This lesson contains 16 slides, with text slides and 2 videos.
Lesson duration is: 50 min
Items in this lesson
Thema 2: DNA
Basisstof 5: Mutaties
Slide 1 - Slide
Leerdoelen
Je kunt de verschillende typen en uitwerkingen van mutaties beschrijven.
Slide 2 - Slide
Mutaties
Een mutatie is een plotselinge verandering van het DNA.
Er ontstaat een verandering in de nucleotidevolgorde.
Puntmutatie: verandering in één nucleotidepaar
Vervanging (substitutie)
Verwijdering (deletie)
Toevoeging (insertie)
Slide 3 - Slide
Slide 4 - Slide
Genoommutatie
Bij een genoommutatie verandert het aantal chromosomen in een cel.
Kan doordat:
Bij meiose I een paar chromosomen bij elkaar blijft.
Bij meiose II twee chromatiden bij elkaar blijven.
Slide 5 - Slide
Slide 6 - Slide
Oorzaken van mutaties
Mutagene invloeden vergroten de kans op mutaties:
Straling (röntgen, UV)
Mutagene stoffen (bijv: stoffen in tabaksrook)
Virussen
Slide 7 - Slide
DNA-reparatie
Enzymen sporen beschadigingen op en repareren deze.
Wel DNA-replicatie, maar nog geen reparatie?
Tumorsupressorgen legt de celcyclus stil (produceert eiwitten (enzymen) die de celcyclus stilleggen of ervoor zorgen dat een el met onherstelbare DNA-schade overgaat tot celdood)
Slide 8 - Slide
Effecten van mutaties
Lichaamscellen
Meestal geen effect, kan leiden tot kanker.
Geslachtscellen/cellen van embryo/bevruchte eicel
Grote gevolgen
Afhankelijk van soort gen
Slide 9 - Slide
Slide 10 - Video
Ontstaan van kanker
Proto-oncogenen coderen voor eiwitten die celgroei en -differentiatie stimuleren.
Door mutatie in proto-oncogenen en tumorsuppressorgenen kan een cel zich ongeremd gaan delen.
Proto-oncogen wordt een oncogen en zet de cel aan tot abnormaal snelle groei. Een tumor ontstaat.
Slide 11 - Slide
Tumoren
Goedaardige tumor
Wel hele snelle celgroei, geen verstoring van weefsels, geen uitzaaiingen.
Kwaadaardige tumor
Hele snelle celgroei, verstoring van weefsels, uitzaaiingen
Metastase (uitzaaiiing): cellen komen in het bloed of de lymfe terrecht.
Lesson duration is: 50 min
