Les 11 Figuurlijk taalgebruik

• Nederlands
• Secundair onderwijs

Les 11 

Figuurlijk

Figuurlijk taalgebruik

Spoor 2 gaat vanaf nu zelfstandig aan de slag

Volg de instructies.

Figuurlijk taalgebruik

Oefening 1 op p. 143-145

Lees de tekst en beantwoord de vragen. 

Verbeter nadien via Pelckmans Portaal.

Figuurlijk taalgebruik

Oefening 2 op p. 145

Maak de oefeningen via Lessonup en de cursus. 

Zie volgende slide.

Figuurlijk taalgebruik

Oefening 2 op p. 145

Vraag a

Maak de oefening in de cursus.

Verbeter nadien met de volgende slide.

Figuurlijk taalgebruik

Oefening 2 op p. 145

Vraag a

- 1 = f

- 2 = c

- 3 = d

- 4 = g

- 5 = a

- 6 = e

- 7 = b

Figuurlijk taalgebruik

Oefening 2 op p. 145

Vraag b

Maak de oefening in de cursus.

Verbeter nadien met de volgende slide.

Figuurlijk taalgebruik

Oefening 2 op p. 145

Vraag b

- 1, 3 en 7

Figuurlijk taalgebruik

Oefening 2 op p. 145

Vraag b

Maak de oefening via Lessonup en schrijf het juiste antwoord op in de cursus.

Zie volgende slide.

Er schuilt een addertje onder het gras.
Nu breekt mijn klomp.
Het regent pijpenstelen.

Wat weet je over het werkwoord?

1. geen
2. vervoegd in de tegenwoordige tijd
3. infinitief die vervoegd kan worden

Er schuilt een addertje onder het gras.
Nu breekt mijn klomp.
Het regent pijpenstelen.

Wat weet je over de zinsbouw?

1. vaste zin, onveranderlijk
2. het onderwerp kan aangepast worden
3. een zinsdeelstuk, kan in heel wat zinnen voorkomen

de wind in de zeilen hebben
werken als een paard
boter op zijn hoofd hebben

Wat weet je over het werkwoord?

1. geen
2. vervoegd in de tegenwoordige tijd
3. infinitief die vervoegd kan worden

de wind in de zeilen hebben
werken als een paard
boter op zijn hoofd hebben

Wat weet je over de zinsbouw?

1. vaste zin, onveranderlijk
2. het onderwerp kan aangepast worden
3. een zinsdeelstuk, kan in heel wat zinnen voorkomen

een appeltje voor de dorst

Wat weet je over het werkwoord?

1. geen
2. vervoegd in de tegenwoordige tijd
3. infinitief die vervoegd kan worden

een appeltje voor de dorst

Wat weet je over de zinsbouw?

1. vaste zin, onveranderlijk
2. het onderwerp kan aangepast worden
3. een zinsdeelstuk, kan in heel wat zinnen voorkomen

Figuurlijk taalgebruik

Oefening 3 op p. 146-147

Vraag a

Maak de oefening via Lessonup en schrijf het juiste antwoord op in de cursus.

Neem het kader op p. 146 erbij voor de theorie.

Zie volgende slide.

de bloemetjes buitenzetten

Om welk voorbeeld van figuurlijk taalgebruik gaat het?

1. spreekwoord
2. uitdrukking
3. gezegde

iemand in de bloemetjes zetten

Om welk voorbeeld van figuurlijk taalgebruik gaat het?

1. spreekwoord
2. uitdrukking
3. gezegde

Waar het hart van vol is, loopt de mond van over.

Om welk voorbeeld van figuurlijk taalgebruik gaat het?

1. spreekwoord
2. uitdrukking
3. gezegde

in hart en nieren

Om welk voorbeeld van figuurlijk taalgebruik gaat het?

1. spreekwoord
2. uitdrukking
3. gezegde

het rijk alleen hebben

Om welk voorbeeld van figuurlijk taalgebruik gaat het?

1. spreekwoord
2. uitdrukking
3. gezegde

met hart en ziel

Om welk voorbeeld van figuurlijk taalgebruik gaat het?

1. spreekwoord
2. uitdrukking
3. gezegde

Figuurlijk taalgebruik

Kader op p. 147

Lees de theorie en duid de belangrijkste termen aan.

Figuurlijk taalgebruik

Oefening 4 op p. 148

Eerste opdracht = 

- Koppel de figuurlijke taal aan de betekenis door het cijfer bij de juiste letter te noteren. 

