7.3 Bouwen en beschermen (deel 1 en deel 2)

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Hoofdstuk 7 Eten

7.3. Bouwen en beschermen


Pak je leerboek
Je laptop blijft in je tas (ook al ben je je boeken vergeten!)

Wat gaan we doen vandaag?

1. Wat weten wij al?

2. Uitleg paragraaf 7.3

3. Start met huiswerk

4. Terug blik

Leerdoelen

- Je kunt uitleggen waarvoor je lichaam bouwstoffen nodig heeft.

- Je kunt 3 redenen noemen waarom volwassenen nog steeds bouwstoffen nodig hebben.

- Je kunt uitleggen waarvoor je lichaam eiwitten nodig heeft en hoe je deze stoffen binnen kunt krijgen.

- Je kunt adviezen geven voor een gezonde hoeveelheid bouwstoffen.

- Je kunt uitleggen waarvoor je lichaam bouwstoffen nodig heeft.
- Je kunt 3 redenen noemen waarom volwassenen nog steeds bouwstoffen nodig hebben.

Bouwstoffen: water eiwitten mineralen vetten

Bouwstoffen zijn nodig voor groei. 
-> meer cellen maken

Volwassenen hebben bouwstoffen nodig voor:
- Vervangen van afgestorven cellen
- Beschadigingen te herstellen
- Waterverlies aan te vullen

- Je kunt uitleggen waarvoor je lichaam eiwitten nodig heeft en hoe je deze stoffen binnen kunt krijgen.

Eiwitten bestaan uit aminozuren.
- 20 verschillende

Variëren in:
-  de soorten
- de hoeveelheid
- de volgorde van aminozuren

De functies van eiwitten

1. Opbouw van je weefsels
2. Organen op de juiste plaats houden
3. Transport van stoffen in het bloed/in de cellen
4. Regeling van processen

Je moet hier voorbeelden van kunnen geven.

- Je kunt adviezen geven voor een gezonde hoeveelheid bouwstoffen.

Je hebt van de verschillende bouwstoffen verschillende hoeveelheden nodig. 

Hoeveelheden niet uit je hoofd 
leren, maar welke producten 
zijn ervoor belangrijk te eten/
drinken?

Aan de slag... en huiswerk

7.3 1 t/m 12 + nakijken

Hoofdstuk 7 Eten

7.3. Bouwen en beschermen


Pak je leerboek
Je laptop blijft in je tas (ook al ben je je boeken vergeten!)

Wat gaan we doen vandaag?

1. Wat weten wij al?

2. Uitleg paragraaf 7.3

3. Start met huiswerk

4. Terug blik

Leerdoelen
- Je kunt uitleggen waarvoor je lichaam vitaminen en mineralen nodig heeft en hoe je deze stoffen binnen krijgt.

- Je kunt uitleggen wat ADH betekent en waarom dit belangrijk is.

- Je kunt uitleggen wat de gevolgen van gebreksziekten zijn.

- Je kunt uitleggen wat eetstoornissen zijn en wat de gevolgen kunnen zijn.

- Je kunt mogelijke oorzaken en voorbeelden van eetstoornissen noemen.

Kennis ophalen...

Wat wordt er met dit plaatje bedoeld?

Aminozuren

Bestaan uit koolstof-, waterstof-, zuurstof-, stikstof-, en soms zwavelatomen.

Komen 20 verschillende aminozuren voor.

Planten kunnen aminozuren zelf maken, mensen en dieren verkrijgen aminozuren via hun voedsel. 

Eiwitten bestaan uit een ketting van aminozuren.

O.a. het aantal aminozuren en de volgorde bepaalt het soort eiwit.

In een mens zitten tussen de 50.000 en
100.000 verschillende eiwitten.

De eiwitten worden in opdracht van de
kern gemaakt op de ribosomen.

De volgorde van de aminozuren wordt
bepaald door het DNA in de kern.

Eiwitten zijn o.a. bouwstoffen. Enzymen zijn ook eiwitten, die regelen allerlei scheikundige reacties in cellen. 

- Je kunt uitleggen waarvoor je lichaam vitaminen en mineralen nodig heeft en hoe je deze stoffen binnen krijgt

Beschermende stoffen zijn vitaminen en mineralen. 

Vitaminen: zorgen ervoor dat je lichaam goed blijft werken.

Mineralen: om cellen te beschermen tegen beschadiging of om spieren en zenuwen goed te laten werken. 

ADH: de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid. 

Door gevarieerd en volgens de schijf van vijf te eten krijg je voldoende beschermende stoffen binnen. 

Waarvoor nodig?

- Je kunt de informatie op verpakkingen van voedingsmiddelen verklaren (kJ;kcal).

 

385 x 1.5 = 577,5 kJ

1 kcal = 4,2 kJ 

... kcal = 577,5 KJ
Dus 577,5:4,2 = 137,5 kcal

Schrijf mee in je schrift!

 

- Je weet wat een gezond gewicht is en
welke keuzes daaraan kunnen bijdragen.

1. Activiteit 
2. Leeftijd
3. Geslacht

Krijg je meer energierijke stoffen binnen  dan je lichaam verbruikt dan slaat je lichaam dat op als vet en wordt je dikker. 

BMI Body Mass Index wordt gebruikt om te bepalen of je een gezond gewicht hebt. 
BMI tussen 16 en 22 is gezond
BMI hoger dan 22  is te zwaar (overgewicht)
BMI lager dan 16 is te licht (ondergewicht) 

- Je kunt uitleggen waarom iedereen vetten nodig heeft en je kunt uitleggen waarom teveel vet en suiker slecht voor je is.

Vet is een energierijke stof, maar ook een bouwstoffen voor nieuwe cellen. Vet beschermt organen en isoleert tegen de kou. 

Door veel en langdurige vet eten wordt het cholesterolgehalte in het bloed verhoogt. 
--> hoopt op in bloedvaten
--> bloedvaten worden nauwer en bloed stroomt minder goed
--> hart harder pompen --> hoge bloeddruk en hart slijt sneller

- Je kunt beschrijven welk gevolg een te hoog cholesterolgehalte
 kan hebben voor het functioneren van het hart.

Ophoping van cholesterol in
kransslagaders
--> deel hart te weinig voedingsstoffen
en zuurstof
--> Deel sterft af
--> Hartinfarct

- Je kunt de delen van een tand of kies in een tekening aanwijzen.

- Je kunt omschrijven hoe cariës ontstaan.

Door suiker kun je last krijgen van gaatjes
 in tanden/kiezen
-> tandbederf/cariës

Bacteriën zetten duiker om in zuur.
Zuur tast tandglazuur aan en
tandbeen lost op. 

Aan de slag... en huiswerk

Maken 7.3 t/m 19 + nakijken

Wat is de naam van het vet dat aan de binnenkant van de bloedvaten kan gaan zitten?

Hoe heten de bloedvaten die het hart voorzien van zuurstof en voedingsstoffen?