VAD 3 schrijfvaardigheid

• vakdidactiek
• HBO
• Studiejaar 2

VAD 3

Schrijfvaardigheid

Huiswerk

Schrijfvaardigheid:

Lezen: Kwakernaak 10.1 en 10.2

Herhalen: Staatsen 5.1 t/m 5.3

Doelen: Je kunt......

- schrijfopdrachten plaatsen in het fasemodel voor schrijfvaardigheid 

- het schrijfvaardigheidsproces binnen het taalproductiemodel van Levelt benoemen. 

- de verschillen tussen schrijfvaardigheid en deelvaardigheden herkennen in een opdracht.

- verschillen tussen functioneel en creatief schrijven benoemen en kan voorbeelden van  opdrachten binnen beide categorieën benoemen en inzetten in de les.

Eigen ervaringen

wissel uit:

Hoe heb jij zelf je schrijfvaardigheid opgebouwd?

Hoe ben je vooruit gegaan?

Wat/wie heeft jou geholpen om beter te worden?

Welke tekstsoorten (schrijfvaardigheid) zijn belangrijk in MVT-onderwijs op VO en MBO ?

Tekstsoorten gekoppeld aan ERK (A1-B1)

E-mail

Kaart

Formulieren

Zakelijke brief

Persoonlijke Brief

CV (MBO)

Schrijfvaardigheid : Kwakernaak 10.1

Taalproductiemodel van Levelt (p 74)

Schrijfvaardigheid in het taalproductiemodel

Je geeft je leerlingen de opdracht om een gedicht te schrijven voor de naamdag van een klasgenoot. Het gedicht mag niet kwetsend zijn, moet minimaal 4 regels bevatten en het moet rijmen.

Welke processen komen daar bij kijken (volgende dia)?

Koppel de handeling aan de juiste plaats in het productiemodel.

Conceptualizer

Formulator

Lexicon

Articulator

De juiste woorden zoeken

Emotie voor een gedicht bepalen

Gedicht hardop lezen ter controle

De volgorde van de woorden in de zin bepalen

Bedenken wat er allemaal betrekking heeft op het onderwerp

Creatief schrijven: welke opdrachten kun je inzetten?

Andere ideeën?

Maak een elfje:

3 minuten opdracht

Stuur het elfje in dat je gemaakt hebt.

FUNCTIONEEL vs CREATIEF SCHRIJVEN​

Creatief schrijven:​ gedichten, slogan, strip

Leerling schrijft zonder specifiek communicatief doel. ​

Doel is voornamelijk plezier beleven aan de taak en een beroep doen op andere intelligenties en talenten (en woordenschat)​ 

​
Functioneel schrijven: rapporten, brieven, e-mails, sms’jes, appjes.

 ​Leerling schrijft met een zo authentiek mogelijk schrijfdoel​

Hieronder valt ook reactief schrijven​

Fasemodel schrijfvaardigheid 

zie ook Kwakernaak 10.2 en 10.3 voor voorbeelden

schrijfvaardigheid aanbieden:

1) de docent of leergang verstrekt een schrijfopdracht.

2) de leerling maakt de schrijfopdracht

3) de docent corrigeert en beoordeelt de gemaakte opdracht

mening?

Hoe dan wel?

Meer procesgerichte aanpak met nadruk op gebruik van schrijfstrategieën die zich richten op:

1) Voorbereiden van de schrijfopdracht

      Nadenken over de opdracht, informatie verzamelen, een schrijfplan maken

2) Schrijven

 Informatie selecteren en structureren, zich richten op het schrijfdoel en de beoogde lezer.

3) Herschrijven en reflecteren

 Liefst middels diverse vormen van feedback

In de les: voor - tijdens- na

1. Vóór het schrijven : pre-writingactiviteiten

 Activerende werkvormen: woordspin, lijstjes, placemat, denken-delen-uitwisselen

2. Tijdens het schrijven

 Stap 1: ontwerpen = inhoud bedenken

 Stap 2: inhoud ordenen

 Stap 3: inhoud formuleren

3. Na het schrijven :

 Stap 4 : controleren / reviseren

 Stap 5 : publiceren

strategie-oefeningen

- Planningsoefening

Tekstsoort bepalen:​artikel / reportage/ collum / ...

door elkaar gehusselde brief in juiste volgorde zetten

​- Herformuleringsoefeningen

hoe kan ik het ook anders zeggen​

- Opzoekoefening:

 woordenboekoefeningen,

 gebruik maken van opzoekgrammatica

​Revisieoefeningen:

bijvoorbeeld elkaars schrijfproducten verbeteren (evt. op deelaspecten)​

Reviseren om te leren

Tijdens het schrijven: checklist laten gebruiken

Essentiële fouten markeren, later in groepjes laten verbeteren.

Leerlingen elkaars werk op gerichte punten laten corrigeren.

Fouten-top-10 bespreken

Van vier schrijfopdrachten naar één schrijfopdracht gaan

Voorbeeld revisie oefening

Onderdeel	Ja	Nee
Plaatsnaam gevolgd door datum
Bevat aanhef
Bevat afsluitende zin
Is geschreven in tegenwoordige tijd
werkwoord eindigt op / t / bij 3e persoon enkelvoud

Vaardigheid of deelvaardigheid?

Geef bij elk van de volgende opdrachten aan of het gaat om de schrijfvaardigheid of om een deelvaardigheid.

Opstel over dierendag

1. Vaardigheid
2. Deelvaardigheid

Formulier invullen voor inchecken op een camping

1. Vaardigheid
2. Deelvaardigheid

Een geleide schrijfopdracht voor een e-mail.

1. Vaardigheid
2. Deelvaardigheid

Voordelen schrijfvaardigheid

Voordelen van schrijfvaardigheid voor de leraar:

ondersteuning voor overige vaardigheden

Meer tijd om (individuele)feedback te geven

mogelijkheden voor variatie

Iedereen is aan het werk (rust)

Je kunt de ontwikkeling van een leerling goed bijhouden m.b.v. bijvoorbeeld een portfolio

Voordelen van schrijfvaardigheid voor de leerlingen:

Tijdsaspect

Mogelijkheid tot revisie

corrigeren van schrijfproducten

Enkele overwegingen:

Moet alles gecorrigeerd worden?

 Waar leren leerlingen het meeste van?

 Hoe motiveer je ze tot verbeteringen?

Het is een leerproces, geen toets!

feedback: leerlingen actief maken

voorbeelden:

1. Maak een lijst van veel voorkomende fouten. Zet deze genummerd en met een korte uitleg op de site.

2. Verbeter fouten (uit de lijst) niet in het leerlingwerk, maar zet alleen het nummer er bij.

3. Laat leerlingen fouten –na raadpleging van de lijst- zelf hun fouten verbeteren.

beoordeling

mogelijkheden:

Beoordelen met punten  

Beoordelen met rubrics (gebaseerd op ERK/ zelf maken)

andere opties??

Eigen overtuigingen

 Hoe zou je zelf schrijfvaardigheid aanbieden?

   

 Wat zou kenmerkend zijn voor jouw schrijfvaardigheidslessen?

 

let op!   lesweek 2.1

Presentatie minilessen schrijfvaardigheid: 

Zie dossieropdracht