ARGO 1 grammatica 1.7-1.10

• Grieks
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

ARGO 

grammatica 1.7-1.10

doel van deze lessonup:

Je kent de lidwoorden (m/v/o, ev mv, nom)

Je leert iets over de woordvolgorde in het Grieks

Je weet wat partikels zijn

Je weet op welke plek partikels staan

Je kent het verschil tussen ἐστι, ἐστιν en εἰσί, εἰσίν

Je kent het verschil tussen οὐ, οὐκ, οὐχ

Je kent het verschil tussen ἀλλ᾽, ἀλλά

Het Nederlands heeft twee soorten lidwoorden: 

bepaald: de, het

onbepaald: een

Het Grieks heeft alleen bepaalde lidwoorden

ὁ

ἡ

τὸ

vertaling: de, het

Griekse lidwoorden

• geven aan of een woord mannelijk, vrouwelijk of onzijdig is
  
• geven aan of een woord enkelvoud of meervoud is
  
• geven aan in welke naamval het woord staat
  

Vertaling lidwoorden 1/2

Je vertaalt het lidwoord met de of het

Voorbeelden:

ὁ θεός = de god

τὸ τέκνον = het kind

Het Grieks zet vaak ook lidwoorden voor namen van personen of plaatsen. 

Dat lidwoord hoef je niet te vertalen

Voorbeelden: 

ὁ Ζεὺς = Zeus (persoon)

ἡ Σπάρτη = Sparta (plaats)

Vertaling lidwoorden 2/2

Soms is het heel logisch dat iets bij iemand hoort. 

Dan kun je het ook vertalen als bez. vnw. (zijn, haar, hun, ...)

Dat haal je uit de context.

Voorbeeld: 

Ὁ Ζεὺς καὶ οἱ ἀδελφοί

Zeus en zijn broers

Het meervoud van ὁ is

1. οἱ
2. αἱ
3. τὸ
4. τὰ

Het meervoud van ἡ is

1. οἱ
2. αἱ
3. τὸ
4. τὰ

Het meervoud van τὸ is

1. οἱ
2. αἱ
3. τὸ
4. τὰ

vrouwelijk

onzijdig

mannelijk

τὸ

ὁ

τὰ

αἱ

ἡ

οἱ

In Ὁ Ζεὺς θεός ἐστιν vertaal je het lidwoord ...

1. met 'zijn'
2. als 'de'
3. niet
4. er staat geen lidwoord

Woordvolgorde

Dit is in het Grieks heel flexibel!

Waar een woord staat hangt af van hoeveel nadruk de spreker een woord wil geven. 

Vaak: werkwoord achteraan.

Ingewikkeld? De naamvallen helpen!

Vertalen

In het Nederlands is de woordvolgorde niet flexibel:

Vertaal altijd zo dat je een goede Nederlandse zin krijgt!

Voorbeeld: 

Ὁ Ζεὺς βασιλεύς ἐστιν.

Zeus is koning.

(en niet: Zeus koning is.)

Partikels

Kleine woordjes die zinnen of zinsdelen met elkaar verbinden.
Bijzonder: ze staan altijd op de tweede plek van de zin/het zinsdeel.
Voorbeelden: δὲ en/maar, γάρ want/namelijk

Ὁ δὲ Ζεὺς βασιλεύς ἐστιν, ἄρχει γάρ τῶν θεῶν.
En Zeus is koning, want hij regeert over de goden.

Slotletters (1/3)

Het Grieks probeert vaak klinkerbotsingen te voorkomen.

Bij het werkwoord zijn:

ἐστι / εἰσί als het woord erna met een medeklinker begint

 Ὁ Ζεὺς ἐστι βασιλεύς.

ἐστιν / εἰσίν als het woord erna met een klinker begint/voor een leesteken

Ὁ Ζεὺς βασιλεύς ἐστιν.

Slotletters 2/3

Bij het woord οὐ niet/geen

οὐ als het woord erop begint met een medeklinker

οὐ Ποσειδῶν

οὐκ als het woord erop begint met een klinker met spiritus lenis

οὐκ Ἀπόλλων

οὐχ als het woord erop begint met een klinker met spiritus asper

οὐχ Ἑρμῆς

Slotletters (3/3)

Partikels, voegwoorden en voorzetsels die eindigen op een klinker, verliezen die klinker als het woord erna begint met een klinker.

δέ, δ᾽ en/maar

ἀλλά, ἀλλ᾽ maar

οὐ Ποσειδῶν, ἀλλ᾽ Ἀπόλλων

niet Poseidon, maar Apollo

Voor het woord θεός komt het woord

1. ἀλλά
2. ἀλλ᾽

Voor het woord ἄνθρωπος komt het woord

1. ἐστι
2. ἐστιν

Een partikel staat altijd op de ... plaats van de zin.

1. eerste
2. tweede
3. derde
4. laatste

Voor het woord ἥλιος komt het woord

1. οὐ
2. οὐκ
3. οὐχ

Voor een punt aan het einde van de zin komt het woord

1. ἐστι
2. ἐστιν

Voor het woord ἄνθρωπος komt het woord

1. οὐ
2. οὐκ
3. οὐχ

De woordvolgorde in
Βασιλεύς ἐστιν ὁ Ζεὺς is

1. goed
2. fout

Voor het woord θεός komt het woord

1. οὐ
2. οὐκ
3. οὐχ

Voor het woord ἄνθρωπος komt het woord

1. ἀλλά
2. ἀλλ᾽

Voor het woord θεός komt het woord

1. ἐστι
2. ἐστιν

Einde lessonup!