MTH, Leerjaar 1, BLOK 2, les 1

• MTH
• MBO
• Studiejaar 1

Vitale functies 

Onderdelen les 1 

• Vitale functies 
• Hartslag

Wat zijn vitale functies? 

In het menselijk lichaam bevinden zich organen die elk een eigen, belangrijke functie hebben. 

Een aantal van deze functies is van direct levensbelang. 

Deze functies noemt men de vitale functies.  

De vitale functies bestaan uit:  

• ademhaling; 

• circulatie (bloedsomloop); 

• bewustzijn

Wat zijn vitale functies? 

Vitale functies hebben invloed op elkaar.  

Een verstoring van één van de vitale functies zal zeer waarschijnlijk ook de andere vitale functies beïnvloeden.  

De vitale functies dienen daarom samen te worden beoordeeld.  

Vitale functies zijn op verschillende manier te beoordelen. 

De vitale functies beoordeel je door metingen en observatie van:

• ademhaling;  

De vitale functies beoordeel je door metingen en observatie van:

• hartslag;  

De vitale functies beoordeel je door metingen en observatie van:

• bloeddruk;  

De vitale functies beoordeel je door metingen en observatie van:

• lichaamstemperatuur;  

De vitale functies beoordeel je door metingen en observatie van:

• bewustzijn.

Wat is geen vitale functie?

1. Ademhaling
2. Gehoor
3. Bloedsomloop
4. Bewustzijn

De vitale functies van de mens zijn de lichaamsfuncties die de persoon vitaal of ook wel in leven houden.

1. Waar
2. Niet waar

Wat zijn de vitale functies?

1. Horen, zien, ruiken, voelen, proeven
2. Ademhaling, bloedsomloop en bewustzijn
3. Ademhaling, bewusteloosheid, bloedsomloop
4. Bloeddruk, ademhaling, bewustzijn

Een verstoring van één van de vitale functies zal ook de andere vitale functies beïnvloeden.

1. Deze stelling is correct
2. Deze stelling is niet correc

Welke vitale functie is in gevaar? 

Welke vitale functie is in gevaar? 

Zoek een foto waarop een van de vitale functies in gevaar is.

Observeren, meten en beoordelen 

Observeren

Observeren

Meten

Meten

Beoordelen

Bij het beoordelen van metingen worden de waarden indien mogelijk vergeleken met eerdere metingen. 

Op deze manier kunnen veranderingen worden opgemerkt bij een cliënt. 

Een cliënt die bekend is met een longaandoening, zoals COPD, kan chronisch een hoge ademhalingsfrequentie hebben. 

Deze cliënt zal hierdoor een andere ‘normaalwaarde’ hebben dan een cliënt zonder longaandoening. 

Hartslag

Wanneer het hart samentrekt wordt bloed de slagaders ingepompt. 

De druk in de slagaders neemt hierdoor steeds kortdurend toe bij elke hartslag. 

De hartslag is goed te voelen op plekken waar slagaders dicht onder de huid lopen.

De meest gebruikte locatie om de hartslag te meten bij volwassenen is de pols. De hartslag wordt daarom ook wel de ‘pols’ genoemd.

Hartslag

Hartslag

De hartslag wordt op drie punten beoordeeld:  

• frequentie; 

• regelmaat; 

• kracht.

Hartslag

De frequentie van de hartslag wordt o.a. beïnvloed door:  

• leeftijd; 

• geslacht; 

• lichaamsbeweging

Hartslag in actie

Hartslag

Mannen hebben over het algemeen een lagere hartfrequentie dan vrouwen.  

Bij lichaamsbeweging heeft het lichaam meer zuurstof nodig. 

Om de aanvoer van zuurstof toe te laten nemen is een hogere hartfrequentie nodig.

Wat is de meest gebruikte locatie om de hartslag te meten bij volwassenen?

1. Hals
2. Lies
3. Pols
4. Enkel

Waarop wordt de hartslag in de pols doorgaans niet beoordeeld?

1. Frequentie
2. Regelmaat
3. Geluid
4. Kracht

Beoordelen frequentie hartslag 

De hartfrequentie wordt uitgedrukt in aantal hartslagen per minuut. 

De normaalwaarde voor de hartfrequentie bij een volwassene is rust is een waarde tussen de 60 en 100 slagen per minuut. 

Beoordelen frequentie hartslag 

Een hartfrequentie van minder dan 60 slagen per minuut wordt een bradycardie genoemd. 

Wanneer de hartfrequentie meer dan 100 slagen per minuut bedraagt, wordt dit een tachycardie genoemd.

Voorbeelden oorzaken bradycardie

• Hartaandoening         
• Traag werkende schildklier        
• Hersenaandoening       
• Medicatie                                          

Voorbeelden oorzaken tachycardie

• Stress of spanningen                             
• Lichamelijke activiteit         
• Koorts         
• Snel werkende schildklier         
• Bloedarmoede         
• Gebruik van stimulerende stoffen zoals koffie        
• Ernstige bloedingen 

Bradycardie

Tachycardie

minder dan 60 slagen per minuut 

traag werkende schildklier

Meer dan 100 slagen per minuut

Ernstige bloeding

Beoordelen regelmaat hartslag 

De hartslag hoort nagenoeg regelmatig te zijn. De hartslagen volgen elkaar dan met regelmatige tussenpozen op. 

Een regelmatige hartslag wordt ook wel regulair genoemd. 

Als de duur van de tussenpozen steeds wisselt, dan wordt de hartslag onregelmatig of irregulair genoemd. 

De belangrijkste oorzaak hiervoor is een hartritmestoornis zoals boezemfibrilleren.

Opdracht

Zoek op en beschrijf wat boezemfibrilleren is.

Beoordelen kracht hartslag 

Met kracht wordt bedoeld hoe krachtig de polsslag tegen de vingers te voelen is. De kracht geeft een indicatie van de hoeveelheid bloed dat rondgepompt wordt.

Een zwakke hartslag wijst op een lage bloeddruk. 

Beoordelen kracht hartslag 

Bij het beoordelen van de kracht is het mogelijk dat elke hartslag even krachtig voelt. Het is echter ook mogelijk dat de ene hartslag krachtiger voelt dan de volgende hartslag.

De belangrijkste oorzaak hiervoor is een hartritme stoornis zoals boezemfibrilleren.

Wat vind je wel en wat vind je niet fijn aan deze les?