4.7 grammatica (woordsoorten + aanwvn 1-3-4-5-6)

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

4.7 grammatica

Lesdoelen

Na deze les: 

- heb je opdracht 12/13 van 'woorden' nagekeken. 

- Je herhaalt zometeen alle woordsoorten die je tot nu toe hebt gehad nog een keer

- je leert een nieuw woordsoort: aanwijzend voornaamwoord en oefent hiermee. 

opdracht  12a

opdracht  12 b (voorbeelden)

Lidwoorden

Er zijn drie lidwoorden: 

de, het, een.

De en het -> bepaald lidwoord.

een -> onbepaald lidwoord.

Zelfstandig naamwoord

Geen zelfstandig naamwoord

glas

prachtig

honden

vriendschap

voor

Bladel

die

alweer

Wat is een
bijvoeglijk naamwoord?

1. Dat zijn namen van mensen, dieren of dingen.
2. Dat zegt iets over zelfstandige naamwoorden.
3. Dat is een werkwoord.

Voorzetsels

Voorzetsels zijn woorden die je voor ... de kast of ... het schoolfeest kunt zetten

tijdens het schoolfeest

op het schoolfeest

Met een voorzetsel kun je waar of wanneer aangeven

Zij staat voor het huis

Hij blijft hier tot zaterdag

Sleep de voorzetsels naar het groene vak.

VOORZETSELS

Door

de

drukte

op

straat

botste

de 

vrouw

tegen

iemand

aan

Het hulpwerkwoord (hww)

          Hulpwerkwoorden staan nooit in hun ééntje in een zin!
           Ze komen dus alleen voor als er twee of meer werkwoorden in de zin staan.

We zullen gaan slapen.

Het is mooi geworden

     Hulpwerkwoorden bieden hulp aan het zelfstandig werkwoord of het koppelwerkwoord.

     In een zin kunnen meerdere hulpwerkwoorden voorkomen.

zelfstandig werkwoord of hulpwerkwoord?

Dat moet toch kunnen!
kunnen =

1. zelfstandig werkwoord
2. hulpwerkwoord

Hulpwerkwoord of zelfstandig werkwoord?

Zou ik eens op jouw elektrische scooter mogen rijden?

mogen =

1. hulpwerkwoord
2. zelfstandig werkwoord

Hulpwerkwoord of zelfstandig werkwoord?

Het glasblazen is ooit uitgevonden door de Syriërs.

uitgevonden

1. hulpwerkwoord
2. zelfstandig werkwoord

zelfstandig werkwoord of hulpwerkwoord?

Ik heb gegeten
heb = .....

1. zelfstandig werkwoord
2. hulpwerkwoord

bv:  een, twee, drie, miljoen

veel, weinig, alle, sommige

geven een rang aan, bv:

eerste, vierde , laatste, zoveelste

Rangtelwoorden

geven aantallen of nummers aan. 

Hoofdtelwoorden

Geef aan of de telwoorden hoofdtelwoorden of rangtelwoorden zijn.

hoofdtelwoord

rangtelwoord

veel

laatste

achttien

zeven

derde

Wat is een aanwijzend voornaamwoord?

Een aanwijzend voornaamwoord (aanw. vnw.) wijst iets aan.

- Die 
- Dit
- Dat
- Deze 

Een aanwijzend voornaamwoord wijst iets aan. 

Dit kan een bijvoeglijk aanwijzend voornaamwoord zijn, of een zelfstandig aanwijzend voornaamwoord. 

meestal bijvoeglijk

Meestal gebruik je een aanwijzend voornaamwoord (av) bijvoeglijk. Het staat dan vóór een zelfstandig naamwoord (zn)

voor een het-woord: dit, dat

voor een de-woord: deze, die

(dit proefwerk, dat opstel, die hoek, deze vrouw)

Ook aanwijzend: zulke, dergelijke, zo'n

zelfstandig

dit, dat, die en deze kun je ook zelfstandig gebruiken.

Dan hoort er geen zelfstandig naamwoord bij. 

Ze verwijzen naar iets wat eerder is gezegd. 

Dat was leuk! Kun je dit nog een keertje doen? 

Mooie sneakers! Die wil ik ook!  Je kunt deze wel van mij overnemen. 

Wat kun je doen met een aanwijzend voornaamwoord?

1. Iemands voornaam leren
2. Iets of iemand aanwijzen
3. Weten waar iets van gemaakt is
4. Vragen naar een persoon

Waar staat een aanwijzend voornaamwoord?

1. Mijn boek
2. Welke jongen
3. Mag ik naar huis?
4. Die docent

Waar staat een aanwijzend voornaamwoord?

1. Dat grapje
2. Haar schoenen
3. Wat eten wij?
4. Hoe gaat het?

Wat is het aanwijzend voornaamwoord in de zin:

Met zulke gekke types.

1. Met
2. Zulke
3. Gekke
4. Types

Huiswerk

Maak opdracht 1, 4, 5, 6 in je boek en 3 in je schrift. 

blz 51 tm 53

Let op! Opdracht 1 maak je in je boek zoals die daar staat, maar je moet ook ontleden met de tekens!

Hoeveel vragende voornaamwoorden zijn er?

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

Wat doe je met een vragend voornaamwoord?

1. Iets of iemand aanwijzen
2. Iemands voornaam
3. Vragen naar een persoon of ding
4. Weten waar iets van gemaakt is

Welke van deze vier is een vragend voornaamwoord?

1. Wie
2. Wat
3. Welk(e)
4. Wat voor (een)

Waar staat een vragend voornaamwoord?

1. Wat eten we?
2. Hoe heet jij?
3. Wanneer gaan we?
4. Zie ik je nog?

Aan de slag

maak paragraaf 4.7 af