H 2.1 De Grote Oorlog (D1)

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

VMBO KGT 4

H2.1 De Grote Oorlog

Leerdoelen;

Aan het einde van deze paragraaf:

- kun je oorzaken noemen voor het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog.

- Kun je beschrijven hoe de Eerste Wereldoorlog verliep.

VMBO KGT 4

H2.1 De Grote Oorlog

Oorzaken van de oorlog

Alle oorzaken 

zorgen voor een 

explosieve situatie 

in Europa. 

Het wachten is op 

het aansteken van 

de lont...

bondgenootschappen

militarisme

nationalisme

wapenwedloop

imperialisme

Aanslag op Frans Ferdinand

VMBO KGT 4

H2.1 De Grote Oorlog

Oorzaken van de oorlog

1. Bondgenootschappen

Europese landen maakten bondgenootschappen, zodat zij een sterkere positie kregen. Binnen een bondgenootschap moest men elkaar militair bijstaan in tijden van oorlog.

Geallieerden	Centralen
Frankrijk Rusland Groot Brittannië	Duitsland Oostenrijk-Hongarije Ottomaanse rijk

VMBO KGT 4

H2.1 De Grote Oorlog

Oorzaken van de oorlog

2. Nationalisme

Een volk met nationalisme heeft vaderslandsliefde en is trots op zijn land. Het idee kan ontstaan dat ze superieur zijn en dus recht hebben op bijv. een groot grondgebied.

Nationalisme is:

1. Een eigen staat voor je land willen.
2. Een grote liefde hebben voor je eigen volk.
3. Een leger hebben om je eigen volk te verdedigen.
4. Niet zwakker willen zijn dan andere volken.

VMBO KGT 4

H2.1 De Grote Oorlog

Oorzaken van de oorlog

Gevolg van het nationalisme was de wapenwedloop.

Doordat landen hun eigen macht wilden vergroten, gingen ze elkaar als vijand zien en dus als gevaarlijk. Om zich te beschermen tegen dat gevaar ontstond er een race om de beste wapens.

Vooral tussen Engeland en Duitsland ontstaat

een felle strijd om wie de sterkste en meeste wapens heeft.

VMBO KGT 4

H2.1 De Grote Oorlog

Oorzaken van de oorlog

4. Militarisme

In veel landen was het leger erg belangrijk in de samenleving. Oorlog voeren werd lange tijd gezien als een goed iets. Survival of the fittist, haast sportief. Vechten voor het vaderland kon je roem en eer geven.

Trots op alles wat met het eigen leger te maken heeft.

Vertrouwen in de kracht van het eigen leger.

VMBO KGT 4

H2.1 De Grote Oorlog

Oorzaken van de oorlog

4. Modern imperialisme

Tijdens het modern imperialisme probeerden Europese landen zoveel mogelijk koloniën te krijgen.  Vooral Frankrijk en Groot-Brittannië

waren hier erg succesvol in. De Duitsers hadden maar weinig koloniën en waren daar erg ontevreden over.

Nationalisme

Militarisme

Wapenwedloop

Modern Imperialisme

Bond genoot schappen

Houden van het eigen land

Het hebben van een kolonie geeft status en macht

Het hebben van veel en sterke wapens geeft status en macht

Samenwerken met andere landen

Alles wat met het leger te maken heeft is goed.

VMBO KGT 4

H2.1 De Grote Oorlog

Oorzaken van de oorlog

Deze 4 oorzaken zorgden voor enorme spanningen in Europa.

De lont (aanleiding) die het kruitvat deed doen ontploffen was de aanslag op Frans Ferdinand.

De schutter Gavrilo Princip was een Servische nationalist. De zwarte hand was niet blij met de bezetting van Bosnië door Oostenrijk-Hongarije. Hier woonden veel Serviërs.

O-H verklaarde na de aanslag Servië de oorlog, maar Servië had een machtige bondgenoot: Rusland.

Wat zie je op de afbeelding?

1. Gevolg van de Eerste Wereldoorlog
2. Aanleiding van de Eerste Wereldoorlog
3. Indirecte oorzaak van de Eerste Wereldoorlog

Wie is de moordenaar op de afbeelding?

1. Franz Joseph
2. Franz Ferdinand
3. Gavrilo Princip
4. Winston Churchill

VMBO KGT 4

H2.1 De Grote Oorlog

Verloop van de oorlog

Op 28 juli 1914 brak de oorlog uit tussen de 5 bondgenootschappen en hun bondgenoten.

Men was is een enthousiaste stemming. Er werd gedacht dat de oorlog snel voorbij was. Honderdduizenden jonge mannen meldden zich aan als vrijwilliger. Echter zou door de komst van de nieuwe wapens deze oorlog totaal anders zijn dan die uit de geschiedenis daarvoor.

Oorzaken

Aanleiding

Gevolg

Oorzaken: omstandigheden die maakt dat iets ontstaat.

Aanleiding: De belangrijkste oorzaak waardoor iets ontstaat

Gevolg: Hetgeen dat ontstaat door omstandigheden

Imperialisme

Eerste Wereldoorlog

Nationalisme

Militarisme

Moord op Franz Ferdinand

Bondgenootschappen

Hoe werd er gedacht over het uitbreken van de oorlog?

VMBO KGT 4

H2.1 De Grote Oorlog

Verloop van de oorlog

Door het militarisme hadden de legers hun aanvalsplan al klaarliggen. 

Plan Frankrijk: Duitse rijk binnenvallen en oprukken naar de Rijn. Dit mislukte doordat de Duitsers zich verdedigden met machinegeweren.

Plan Duitsland: Von Schlieffenplan. Eerst Frankrijk via België binnenvallen en verslaan. Daarna oprukken naar Rusland. Dit mislukte, omdat de Fransen en Britten de Duitse aanval stopten. Hierdoor veranderde de oorlog. Het front kwam stil te liggen. Soldaten groeven zich in in loopgraven.

Welk plan werd er door de Duitsers bedacht om een twee-frontenoorlog te voorkomen?

1. Von Hitlersplan
2. Von Slagenplan
3. Von Schlieffenplan
4. Von Marxplan

Wat heeft ervoor gezorgd dat dit plan mislukte?

1. De verdediging door de Fransen en Britten waren in België en Noord-Frankrijk te sterk.
2. De verdediging door de Fransen en Britten waren bij Rusland te sterk.
3. De verdediging door de Russen waren in België en Noord-Frankrijk te sterk.
4. Het plan is niet mislukt.

Zet de zinnen in de juiste volgorde.

1

2

3

4

Frankrijk verslaan.

Frankrijk vanuit het noorden aanvallen.

In het Oosten de Russen verslaan.

Met het leger door België trekken.

VMBO KGT 4

H2.1 De Grote Oorlog

Nog niet begrepen wat de oorzaken zijn? Bekijk de video.

Aan de slag!

1. Open de les in jouw eigen map en maak de 

vragen die tussen de uitleg staat.

2. Lees blz. 48 en het linker kopje van blz. 49.

Maak opdr. 2-3 en 4 blz. 52.