§1.3 Klimaatverandering en duurzaamheid

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo g, t
• Leerjaar 4

§1.3 Klimaatverandering en duurzaamheid

Neem voor je:

Leerboek § 1.3 blz 14

Werkboek § 1.3 blz 10

Planning

- Herhaling §1.2

- Leerdoelen

- Uitleg

- Huiswerk

Wet van Buys Ballot

Beschrijving: Wet van Buys Ballot - Coriolliseffect

Je zou verwachten dat de lucht in een rechte lijn van een hoge- naar een lagedrukgebied stroomt. Maar alles wat op de aarde beweegt, krijgt een afwijking. Op het noordelijk halfrond naar rechts, op het zuidelijk halfrond naar links. Dit heet het Corioliseffect, vernoemd naar Gaspard de Coriolis.

De wet van Buys Ballot is een wet uit de meteorologie, genoemd naar de Nederlandse meteoroloog Christophorus Buys Ballot.

Op het noordelijk halfrond waait de wind van een hogedrukgebied naar een lagedrukgebied met een afwijking naar rechts, door de draaiing van de aarde om zijn as.

Door de algemene luchtcirculatie rondom de aarde kennen we gebieden met permanente hogedruk bij de subtropen en bij de polen. Globaal gezien ziet dat eruit zoals op de afbeelding is weergegeven maar o.a. door de wisseling van de seizoenen verschuiven deze zones en zo kennen we:

• gebieden met hogedruk die vrijwel het hele jaar droog zijn zoals bij de polen en de subtropen,
• gebieden waar het het hele jaar door geregeld regent zoals de gebieden bij de middelste breedtegraden,
• gebieden waar het zomers overwegend droog is en 's winters nat
• gebieden waar het zomers geregeld regent en 's winters overwegend droog blijft. 

Wet van Buys Ballot

--> Corioliseffect

In oranje staan de klimaatfactoren. 

Sleep de omschrijvingen naar de juiste klimaatfactor:

Hierna: 3 quizvragen

Invloed van de zee.

Gesteldheid van het aardoppervlak.

Breedteligging

Windrichting

Hoogteligging

In Amsterdam is heel veel asfalt en beton. Daarom is het oppervlakte hier warmer dan op het platteland.

In de zomer is het in Nederland langs de kust vaak koeler dan in het binnenland.

Marokko ligt dichter bij de evenaar dan Nederland. Daardoor is de temperatuur er hoger.

Een zuidenwind betekent in Nederland vaak dat er warme lucht wordt aangevoerd.

Op een berg is het kouder dan in een dal.

Welke invloed heeft de zee in Nederland?

De afstand van een plaats tot de evenaar heeft invloed op de temperatuur. Waar horen de volgende woorden? 

Breedtegraad?

Temperatuur

Breedtegraad?

Breedtegraad?

Temperatuur

Temperatuur

Hoge breedte

Lage breedte

Gematigde breedte

Koud

Zomer's niet heel warm, 's winters niet zo koud

Het hele jaar warm, boven de 18 graden Celsius

Leerdoelen

Je kent de begrippen natuurlijk broeikaseffect en versterkt broeikaseffect.

Je begrijpt wat de ecologische voetafdruk te maken heeft met het versterkt broeikaseffect.

Je kunt op basis van bronnen ecologische voetafdruk van landen vaststellen.

Natuurlijk broeikaseffect

"De dampkring houdt warmte vast die de aarde uitstraalt, dit komt door broeikasgassen (methaan, CO2, waterdamp) die bijdragen aan het opwarmen van de aarde."

Het broeikaseffect

Broeikaseffect:

Het tegenhouden van warmtestraling door broeikasgassen.

Versterkt broeikaseffect:

Fossiele brandstoffen verbranden -> Toename koolstofdioxide in de dampkring

Er blijft meer warmte hangen op aarde. 

Versterkt broeikaseffect

"Er komen te veel broeikasgassen in de atmosfeer, door toedoen van de mens, waardoor de temperatuur op aarde stijgt"

Door koolstofdioxide in de lucht is er het broeikaseffect.
Wat is het broeikaseffect?

1. Het afgeven van warmtestraling vanaf de zon naar de aarde.
2. Het tegenhouden van warmtestraling vanaf de ruimte naar de aarde.
3. Het tegenhouden van warmtestraling vanaf de aarde naar de ruimte.

Zonder het broeikaseffect ...

1. ... wordt het heel warm op aarde.
2. ... blijft de temperatuur op aarde gelijk.
3. ... wordt het op aarde net zo koud als in de ruimte.

Hoe kunnen wij voorkomen dat het nog warmer, droger en soms natter wordt?

Oplossing: duurzaamheid. Bedrijven en consumenten moeten zuiniger omgaan met grondstoffen.

Om te vergelijken wie op dit moment de aarde het meest belast en vervuilt, gebruiken we de ecologische voetafdruk. 

Planning

- Huiswerk

Maken § 1.3: Opdracht 1 t/m 6