Les 3.4

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3

Oorzaak, gevolg

en aanleiding

Waarom?

• Historici vragen zich niet alleen af wat er in het verleden gebeurde, maar ook waarom dingen gebeurden.

• Hiervoor kun je een vraag gebruiken die begint met: "Waardoor...?"

• Als je bezig bent met het beantwoorden van deze waardoor-vraag, dan zoek je naar oorzaken.

Voorbeeld

• Hans is te laat op school, omdat hij een lekke band kreeg.

• Waardoor kreeg hij een lekke band?
• Hij kreeg een lekke band, doordat hij door glas was gefietst.

• Aan het woord 'doordat' kun je de oorzaak herkennen.

Met welk woord kun je het beste een vraag beginnen om de oorzaak te vinden?

1. Waarom
2. Waardoor
3. Waarmee
4. Doordat

Met welk woord kun je de oorzaak (meestal) herkennen?

1. Waarom
2. Waardoor
3. Waarmee
4. Doordat

Gevolgen

• De ene gebeurtenis zorgt weer voor andere gebeurtenissen.
• Dat zijn gevolgen
  

• Doordat Hans een lekke band had, kwam hij te laat in de les. Het gevolg was dat hij een deel van de geschiedenisles had gemist.

• Oorzaak⇒gevolg(en)

Een voorbeeld bij geschiedenis

• Oorzaak: de klimaatsverandering na de laatste IJstijd.
• Gevolg 1: het werd warmer en droger
• Gevolg 2: mensen konden niet meer goed leven als jager-verzamelaars
• Gevolg 3: mensen zochten naar andere middelen van bestaan, zoals de landbouw

De aanleiding

• Een gebeurtenis kan meerdere oorzaken hebben.
  
• Meestal is er daarvan één de directe oorzaak: 'de druppel die de emmer doet overlopen'
• Het herkennen van de belangrijkste oorzaak van een gebeurtenis, is soms moeilijk. Maar de aanleiding is vaak duidelijk.

Verklaring voor een ontwikkeling

• Hier worden eigenlijk twee dingen gevraagd: 
  

- Welke ontwikkeling zie je?
- Welke verklaring heb je hiervoor?

• Eerst kijken wat (ontwikkeling) je ziet...

• ...dan gaan uitleggen (verklaren)

Een ontwikkeling is iets dat bezig is of verandert. Met andere woorden: er gebeurt iets.

Goede volgorde

• Is gewoon een chronologie-vraag
  

• Jaartallen leren dus, het zijn er maar een stuk of 10 in het hele examen
  

• En als je dat doet, dan is dit eigenlijk geen echte meerkeuze-vraag
  

Tijdbalkvraag

• Jaartallen leren is het beste
  

• Mocht je een jaartal even niet weten: zoek naar een logische volgorde (eventueel opschrijven op kladpapier)

• En let op: Let op! 

Moet je maar één periode gebruiken, of mag je er meerdere gebruiken

Geef een reden...

• Met andere woorden: een verklaring ('Leg uit..')
  

• Gaat de vraag specifiek over de bron of kan de vraag ook over een andere bron worden gesteld?

• Bij deze opdracht is dat laatste het geval

Aan de slag

Maken §2

Nakijken par 2

Maken kennen+kunnen

Let op huiswerk!