zo vind je zinsdelen:

Stap 1: Zoek de persoonsvorm + werkwoorden

Vandaag  / ben / ik naar de dierentuin / geweest. 

Stap 2: Alles wat vóór de persoonsvorm staat, is één zinsdeel.

/Vandaag / ben / ik naar de dierentuin / geweest. 

Stap 3: Het onderwerp is één zinsdeel. 

/ Vandaag / ben / ik /  naar de dierentuin / geweest. 

Stap 4: Alles wat je samen voor de persoonsvorm kunt zetten is één zinsdeel. 

/ Naar de dierentuin /  ben / ik / vandaag / geweest.

Onderwerp van een zin

Het onderwerp en de persoonsvorm horen bij elkaar! Ze moeten allebei enkelvoud of meervoud zijn.

Zo vind je het onderwerp:

Stap 1: Zoek de persoonsvorm in de zin. 

Stap 2: Vraag - Wie of wat + persoonsvorm

Voorbeeld:

Vandaag ben ik naar de dierentuin geweest. 

PV: Ben

OW: wie/wat ben (wie/wat is geweest) = IK 

Wat zijn de werkwoorden:
Gisteren heeft opa bij ons gegeten.

Wat zijn de werkwoorden:
Sinterklaas heeft een nieuwe stoomboot gebouwd.

Wat zijn de werkwoorden:
De timmerman heeft eindelijk alle planken gezaagd.

Wat zijn de werkwoorden?
Opa en oma hebben de hele avond gekaart.

Wat is de persoonsvorm?
Hij heeft die jongen weer gestompt.

Wat is de persoonsvorm?
Ik ben erg verbaasd over mijn goede cijfers.

Wat is de persoonsvorm?
De wolf heeft heel lang gerend.

Wat is het onderwerp?
De taart is aangebrand.

Wat is het onderwerp?
Jan heeft heel hard gefietst.

Wat is het onderwerp?
De dokter heeft de zieke een pil gegeven.

Wat is het onderwerp?
De bloemen groeien in de tuin.

Wat zijn de zinsdelen?
De jongen is alweer zijn fietssleutels kwijt geraakt.