V3 | Les 23 | Latijn | H7 | Verbuigingsgroep 3_1

• Latijn
• Middelbare school
• vmbo t, vwo
• Leerjaar 3

              Startklaar

• Op je plek zitten 
• Telefoon in het Zakkie in je tas
  
• Jas over de stoel, oortjes in de tas, tas op de grond
• Schoolspullen op tafel: Boeken, Chromebook, JdW-map, etui 

1. Startklaar

Bij de start van iedere les verwelkomt de docent de leerlingen bij de ingang van de deur, noemt leerlingen bij naam, maakt oogcontact en besteedt aandacht aan hun welbevinden. De docent geeft het goede voorbeeld en spreekt hoge verwachtingen uit voor het verloop van de les door succescriteria op gewenst gedrag, schooltaal en effectief leren te benoemen. De leerlingen zijn startklaar: ingelogd in LessonUp, telefoons opgeborgen in het Zakkie, en JdW-map op tafel.

Minerva Hoofdstuk 7

Groep 3 (zelfstandig naamwoord)

Rode boek vanaf pag. 90

Wat is stap 1?

Programma

Lesopbouw

1. Vooraf:
   Naamvallen groep 1 en 2
   
2. Instructie:
   Uitleg groep 3 zelfstandig naamwoord Uitleg groep 3 bijvoeglijk naamwoord
3. Toepassing:
   Oefenen met taaloefeningen 
   
4. Evaluatie:
   Afsluiting

Leerdoelen

Hoofdstuk 7 - Grammatica

1. Ik kan zelfstandige en bijvoeglijke naamwoorden indelen in groep 1, 2 of 3.
2. Ik kan van zelfstandige en bijvoeglijke naamwoorden naamval, getal en geslacht benoemen.
3. Ik kan zelfstandige en bijvoeglijke naamwoorden met elkaar laten congrueren.

3. Leerdoelgericht werken

De docent geeft het onderwerp, RTTI geformuleerde leerdoelen en de lesopbouw aan. De docent weet de leerdoelen goed te laten aansluiten bij de voorkennis en het (taal)niveau van de leerlingen. Gedurende de les wordt continu een terugkoppeling naar de leerdoelen gemaakt om de mate van beheersing te controleren.   

Voorkennis

Naamvallen groep 1 en 2

Opdracht: schrijf op je wisbordje de rijtjes van

- groep 1: mensa

- groep 2: servus

- groep 2: donum

Tip: schrijf 2x (ev/mv) de naamvallen op (nom/gen/dat/acc/abl) en vul het schema dan in. Sla over wat je niet weet. Je kan het later aanvullen.

Verbuiging zelfstandig naamwoord groepje 3

Rex en nomen (koning, naam)

		V/M	O
Enkelvoud	Nom	Rex	Nomen
	Gen	Reg-is	Nomin-is
	Dat	Reg-i	Nomin-i
	Acc	Reg-em	Nomen
	Abl	Reg-e	Nomin-e
Meervoud	Nom	Reg-es	Nomin-a
	Gen	Reg-um	Nomin-um
	Dat	Reg-ibus	Nomin-ibus
	Acc	Reg-es	Nomin-a
	Abl	Reg-ibus	Nomin-ibus

Nota bene:

De stam van een woord uit groepje 3 vind je door de uitgang van de genitivus af te halen. 

- Stam van rex = reg-

- Stam van nomen = nomin-

Nota bene:

Net als bij groepje 2 is de nominativus gelijk aan de accusativus!

- nomen/nomen

- nomina/nomina

Woordenlijst - wat kun je ermee?

Groep 3

- In de woordenlijst wordt vanaf nu ook de genitivus gegeven. Zo weet je of een woord bij groepje 1, 2 of 3 hoort.

- Lees de regels voor geslachten op pagina 91 van je rode boek.

- Welke woorden van les 7a en 7b horen bij groep 3?

- Ga per woord in de woordenlijst van les 7a en 7b na of het geslacht V/M/O is. Probeer ook aan te geven waarom.

Ik krijg vaak de vraag van leraren: moeten scholen streng zijn of een plek waar leerlingen zich geaccepteerd voelen? De PISA-cijfers geven ons duidelijk antwoord: het gaat niet om kiezen tussen strengheid óf verbondenheid, maar om volledige inzet voor beide. Enkel leerlingen die zowel een strenge discipline ervaren als zich thuis voelen, presteren significant beter - zowel op taal als rekenen. Belangrijk daarom om de nadruk op deze warm-strenge aanpak te leggen. Scholen die hierop inzetten, doen dit door zowel strenge schooldiscipline te handhaven als het bevorderen van verbondenheid en het thuisvoelen van leerlingen, ondersteund door gedeelde afspraken en een doordacht schoolcurriculum. Een essentieel aspect hierbij is de erkenning en waardering van culturele, talige, religieuze en genderdiversiteit.

