8.2 Een nieuwe samenleving

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

8.2 Een nieuwe samenleving

• we gaan de werk- en leefomstandigheden van arbeiders in de 19e eeuw behandelen
• we gaan kennismaken met het liberalisme en 
• het socialisme, waarbij we dieper ingaan op de denkbeelden van Karl Marx
• De stof wordt behandeld aan de hand van:
• - lessonup
• - deel van een speelfilm (Daens)
• - cartoons
• - presentatie van 'Jortgeschiedenis'
• - opdrachten 2, 3, 4, 5 (blz. 150/151)

Kenmerkende aspecten:

32. Discussies over de 'sociale kwestie'

34. De opkomst van emancipatiebewegingen

36. De opkomst van politiek-maatschappelijke stromingen:

liberalisme, nationalisme, confessionalisme, socialisme en feminisme

Slechte leefomstandigheden:

• Door snelle industrialisatie > groei industriesteden. Gevolg:
• 'Sociale kwestie' = het armoedeprobleem:
• - slechte woonomstandigheden (vocht, kou, te klein, benauwd, geen sanitair)
• - slechte werkomstandigheden (lawaai, gevaarlijk, benauwd, geen rechten)
• - alcoholmisbruik 
• - kinderarbeid, geen scholing
• Houding regeringen: niet ingrijpen (liberalisme)
• 'de overheid moet zich zo weinig mogelijk bemoeien met de economie' :
• 'dan zal uiteindelijk iedereen ervan profiteren'.
• Wel: liefdadigheid (kerk en medemenselijkheid)

deel van de speelfilm Daens

(4 minuten)

sociale kwestie leidde

tot bezorgdheid bij velen:

• besmettelijke ziekten
• dronkenschap, geweld, prostitutie
• verval van (Chr) normen en waarden >
• 'neergang van de beschaving'
• reactie rijke burgerij:
• - publiekscampagnes (> goed gedrag)
• - opvoedingskampen
•                 vb: Veenhuizen

Pogingen om situatie arbeiders te verbeteren:

• vakbonden
• politiek-maatschappelijk stroming:
• socialisme:
• - emancipatiebeweging
• - verschilende richtingen oa:
• - sociaal democraten:
•    via parlement verbeteringen zoals:
•   uitkeringen, minumumloon, stemrecht
• - communisten:
•    dmv revolutie: Karl Marx

Karl Marx (1818 - 1886)

• afkomstig uit een (Duits) Joods Bourgeoisgezin 
• protesteerde tegen de sociale kwestie
• riep op tot revolutie door de arbeiders (proletariaat):
• 'proletariers aller landen, verenigt U''
• macht en bezittingen van de bourgeoisie zouden worden afgepakt
• hierna zou gewerkt worden aan de klassenloze, communistische samenleving (iedereen gelijke rechten/plichten/bezittingen)
• 'godsdienst is opium voor het volk' >
• hierdoor vervreemde hij zich van veel (gelovige) arbeiders 

Enkele cartoons van:

Albert Hahn

Opdracht: leg uit wat Albert Hahn heeft willen zeggen met de volgende cartoon:

cartoons

Albert Hahn

huiswerk:

Leren par 8.2

Maak een samenvatting

of mindmap van de tekst

huiswerk:

Leren par 8.2 en kenmerkend aspect 32, 34 3n 36

Maak online de opdrachten

1,2,3,5,8