 

Maak de opdracht in de cursus. Ga nadien naar de volgende slide voor de tweede opdracht.

Figuurlijk taalgebruik

Oefening 4 op p. 148

Tweede opdracht = 

- Vermeld nu of de figuurlijke taal een spreekwoord (S), een uitdrukking (U) of een gezegde (G) is. 

Maak de opdracht in de cursus. Ga nadien naar de volgende slide voor de oplossingen.

Figuurlijk taalgebruik

Oefening 4 op p. 148

• a = 7 = gezegde (G)
• b = 5  = spreekwoord (S)
• c = 10 = uitdrukking (U)
• d = 4 = uitdrukking (U)
• e = 2 = spreekwoord (S)
• f = 8 = uitdrukking (U)
• g = 6 = uitdrukking (U)
• h = 9 = spreekwoord (S)
• i = 3 = gezegde (G)
• j = 1 = gezegde (G)

Figuurlijk taalgebruik

Oefening 5 op p. 149

- Zoek in een (online)woordenboek het spreekwoord, de uitdrukking of het gezegde 

- Bepaal nadien over welke vorm van figuurlijk taalgebruik het gaat

Maak de oefening in de cursus en verbeter nadien (zie volgende slide).

Figuurlijk taalgebruik

Oefening 5 op p. 149

• a: advocaat van de duivel spreken = uitdrukking
• b: een harde/zware dobber aan iets hebben = uitdrukking
• c: een onbeschofte, ongemanierde man = gezegde
• d: failliet gaan = uitdrukking
• e: Goede wijn behoeft geen krans. = spreekwoord

Figuurlijk taalgebruik

Oefening 6 op p. 149-450

Vraag a

Bekijk de advertenties en noteer welk figuurlijk taalgebruik je terugvindt en wat de betekenis is. Maak de oefening via Lessonup en schrijf het nadien op in de cursus. Zie volgende slide.

Figuurlijk taalgebruik: iets in een nieuw jasje steken

1. Betekenis: alle voor- en nadelen bekijken en afwegen
2. Betekenis: het uiterlijk van iets of iemand vernieuwen
3. Betekenis: iets illegaals legaliseren
4. Betekenis: zich (niet) laten foppen, bedotten

Figuurlijk taalgebruik: iets wikken en wegen

1. Betekenis: alle voor- en nadelen bekijken en afwegen
2. Betekenis: het uiterlijk van iets of iemand vernieuwen
3. Betekenis: iets illegaals legaliseren
4. Betekenis: zich (niet) laten foppen, bedotten

Figuurlijk taalgebruik: witwassen

1. Betekenis: alle voor- en nadelen bekijken en afwegen
2. Betekenis: het uiterlijk van iets of iemand vernieuwen
3. Betekenis: iets illegaals legaliseren
4. Betekenis: zich (niet) laten foppen, bedotten

Figuurlijk taalgebruik: zich (niet) laten vangen

1. Betekenis: alle voor- en nadelen bekijken en afwegen
2. Betekenis: het uiterlijk van iets of iemand vernieuwen
3. Betekenis: iets illegaals legaliseren
4. Betekenis: zich (niet) laten foppen, bedotten

Figuurlijk taalgebruik

Kader op p. 152

Lees de theorie en duid de belangrijkste termen aan.

Figuurlijk taalgebruik

Oefening 8 op p. 152

Zoek de betekenis en de oorsprong van de uitdrukking op in een etymologisch woordenboek of op het internet. Maak de oefening in de cursus en verbeter nadien (zie volgende slide).

Figuurlijk taalgebruik

Oefening 8 op p. 152

- a

Betekenis = iets wat ontoelaatbaar is, verkeerde praktijken

Etymologie = Vroeger mochten er binnen de stadsmuren alleen honden worden gehouden die door een ijzeren (stijg)beugel pasten, kleine honden dus. Het ging om een meetmethode. 

- b

Betekenis = ergens voor moeten opdraaien, in moeilijkheden zitten

Etymologie = Gebakken peren waren vroeger een bekende lekkernij. De uitdrukking gaat over een moment waarop je heerlijk gekookt hebt, maar je gasten komen niet opdagen.

Figuurlijk taalgebruik

Je bent klaar met de les. 

• Maak de online oefeningen van les 11 op Pelckmans Portaal. 

! ALLEEN VAN LES 11; NIET DE ANDERE OEFENINGEN !

• Begin aan les 10: p. 131