Verbuiging bijvoeglijk naamwoord groepje 1/2

Bona/bonus/bonum (goed)

		V	M	O
Enkelvoud	Nom	Bon-a	Bon-us	Bon-um
	Gen	Bon-ae	Bon-i	Bon-i
	Dat	Bon-ae	Bon-o	Bon-o
	Acc	Bon-am	Bon-um	Bon-um
	Abl	Bon-a	Bon-o	Bon-o
Meervoud	Nom	Bon-ae	Bon-i	Bon-a
	Gen	Bon-arum	Bon-orum	Bon-orum
	Dat	Bon-is	Bon-is	Bon-is
	Acc	Bon-as	Bon-os	Bon-a
	Abl	Bon-is	Bon-is	Bon-is

Nota bene:

Bijvoeglijke naamwoorden van het type bonus, -a, -um kun je zelf in alle geslachten verbuigen. Bijvoorbeeld:

- Mater bona

- Pater bonus

Nota bene:

Het bijvoeglijk naamwoord past zich dus aan aan het zelfstandig naamwoord!

Dit noem je congrueren!

Verbuiging bijvoeglijk naamwoord groepje 3

Fortis en ingens (dapper, enorm)

		V/M	O	V/M	O
Enkelvoud	Nom	Fort-is	Fort-e	Ingens	Ingens
	Gen	Fort-is	Fort-is	Ingent-is	Ingent-is
	Dat	Fort-i	Fort-i	Ingent-i	Ingent-i
	Acc	Fort-em	Fort-e	Ingent-em	Ingens
	Abl	Fort-i	Fort-i	Ingent-i	Ingent-i
Meervoud	Nom	Fort-es	Fort-ia	Ingent-es	Ingent-ia
	Gen	Fort-ium	Fort-ium	Ingent-ium	Ingent-ium
	Dat	Fort-ibus	Fort-ibus	Ingent-ibus	Ingent-ibus
	Acc	Fort-es	Fort-ia	Ingent-es	Ingent-ia
	Abl	Fort-ibus	Fort-ibus	Ingent-ibus	Ingent-ibus

Nota bene:

Bijvoeglijke naamwoorden uit groep 3 hebben dus twee rijtjes: V/M en O.

Nota bene:

Bijvoeglijke naamwoorden die NIET op -is eindigen vervoeg je als ingens.

           Aan de slag

1. Maak de taaloefeningen A en D op pagina 84 en 85 van je grijze werkboek.
2. Maak de taaloefeningen B en C op pagina 84 van je grijze werkboek.

6. Actieve verwerking

De docent maakt expliciet hoe de leerstof actief verwerkt dient te worden. De docent start met modelleren en laat leerlingen vervolgens actief inoefenen. Volgens het 'ik-wij-jullie/jij-wij' principe wordt de ondersteuning geleidelijk afgebouwd. Er wordt gevarieerd in oefentypes en het leerproces wordt zichtbaar gemaakt, bijvoorbeeld met hardop denken opdrachten. Effectieve leerstrategieën zoals zelftesten, gespreid leren, schema’s maken, en samenvatten volgens de Cornell-methode worden expliciet aangeleerd. Dit herkneden van de lesstof helpt bij het bewerken van het lange termijn geheugen

Leerdoelencheck (instap)

Naamvallen groep 3

Afsluitende opdracht: schrijf op je wisbordje de rijtjes van de zelfstandige naamwoorden

- groep 3: rex

- groep 3: nomen

Tip: schrijf 2x (ev/mv) de naamvallen op (nom/gen/dat/acc/abl) en vul het schema dan in. Sla over wat je niet weet. Je kan het later aanvullen.

Leerdoelencheck (leerdoel 1)

Naamvallen groep 1, 2, 3

- Amicus (vriend)

- Gravis (zwaar)

- Sanguis (bloed)

- Femina (vrouw)

- Mirus (wonderbaarlijk)

- Vestis (kleding)

- Crudelis (wreed)

- Pes (voet)

- Silentium (stilte)

1. Teken op je wisbordje drie kolommen: 1 - 2 - 3.
   
2. Zet de volgende naamwoorden in de juiste kolom.
3. Schrijf achter ieder woord een Z of een B.
4. Een Z als het een zelfstandig naamwoord is. Een B als het een bijvoeglijk naamwoord is.

Exit ticket