24-25 5.1 Toets nakijken & Start Energie & Duurzaamheid

• Natuurkunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Pak geen spullen!   :-o

Vandaag

5.1 Toets nakijken & Start Energie & Duurzaamheid

• Toets nakijken
  
• Energiestroomdiagram
• Demo energieomzettingen

Nakijken: Wat wel en niet?

• Alleen rode pen & rekenmachine op tafel
  
  
• We kijken de tekenvragen NIET na nu
  
• Bij twijfel: Zet er duidelijk een ? voor 
• Niet te lange discussies --> ? ik kijk het na, later overleg
  
  
• Cijfer: 

9⋅​34​​(punten)​​+1

Wat is energie?

• Moeilijk om te zeggen!
  
  
• Maar... gaat van ene vorm naar andere: Kan ik laten zien
  
• We kunnen er mee rekenen!

Energiestroomdiagram

• Bijvoorbeeld: 
  
  Kerncentrale
• Kernenergie, Warmte, Bewegingsenergie, Elektrische energie
  Auto, Motor, Fiets, Wandelaar
• Chemische energie, Bewegingsenergie, Warmte

Demo

Vul zelf het stroomdiagram in.

Stralengang tekenen:

1: spiegelbeeld
       van p tekenen

2: stippellijn van p' naar oog

3: lichtstraal van voorwerp naar spiegel,
waar stippellijn de spiegel snijdt.

4: lichtstraal van spiegel naar oog

p .

p' .

Lichtstralen tekenen

• Echte lichtstralen: Doorgetrokken lijnen
• Met pijltje in de lijn
• Achter de spiegel is geen licht, dus alleen stippellijnen
• Bij spiegelbeeld: Stippel je constructielijnen
•  Laat zien wat loodrecht of wat even lang is

Lucht

Water,
of glas,
of plastic,
enz. ...

Breking naar de normaal toe

Onthoud: 
- Bij licht van lucht naar water: Breking naar de normaal toe.

- Bij licht van water naar lucht: Breking van de normaal af.

Want: De vis is dichter bij dan
hij lijkt te zijn!

        

Tekenregels bij stralengang breking                                                                       

1. Teken de normaal loodrecht op

het oppervlak, zet er n of normaal bij.

2. In het water/glas/plastic knikt de straal

naar de normaal toe. De vis onder teken je dus
dichter bij de normaal, dan als de straal
rechtdoor zou gaan. 

3. Licht gaat altijd van voorwerp af 
naar het oog, dus zet er een pijltje in
naar het oog.

n

                  Hol + Bol

Bolle lens = +lens:
Breekt altijd naar de optische as toe.
=convergeert

Holle lens = -lens:
Breekt altijd van de optische as af.

=divergeert

Brandpunt

Brandpunt = Het snijpunt van de stralen die evenwijdig op de lens vallen. 

Als je kijkt naar iets wat oneindig ver weg is, dan is komen de stralen evenwijdig aan bij je oog, dus: b=f;
beeldafstand = branpuntsafstand.

Sterkere lens heeft Kleinere brandpuntsafstand!!

Drie constructiestralen bij scherp beeld:

1. Licht  midden door de lens gaat rechtdoor
   
2. Licht evenwijdig aan de optische as gaat na de lens door het brandpunt.
3. Licht dat door het brandpunt gaat,
   gaat na de lens evenwijdig aan de as.

1

2

2

3

3

N is de vergroting: Hoeveel keer groter is het beeld

N = B/V (L_b/L_v)

N = b/v 

Oudziend

• Ooglens is minder elastisch
  
• Je kunt niet goed meer accomoderen.
• Je hebt een positieve lens nodig
  

Lenzenformule geldt alleen bij een scherp beeld.

b is dus de afstand van de lens tot het scherpe beeld.

​v​​1​​+​b​​1​​=​f​​1​​

Rekenen met  1 /      -       Voordoen 

                wat is f ?

1. Digitaal maken:                                               dus  
    (soms is dit al gedaan)

2. Omdraaien:        

              

​f​​1​​=​55​​14​​

x⁻¹

1/x

​55​​14​​=0,25454545

​f​​1​​=0,25454545

f=​0,25454545​​1​​

f=3,93

Lenzenformule: 

                                  1. Invullen

                                 2. Digitaal maken              

3. Onbekende vrijmaken
     & uitrekenen: 

4. Omdraaien + juist eenheid:                                     

                 
                         
Wat is b ?

v=5,5cm

​5,5​​1​​+​b​​1​​=​4,1​​1​​

​v​​1​​+​b​​1​​=​f​​1​​

f=4,1cm

0,1818+​b​​1​​=0,2439

​b​​1​​=0,2439−0,1818=0,0621

b=​0,0621​​1​​=16,1cm

Bij een bolle lens kan in deze formule
alleen b negatief zijn.

Als b negatief is, 
dan is er sprake van een virtueel beeld.

Dat beeld ligt dan aan dezelfde kant van 
de lens als het voorwerp.

Dit is het beeld bij een loep of vergrootglas.        

​v​​1​​+​b​​1​​=​f​​1​​

Bij constructie van een virtueel beeld, gebruik je dezelfde constructiestralen als bij een echt beeld.

1. Midden door de lens rechtdoor.

2. Evenwijdig aan optische as --> vanaf lens door brandpunt.

3. Alsof straal uit het brandpunt komt, en dan vanaf lens evenwijdig aan de optische as.

Enige verschil is dat je de stralen
na de lens teruguit moet stippelen,

totdat ze bij elkaar komen:
Daar is het beeld.