This lesson contains 23 slides, with text slides and 3 videos.
Lesson duration is: 45 min
Items in this lesson
Programma
Prinsjesdag
Nakijken
Video: Nachtwacht
Terugblik
Slide 1 - Slide
Slide 2 - Slide
Slide 3 - Slide
Nakijken
Pak je werkboek en open die op bladzijde 13
Nakijkboek - studiewijzer
Klaar? Log in via Lessonup en lees alvast bladzijde 12 en 13 in je leerboek.
timer
6:00
Slide 4 - Slide
Doelen
Aan het eind van deze presentatie kun je herkennen en uitleggen waarom de Republiek in de Gouden Eeuw een plek was waar wetenschap, kunst en cultuur kon bloeien.
Je hebt een analyse gemaakt van een schilderij in de gouden eeuw.
je hebt kennisgemaakt met de kenmerken van de schilderkunst (barok) in de Gouden Eeuw van Nederland.
Slide 5 - Slide
Schilderkunst
Ook in de schilderkunst is er een Gouden Eeuw.
Rembrandt van Rijn, Johannes Vermeer, Jan Steen en Frans Hals
zijn de belangrijkste Nederlandse schilders uit die tijd
Slide 6 - Slide
Slide 7 - Video
Sinds is de Nachtwacht 363 bij 438 cm, maar dat was het schilderij niet toen Rembrandt het maakte! Het was toen een stuk groter: 500 bij 387 cm. Maar omdat het schilderij niet paste op de plaats waar het zou gaan hangen in het stadhuis op de Dam (tegenwoordig Paleis op de Dam), werden er in 1715 stukken vanaf gesneden.
De Nachtwacht heet tegenwoordig zo, maar de oorspronkelijke titel is: De compagnie van kapitein Frans Banninck Cocq en luitenant Willem van Ruytenburgh maakt zich gereed om uit te marcheren.
Het is onduidelijk waar de naam Nachtwacht precies vandaan komt. Is het misschien de kleur van het schilderij? Of was dit inderdaad een nachtwacht?
De Nachtwacht lijkt misschien een rommeltje, maar als je goed kijkt zitten er duidelijk 'lijnen' in. Dat zie je bijvoorbeeld aan de lansen en geweren.
Kapitein Frans Banninck Cocq
Luitenant Willem van Ruytenburgh
Schilderijen van schutterijen (een soort politie) waren erg populair in de tijd. De leden van een schutterij betaalden veel geld om er goed en stoer uit te zien. Rembrandt had voor het maken van dit schilderij ongeveer 3500 gulden verdiend. Dat was in die tijd veel geld, maar niet ongebruikelijk voor een schilderij van Rembrandt.
Is dit Rembrandt zelf? Sommige mensen zeggen van wel.
Het meisje stelt een soort mascotte voor. Aan haar riem hangt een dode vogel. Vooral de twee poten van het beest, de klauwen, zijn duidelijk te zien. Ze zijn het symbool voor de kloveniers (de schutters), die ook wel klauweniers werden genoemd.
Kloveniers waren schutters met een musket (geweer). Rembrandt heeft in zijn schilderij laten zien wat er allemaal bij komt kijken om zo'n musket te gebruiken. Zo vult er één zijn musket met kruit; ééntje schiet zijn musket af en een ander reinigt zijn musket door het kruit weg te blazen.
Het is bijna niet te zien, maar in hun wapen hadden de Kloveniers twee klauwen van een vogel. Die twee klauwen zie je ook weer terug bij de vogel die het meisje bij zich draagt.
Op dit schild staan de namen van de personen die zijn afgebeeld (en waarschijnlijk ook hebben betaald).
Hoeveel is de Nachtwacht waard? Dat is niet te zeggen: het schilderij is nooit verkocht of te koop aangeboden. Er is later weleens geprobeerd om het uit te rekenen. Ze kwamen toen uit op een bedrag van 500 miljoen Euro!
