Observeren & Rapporteren methodisch stappenplan observeren

• Pedagogisch werk
• MBO
• Studiejaar 1

Observeren & Rapporteren

Methodisch stappenplan

Lesdoelen

• Student weet wat observeren is. 
• Student kan de 8 stappen van een observatieplan benoemen
• Student kent het verschil tussen objectief en subjectief observeren

Observeren

Observeren= 

Bij observeren gaat altijd over het gedrag en doe je zo objectief mogelijk! 

• Wanneer je observeert, doe je dit doelgericht en volgens een bepaalde methode. 
• Je formuleert dus altijd vooraf het doel van je observatie.
• Je beschrijft wie, wat, waar en wanneer je gaat observeren. 

Objectief en subjectief observeren

• Wanneer je observeert, is het van belang dat je niet interpreteert. Je bent zo OBJECTIEF mogelijk!
  
  
• Bij objectief observeren zorg je ervoor dat je niet beïnvloedt wordt door je eigen mening (of aanname), ervaring of betrokkenheid (dit noem je subjectief)
  
  
• Hoe kijk je naar een kind? 

Observatieplan

Een observatieplan stel je op, omdat je niet zomaar kunt observeren. Dit overleg je vooraf met je stagebegeleider!

Observeren is dus doelgericht. Om doelgericht te werken moet je precies weten wat en hoe je dat moet doen! Dit beschrijf je in een observatieplan.

Eerst een stappenplan!

Wanneer je gaat observeren, doe je dit altijd met behulp van een vast stappenplan:

Stap 1: Begin situatie

Stap 2: Achtergrondinformatie

Stap 3: Observatiedoel en  doelgroep

Stap 4: observatievragen

STap 5: Wijze van observeren

Stap 6: Observatiemoment

Stap 7: Observatiehulpmiddelen

Stap 8: Manier van rapporteren 

Stap 1: beginsituatie

Aanleiding voor de observatie?

Dus waarom observeren?...

Mogelijke onderwerpen:

- klachten?

- Vermoedens?

Voorbeeld: Jasmijn gedraagt zich anders dan voorheen, ze is stiller en heeft minder contact met de andere kinderen. 

Stap 2: achtergrondinformatie

Wat weet je al over het kind of de situatie?

1. Kind gegevens: leeftijd, geslacht, medicijngebruik?

2. Thuissituatie: Opvoeders, broers/ zussen, werk ouders

3. Gedrag: Ontwikkelt het kind zich naar zijn leeftijd?

Stap 3: Observatie doelgroep+ observatiedoel

1. Observatiedoelgroep:

- Wie ga je observeren?

- Een kindje of een groep kinderen?

- I.v.m privacy: maak het annoniem

2. Observatiedoel

- Wat wil je te weten komen?

observatiedoel beginnen met: 

- 'ik wil weten'...

- 'Ik wil weten hoe het komt dat...ik wil weten waarom...

Stap 4: Observatievragen

Op welk gedrag en welke activiteit ga je precies letten?

Op welke vragen wil je na de observatie antwoord hebben?

-> Vragen sluiten aan bij de doel!

Voorbeeld:

- Tijdens welke activiteit slaat Kim een ander kindje?

- Welke kind wordt door Kim geslagen?

- Op welke moment van de dag slaat Kim?

- Wordt een PW'r door Kim geslagen?

Stap 5: Observatiemethode

Welke observatie methode ga je gebruiken

Ongestructureerd

Gestructureerd

Participerend

Niet participerend

Stap 6: observatiemoment

Op welke moment?

- datum, tijdstip en plaats?

Hoe lang?

Hou rekening met observatiedoel!

voorbeeld: Ik ga Kim observeren op 2 april, tussen 12-12.15 uur tijdens het buitenspelen op het schoolplein. 

Stap 7: observatiehulpmiddelen

Welke hulpmiddelen ga je inzetten?

- Stopwatch

- Pen en Papier

- laptop/ tablet

- camera/ mobiel

- Observatieformulier (Afhankelijk van de gekozen observatiemethode)

Voorbeeld:

Kwalitatieve observatie: vaak genoeg aan pen/ papier / laptop

Kwantitatieve observatie : vaak nog extra stopwatch/ lijst gedragingen 

Stap 8: manier van rapporteren 

 Hoe breng je het verslag uit aan je collega's?

1. Mondeling of schriftelijk

2. Waarom?

3. Wat zijn de voor en nadelen van deze manieren?