les 5: grondstoffen (3.3) + economische ontwikkeling (3.4)

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Deze les

Het ontstaan en de ruimtelijke spreiding van de natuurlijke hulpbronnen in Brazilië beschrijven en verklaren (3.3)

Hoe heeft Brazilië zich economisch ontwikkeld? (3.4)

Hoe ziet de regionale ongelijkheid eruit? (3.4)

Delfstoffen in Brazilië

 Het ontstaan en de ruimtelijke spreiding van de natuurlijke hulpbronnen in Brazilië beschrijven en verklaren

hoe ontstaan?

waar liggen ze?

waarom daar?

Delfstoffen

Ertsen

Hoog % van 1 type metaal waardoor het economisch interessant wordt.

Vooral voor elektronica-industrie

Amazonebekken + Hoogland

- lagen ooit diep in ondergrond

- hoge druk + hoge temperatuur zorgde voor ertsvorming

- erosie bovenliggende laag

- erts nu aan oppervlak.

Venezuela

Grootste bewezen oliereserves ter wereld

Chili

Grootste koperproducent ter wereld.

Brazilië

Vooral ijzererts.

Redelijk recent ook veel olie gevonden.

Peru

Mondiaal een belangrijke speler op meerdere fronten 

Goud, zilver, zink en koper, lood en molybdeen (voor staal).

Suriname

Vooral winning en export van goud, bijna op.

Bauxiet

Waar: rand van Braziliaans Hoogland. 

De oude gesteenten van de Planalto breken door chemische verwering langzaam af. 

Vallen uiteen in kleideeltjes die wegspoelen en zich ophopen in de omringende, lager gelegen delen van het Hoogland. 

Daar vormt zich een dik pak sediment waarin veel aluminiummineralen zitten. 

Uiteindelijk versteent dit en vormt bauxiet. 

Venezuela

Grootste bewezen oliereserves ter wereld

Chili

Grootste koperproducent ter wereld.

Brazilië

Vooral ijzererts.

Redelijk recent ook veel olie gevonden.

Peru

Mondiaal een belangrijke speler op meerdere fronten 

Goud, zilver, zink en koper, lood en molybdeen (voor staal).

Suriname

Vooral winning en export van goud, bijna op.

hoogvlakte

plan = plat

alto = hoog

Fossiele brandstoffen

1. Zeedieren en planten (organisch materiaal) gaan dood: zakken naar de bodem

Fossiele brandstoffen

1. Zeedieren en planten (organisch materiaal) gaan dood: zakken naar de bodem.

2. worden afgedekt met laag zand/klei.

zand = poreus (ruimte tussen korrels)

Fossiele brandstoffen

1. Zeedieren en planten (organisch materiaal) gaan dood: zakken naar de bodem

2. worden afgedekt met laag zand/klei.

zand = poreus (ruimte tussen korrels)

3. worden afgedekt ondoorlaatbare laag (zoutsteen)

Fossiele brandstoffen

1. Zeedieren en planten (organisch materiaal) gaan dood: zakken naar de bodem

2. worden afgedekt met laag zand/klei.

zand = poreus (ruimte tussen korrels)

4. druk neemt toe. 

Organisch materiaal wordt aardolie. 

Gas (aardgas) eruit geperst.

Ruimte tussen zand/klei gevuld met olie en daarboven gas. 

Gas wordt tegengehouden door bovenste laag.

3. worden afgedekt ondoorlaatbare laag (zoutsteen)

Delfstoffen in Brazilië

 Het ontstaan en de ruimtelijke spreiding van de natuurlijke hulpbronnen in Brazilië beschrijven en verklaren

Hoe ontstaan:

- ertsen, 

- bauxiet, 

- fossiele brandstoffen 

Waar liggen ze?

..........................................................................................................................................................................

Waarom daar?

..............................................................................................................

In een drietal

Verdeel deze 3.

Leg uit aan elkaar.

Uitleg niet duidelijk? 

Vul samen verder aan.

en door van 3.4

Het ontstaan en de ruimtelijke spreiding van de natuurlijke hulpbronnen in Brazilië beschrijven en verklaren (3.3)

Hoe heeft Brazilië zich economisch ontwikkeld? (3.4)

Hoe ziet de regionale ongelijkheid eruit? (3.4)

Welke factoren dragen bij aan economische groei? (3.4)

Wat weten we al vanuit...

de geschiedenis

+

wat geleerd bij globalisering.

Dus wat is de verwachting?

Tijdens de koloniale tijd

Ontwikkeling van het kolonisatieproces.

Portugal de machthebber.

plantages

grootschalige landbouweconomie. 

Geld ging vooral naar de blanken.

Vooral grondstoffen         

Vroeger

Negatieve handelsbalans.

Meer geld kwijt aan importeren industrieproducten

Dan dat er verdient wordt aan export landbouwproducten

Nu 

Meestal positieve handelsbalans

importpakket:

Machines en chemicaliën voor landbouw en industrie

Exportpakket vooral

 grondstoffen en landbouwproducten.

Zuidoosten werd rijker
(o.a. vondst goud + steden veel tertiaire sector)

Daar heeft de-agrarisatie en tertiairisering plaatsgevonden.

regionale ongelijkheid

afhankelijkheid maakt economie kwetsbaar

Export van grondstoffen maakt de economie kwetsbaar. Als de vraag naar grondstoffen daalt worden ze heel goedkoop. Dan heeft Brazilië bijna geen inkomsten meer en ontstaat er een recessie.

Recessie in bijv. 2015

!

Sociaaleconomische ongelijkheid

regionale ongelijkheid

Braziliaanse real

1 Real = 0.18 Euro

Grootgrondbezitters zijn rijk

Boeren met klein stuk grond migreren naar stad

Grote informele sector

Bolsa Familia 

 Een (kleine) uitkering aan arme gezinnen

Voorwaarden:

- Dat de kinderen gaan naar school (te vaak absent = geen geld)

- Dat de kinderen worden gevaccineerd

12 miljoen families krijgen de Bolsa Familia
22% van de bevolking)

Grillige groei in de 21e eeuw

Afwisselend groei en krimp van de economie

groei: politieke stabiliteit: democratisering + bevolkingsparticipatie

Buitenlandse bedrijven willen investeren.

groei: hervorming economie: liberalisering

krimp: 2001 economische crisis (recessie): grote staatsschuld

groei: vondst olievoorraden + investeren techniek (bijv. bio-ethanol)

krimp: 2013-2015 daling olieprijs + corruptieschandalen -> recessie

Wat heb je geleerd?

Hoe ertsen, bauxiet en fossiele brandstoffen zijn ontstaan.

Hoe de Braziliaanse economie eruit ziet (exportpakket).

Welke delen Brazilië rijker zijn en welke armer en waardoor.