De signatuur (soort handtekening) van Rembrandt: Rembrandt f 1642
Sommige leden van de schutterij weigerden te betalen toen ze het schilderij zagen: ze stonden er maar half op! Of keken de andere kant op! "Daarvoor ga ik niet betalen!", zeiden sommigen
Honden op schilderijen waren vaak een teken van trouw ('trouwe viervoeter'). Of de hond in dit schilderij dezelfde functie heeft, trouw aan de stad Amsterdam, is niet bekend.
Slide 8 - Slide
Kenmerken Kunststijl gouden eeuw - Barok
De Renaissance en de Hollandse School. In het Engels gebruikt men de term ‘Dutch School’ voor alle Nederlandse schilders van de late Renaissance tot de Barok.
- Grote licht en donker verhouding om (betere/dramatische) effecten te krijgen.
- Ook om de aandacht van de kijker te krijgen.
- Minder ideaal beeld weergeven
Aanbidding van de baby, Gerrit van Honthorst
Slide 9 - Slide
Kenmerken Kunststijl gouden eeuw - Barok
- Portretten personen, in huis, van groepen, bijbel gebeurtenissen, landschappen en wolken
-Realistische afbeeldingen
-Soms een onderliggende boodschap in het werk
Ruysdael
Slide 10 - Slide
Slide 11 - Slide
Slide 12 - Slide
0
Slide 13 - Video
Aan de slag
Leerboek: Lezen blz. 12 en 13
Werkboek: 1.3 - Maken Alle opdrachten
Slide 14 - Slide
Einde les
Slide 15 - Slide
1. Jullie kunnen een juiste omschrijving geven van het volgende kernbegrip: * Stapelmarkt
2. Jullie kunnen 2 verklaringen geven waardoor Amsterdam in de 17e eeuw kon uitgroeien tot het centrum van de wereldhandel.
3. Jullie kunnen in eigen woorden uitleggen hoe Amsterdamse regenten omgingen met hun rijkdom.
Leerdoelen
Slide 16 - Slide
Amsterdam in de Gouden Eeuw
1587: Blokkade van de haven van Antwerpen
Amsterdam als grootste stapelmarkt van Europa Plaats waar handelsproducten tijdelijk worden opgeslagen om van daaruit verder te worden verhandeld
Handelaren uit de hele wereld gaan naar A'dam
Slide 17 - Slide
Immigratie
Rond 1625 was bijna 40% van de Amsterdammers afkomstig uit het buitenland!
Waarom immigreerden zo veel mensen naar de Republiek in de 17e eeuw? 1. In het westen van de Republiek werd niet gevochten. 2. In de Republiek werd niemand vervolgd om zijn godsdienst. 3. In de Republiek was veel werk te vinden.
Slide 18 - Slide
Grachtenpanden en buitenhuizen
Stadsbestuur laat de stad flink uitbreiden
Rijke kooplieden kopen panden op nabij de Keizersgracht, Prinsengracht en Herengracht
Nadeel aan het leven in de stad: Besmettelijke ziektes verspreidden zich snel!
Rijke kooplieden laten buitenhuizen bouwen
Slide 19 - Slide
0
Slide 20 - Video
Inpolderen
In de 17e eeuw bestond het gewest Holland voor bijna de helft uit meren en moerasgebied.
Overstromingen zorgden ervoor dat het boerenland vaak onbruikbaar was. Probleem: De groeiende bevolking van Holland moet worden gevoed!
Jan Adriaanszoon Leeghwater wil de Beemster droogleggen met een droogmakerij: 1. Dijk maken met een kanaal erachter (de ringvaart) 2. Een molengang pompt het water in de ringvaart 3. Het waterpeil daalt 4. Er ontstaat een polder waar je op kunt bouwen
Slide 21 - Slide
De molengang, zoals gebruikt voor het droogleggen van de Beemster
Slide 22 - Slide
Aan de slag!
Maken 1.3 Amsterdam in de Gouden Eeuw Onderdeel C Opdrachten 1 + 2 + 5