Introductie Bloedsomloop

• Fysiologie
• MBO
• Studiejaar 1

Bloed en bloedsomloop

LessonUp: 

De bloedsomloop

Deze les:
* Je leert welke soorten bloedvaten je hebt
* Hoe het bloed door je lichaam stroomt 
* Wat bloeddruk is.

0

3 soorten bloedvaten

Slagaders: (arterieën) aanvoerende vaten. (van hart naar orgaan)

Haarvaten: (capillairen) uitwisseling weefsel en bloed

Aders: (venen) afvoerende vaten (van orgaan terug naar hart)

3 typen bloedvaten

1. Bloed stroomt vanuit het hart naar de slagaders.

2. Vanuit de slagaders stroomt het bloed naar de haarvaten. Daar wordt zuurstof afgegeven aan cellen van organen en spieren.

3. Vanuit de haarvaten stroomt het bloed naar de aders. Via de aders stroomt het bloed terug naar het hart. 

Slagader vs Aders

Slagader:

- Voert het bloed weg van het hart

- Lichaamsslagaders bevatten zuurstofrijk bloed

- Hebben een hogere bloeddruk

- Hebben een stevige gespierde wand

- Hebben geen kleppen (alleen aan het begin van de aorta)

- Het bloed loopt er snel en stootsgewijs doorheen

- Hebben een voelbaar hartritme

Aders:

- Voert het bloed terug naar het hart

- Lichaamsaders bevatten zuurstofarm bloed

- Hebben een lagere bloeddruk

- Hebben geen spieren in de wand

- De meeste hebben kleppen

- Het bloed stroomt traag

- Hebben geen voelbaar hartritme

Haarvaten (capillairen)

Haarvaten vormen een haarvatennet in organen

Wanden van de haarvaten zijn slechts 1 cellaag dik

Uitwisseling van stoffen zoals zuurstof, CO2, glucose, aminozuren, maar ook vocht en witte bloedcellen

0

Dubbele bloedsomloop

Kleine bloedsomloop =

Hart - longen - hart

Grote bloedsomloop =

Hart - hele lichaam - hart

Het hart bestaat uit twee helften. 

• De Linker helft pompt het bloed naar het Lichaam (grote bloedsomloop)
  
  
• De rechter helft pompt het bloed naar de longen (kleine bloedsomloop)

Zuurstofarm -

kleine bloedsomloop

Zuurstofrijk -

grote bloedsomloop

Zuurstofrijk -

kleine bloedsomloop

Zuurstofarm -

grote bloedsomloop

Slagader in de kleine bloedsomloop
Ader in de kleine bloedsomloop
Slagader in de grote bloedsomloop
Ader in de grote bloedsomloop

Geef aan in de tabel of de bloedvaten zuurtstofarm of rijk bloed bevatten

Zuurstofarm

Zuurstofarm

Zuurstofrijk

Zuurstofrijk

Naamgeving van aders en slagaders

Vaak:

(naam orgaan)+ slagader

of

(naam orgaan) + ader

Let op de uitzonderingen.

Waar pompt de RECHTER harthelft bloed naartoe?

1. Het hele lichaam
2. De kransslagader
3. De longen
4. De holle ader

Bevatten alle slagaders zuurstofrijk bloed?

1. Ja, allemaal
2. Ja, behalve de aorta
3. Ja, behalve de longslagader

Welke bevat zuurstofrijk bloed?

1. Longslagader
2. Aorta
3. Poortader
4. Nierader

Opdracht 1

Meneer X (59 jaar, BMI 28, roker) gaat met het vliegtuig naar Zuid-Spanje. 

Tijdens de vlucht ontstaat een bloedprop in een ader in zijn onderbeen; een diep veneuze trombose. Zijn been wordt dik, warm en pijnlijk.

Bij aankomst in zijn hotel boekt hij dan maar snel een massage.
De masseur let niet goed op en gaat direct masseren, waardoor de trombus (bloedprop) losschiet.

A: Schrijf zo precies mogelijk op welke weg de trombus door het lichaam aflegt. 

B: Waar zal de trombus uiteindelijk blijven steken? Hoe noem je deze aandoening?

Tip: raadpleeg hoofdstuk 3.1 in je boek Anatomie & Fysiologie.

Opdracht 2

Mevrouw Y (72 jaar) heeft nog flink pijn na haar heupoperatie 5 dagen geleden.

Daarom heeft de arts fentanylpleisters voorgeschreven.
Je help mw de pleister op haar bovenarm te plakken.

Welke weg legt het medicijn af door het lichaam voordat het de opioïdreceptoren in de hersenen bereikt?

Opdracht 3

Piet (19) heeft diabetes type 1, en heeft een 'hypo'.

Hij neemt vlug een Dextro tabletje en een boterham. 30 minuten later meet hij via een vingerprik zijn bloedglucoseconcentratie. Die is gelukkig weer goed.

Vraag:
Welke weg heeft de glucose afgelegd van Piets dunne darm tot in zijn vingertop?

Wat voor soort bloedvat vervoert bloed naar je hersenen toe?

1. Capillair
2. Ader (vene)
3. Slagader (arterie)

Er wordt een buisje bloed afgenomen uit je arm om antistoffen tegen Hepatitis te meten. (titerbepaling) Wat voor bloedvat wordt hierbij aangeprikt?

1. Capillair
2. Ader (vene)
3. Slagader (arterie)

Van welke soort zijn de kleinste bloedvaatjes die je in het tandvlees vindt?

1. Capillair
2. Ader
3. Slagader

bloeddruk

• Het hart pompt het bloed met kracht de slagaders in. Daardoor ontstaat een druk op de bloedvaten. Dit noem je de bloeddruk
• Bij voorbeeld: RR 130 / 70 mm Hg
• RR --> genoemd naar dr Riva-Rocci
• 130: systolische druk ('bovendruk')
• 70: diastolische druk ('onderdruk')
• mm Hg

Bloeddruk, te hoog/laag

Hoge bloeddruk -> Op lange termijn beschadiging bloedvaten en nieren. 

Op korte termijn merk je er weinig tot niks van

Lage bloeddruk -> flauwvallen

Wat geeft de systolische druk aan?

1. De druk op de vaten als het hart zich samen trekt.
2. De druk op de vaten als het hart zich ontspant.

Is een bloeddruk van 120/80 een gezonde bloeddruk?

1. Ja
2. Nee

Hoge bloeddruk

Lage bloeddruk

nauwelijks klachten

Op lange termijn schade aan bloedvaten en organen

duizeligheid

flauwvallen

vermoeidheid