Les: transport 4TL

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo g, t
• Leerjaar 4

Doel van deze les

Aan het einde van deze les kan je:

1. Vertellen wat de samenstelling is van bloed.
2. De grote en kleine bloedsomloop met alle namen opnoemen.
3. De bloedgroepen uit elkaar houden.

Plan van deze les:

1. Even kijken wat je nog weet van het bloedvatenstelsel.
2. Uitleg van de moeilijke dingen. 
3. Oefeningen maken
4. Extra uitleg als optie. 

20. Wat is de stroomrichting van de kleine bloedsomloop?

1.

2

3.

4.

5.

Rechterkamer

Longslagader

Longen

Longader

Linkerboezem

Sleep de onderdelen naar het hart!

Rechter-

boezem

Rechter-kamer

Linker-

boezem

Linker-kamer

1

2

3

4

lucht

koolstofdioxide

zuurstof

bloed

Slagader

Ader

Naar het hart toe

Van het hart af

Dikke gespierde wand

Dunne slappe wand

Kleppen over de gehele lengte

Kleppen alleen bij het hart

Bloed stroomt snel

Bloed stroomt langzaam

Nu begint de uitleg:

1. De samenstelling van het bloed
2. Bloedvaten
3. Bloedsomloop en het hart
4. Hart- en vaatziekten
5. Lymfestelsel

Rode bloedcellen

• meeste bloedcellen zijn de rode bloedcellen
• Rode bloedcellen vervoeren zuurstof.
• Rode bloedcellen worden gemaakt in het beenmerg van botten.
• Rode bloedcellen hebben geen celkern
• In rode bloedcellen zit hemoglobine.
  

Samenstelling van het bloed

Bloedplasma

Bestaat uit:

* water

* voedingsstoffen

* koolstofdioxide

* afvalstoffen

witte bloedcellen

• kunnen van vorm veranderen
• maken bacteriën onschadelijk

Bloedplaatjes

Zuurstofarm wordt zuurstofrijk

(longslagader -> haarvat -> longader)

Zuurstofrijk wordt zuurstofarm

(Aorta -> haarvat -> onderste- of bovenste holle ader)

Ader

Slagader

Haarvat

Je hart

Bekijk dit plaatje goed. 

Volgende slide is een opdracht.

Maak een screenshot en 

upload je score.

https:

Wat is je score?

1. van het hart af = slagader

2. + het orgaan waar het heen gaat

*longen = longslagader

*Nieren = nierslagader

Andere namen:

*hoofd = halsslagader

1. Naar het hart toe = ader
2. + het orgaan waar het van komt

*longen = longader

*nieren = nierader

Uitzonderingen:

*hoofd = halsader

Ezelsbruggetjes + rood: zuurstofrijk / blauw: zuurstofarm

poortader

Er bestaat wel een maagslagader en darmslagader

Maar geen maagader of darmader -> het bloed gaat via de poortader, lever en leverader terug naar het hart.

Tip voor het examen:

1. Leer de namen van de bloedvaten.
2. Leer de bloedvaten rondom de lever, maag en darmen.
3. Leer de verschillen tussen een slagader, ader en haarvat.

00:37

Wat is een optimale bovendruk?

01:05

Bij welke onderdruk is de bloeddruk te hoog?

Hogebloeddruk >140/90 mmHg

Hoe krijgt iemand dit:

1. Erfelijk (zit in het dna)
2. Te veel alcohol drinken
3. Roken/koffie
4. Niet sporten
5. Te vet/te veel eten
6. Overgewicht

Gevolgen hoge bloeddruk

1. Schade aan hart en bloedvaten
2. Slagader verkalking: Klik hier voor uitleg

• Gevolg: Herseninfarct, hartinfact en longembolie

3. Grotere kans op een scheur in de slagaders.

Lage bloeddruk <90/60 mmHg

1. Heeft geen gevolgen voor het lichaam
2. Iemand heeft hier weinig last van
3. Als iemand er last van heeft, zijn het de volgende dingen:

• Vermoeidheid, duizelig bij snel opstaan en flauwvallen in extreme gevallen.

01:05

De eerste functie van het lymfestelsel

1. Oedeem veroorzaken
2. Weefselvloeistof terug brengen
3. Vocht laten staan
4. Weefselvloeistof aanmaken

02:48

De 3de functie is?

1. Afweer
2. Zuurstof opnemen
3. Afvalstoffen ophopen

De 2 functies (die jullie moeten weten):

1: Brengt weefselvloeistof terug naar het bloedvatenstelsel.

Weefselvloeistof wordt lymfevloeistof en wordt door de lymfevaten met kleppen omhoog gebracht.

2: Zorgt voor goede afweer.

In de lymfeknopen wordt het lymfe gezuiverd van ziektekiemen of kankercellen. Ook ontwikkelen hier zich de witte bloedcellen.

Let op!

Nu volgen opdrachten. 

Na elke opdracht maak je een screenshot en deze voeg je toe. 

https:

Wat was je score?

Laatste opdracht

Als je er in totaal 28 uit je hoofd weet op te noemen, ben je klaar voor je school examen. 

Weet je er minder dan 20 dan moet je echt nog heel hard leren!

https:

Wat was je score?

Deze les is nu voorbij.