Basisstof 2: genenparen + Basisstof 3: monohybride kruisingen

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Biologie

Mevr. Zwijns ([e-mail])

WELKOM!

Biologen houden zich bezig met de levende natuur.

Een levend wezen noem je een organisme

Regels

Actief meedoen

Aandacht voor elkaar

Als ik praat...

Mededelingen

Aan het einde van deze les:

• kun jij het verschil tussen homozygoot/ heterozygoot en dominant/ recessief uitleggen
• kun jij met behulp van een kruisingsschema uitleggen hoe genotypes ontstaan

Herhaling 

+ huiswerk bespreken

basisstof 1: fenotype/ genotype

Een laborant onderzoekt de chromosomen die afkomstig zijn van een mens.

In de afbeelding zie je de chromosomen.
Zijn deze chromosomen van een man of een vrouw?

1. man
2. vrouw

Je hebt het genotype en het fenotype.
Wat wordt bedoeld met het fenotype?

1. De erfelijke info op je chromosomen
2. Hoe je eruit ziet

Wat is een allel

1. een stukje chromosoom op een gen
2. een stukje informatie op een gen
3. een stukje fenotype op een gen
4. een stukje informatie op het DNA

Is het fenotype van de larve hetzelfde als het fenotype van het volwassen dier?

1. Ja
2. Nee

Op chromosoom 3 staat de oogkleur, op welke chromosoom staat nog meer oogkleur

^

Hoeveel chromosomen bevat een chromosomen paar?

1. 46
2. 23
3. 2

Basisstof 2: genenparen

Thema 1: Inleiding in de biologie

Chromosomen

Autosomen  & geslachtschromosomen

Homologe
chromosomen

karyogram

homologe chromosomen; genen en allelen

Homozygoot en heterozygoot

heterozygoot

= twee verschillende allelen 

homozygoot

= twee dezelfde allelen

Heterozygoot

De twee genen zijn ongelijk

Hetero = ongelijk

Het ene gen is dominant over het

andere gen

A = dominant

a = recessief 

Variatie

Variatie

Ik heb hier een voorbeeld met de simpsons. 

Homer heeft een combinatie van chromosomen van vader en moeder en Marge heeft ook een combinatie van vader en moeder. 

Samen hebben ze 3 kinderen. Alle drie zien ze er iets anders uit. Dat komt omdat zij weer andere chromosomencombinatie hebben gekregen van hun ouders. Dit is dus variatie in genotype. Als we er van uitgaan dat wat wij hier zien niet beïnvloed is door de omgeving, dus geen haarverf, tatoeages enzo.

Recombinatie = herverdeling erfelijke eigenschappen

Zorgt voor variatie

Mogelijke verschillende genotypen bij recombinatie.

Kruisingsschema:

eicellen -> zaadcellen:	H	h
H	HH	Hh
h

Kruisingsschema:

eicellen -> zaadcellen:	H	h
H	HH	Hh
h	Hh	hh

Maak in je schrift/ google docs een kruisingsschema voor deze ouders (BB x bb)

Genotype:                                            Kruisingsschema:

Moeder: bb

Vader: BB

Voorspellen doe je met behulp van een 

kruisingsschema! 

Genotype:                                       Kruisingsschema:

Moeder: 

Vader: 

B= bruine ogen

b= blauwe ogen

Voorspellen doe je met behulp van een 

kruisingsschema! 

Genotype:                                       Kruisingsschema:

Moeder: 

Vader: 

B= bruine ogen

b= blauwe ogen

Basisstof 2 & 3: opdrachten

• Lees basisstof 2 & 3 goed door 
• Maak de bijbehorende opdrachten
  
  
• Hulp nodig? kom naar mijn bureau
• Klaar? Maak de context opdracht
  aan het einde van het hoofdstuk

Twee verschillende allelen voor een eigenschap is

1. homozygoot
2. heterozygoot
3. co-dominant
4. onvolledig dominant

Een allel is een variant van een.......

1. basepaar
2. nucleotide
3. gen
4. chromosoom

Twee verschillende allelen voor een eigenschap is

1. homozygoot
2. heterozygoot
3. co-dominant
4. onvolledig dominant

Aa kan je ook omschrijven als ........

1. Homozygoot dominant
2. Heterozygoot
3. Homozygoot recessief
4. Heterozygoot dominant

Een cavia is heeft voor haarkleur als genotype "aa"
Deze cavia is voor deze eigenschap....

1. homozygoot dominant
2. homozygoot recessief
3. heterozygoot dominant
4. heterozygoot recessief

2 gelijke allelen van een gen voor een eigenschap noemen we:

1. homozygoot
2. heterozygoot
3. dominant
4. recessief

Wat is een voorbeeld van "dominant homozygoot"

1. Aa
2. aa
3. AA
4. aA

Aan het einde van deze les:

• kun jij het verschil tussen homozygoot/ heterozygoot en dominant/ recessief uitleggen
• kun jij met behulp van een kruisingsschema uitleggen hoe genotypes ontstaan

Huiswerk

Lees basisstof 2 & 3 goed door

Maak de bijbehorende opdrachten