les 23 poëzie-analyse les 7

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Poëzie les 4

5h, welkom bij Nederlands! 

Telefoon mee naar de les? Stop hem dan in de (telefoon)tas!

Deze les

- Opdrachten vorige les bespreken

- playlistpoëzie

Gedichten bespreken

‘Werkster’ van Gerrit Achterberg (blz 14).
De vragen die erbij horen staan op blz. 24.
Maak de vragen 1 t/m 9.

(frik is een 'bekrompen schoolmeester')

Werkster

Zij kent de onderkant van kast en ledikant

ruwhouten planken en vergeten kieren,

want zij behoort al kruipend tot de dieren,

die voortbewegen op hun voet en hand.

Zij heeft zichzelve aan de vloer verpand,

om deze voor de voeten te versieren

van dichters, predikanten, kruidenieren,

want er is onderscheid van rang en stand.

God zal haar eenmaal op Zijn bodem vinden

gaande de gouden straten naar zijn troon,

al slaande met de stoffer op het blik.

Symbolen worden tot cymbalen in de

ure des doods - en zie, haar lot ten hoon,

zijn daar de dominee, de bakker en de frik.

Gerrit Achterberg

Werkster

Zij kent de onderkant van kast en ledikant

ruwhouten planken en vergeten kieren,

want zij behoort al kruipend tot de dieren,

die voortbewegen op hun voet en hand.

Zij heeft zichzelve aan de vloer verpand,

om deze voor de voeten te versieren

van dichters, predikanten, kruidenieren,

want er is onderscheid van rang en stand.

God zal haar eenmaal op Zijn bodem vinden

gaande de gouden straten naar zijn troon,

al slaande met de stoffer op het blik.

Symbolen worden tot cymbalen in de

ure des doods - en zie, haar lot ten hoon,

zijn daar de dominee, de bakker en de frik.

Gerrit Achterberg

Werkster

Zij kent de onderkant van kast en ledikant

ruwhouten planken en vergeten kieren,

want zij behoort al kruipend tot de dieren,

die voortbewegen op hun voet en hand.

Zij heeft zichzelve aan de vloer verpand,

om deze voor de voeten te versieren

van dichters, predikanten, kruidenieren,

want er is onderscheid van rang en stand.

God zal haar eenmaal op Zijn bodem vinden

gaande de gouden straten naar zijn troon,

al slaande met de stoffer op het blik.

Symbolen worden tot cymbalen in de

ure des doods - en zie, haar lot ten hoon,

zijn daar de dominee, de bakker en de frik.

Gerrit Achterberg

De werkster

• Wat voor dichtvorm is dit?
• Sonnet
• 1. Het rijmschema:
  
• abba abba cde cde
• 2. Welke klank valt op in regel 1 en 2?
• K, harde klanken, passend bij het harde zware leven
• vorm van alliteratie in strofe 3?
• God, gaande, gouden of
  
• Zal zijn zijn

De werkster

• 4. assonantie in strofe 3:
• haar, gaande, straten, naar, slaande, eenmaal
• 5. stand:
  
• - nederige positie in de maatschappij
• - lichaamshouding, laag, bewegen als een dier
• 6. God zal haar eenmaal op zijn bodem vinden?
  
• De dood van de werkster
• 7. Wending?
  Na het octaaf (8 regels) octaaf: heden / op aarde. Sextet: toekomst /hemel

De werkster

• 8. Meervoud en enkelvoud:
• Op aarde werkt ze voor de groep/ de hogere stand als geheel
  In het hiernamaals staat ieder als individu voor 'de troon'.
• 9: Na de dood is er geen onderscheid van rang en stand (regel 8)
  De mensen die boven haar stonden, zijn nu aan haar gelijk.

Bespreek de antwoorden bij 'Ja' blz. 16/24 en bij De kalverstraat blz. 19/25 met 3-4  leerlingen. 

• 5 minuten
• kom je er niet uit? bespreek dan klassikaal.

De kalverstraat

• Overeenkomsten:
• rijmschema
• zelfde opbouw van zinnen
• Veel woorden worden herhaald
• Beide gedichten gaan over een bekende straat in Amsterdam

Zelf een gedicht maken

Er zijn allerlei manieren en vormen om zelf een gedicht te maken.

Bijvoorbeeld: het stiftgedicht.

opdracht playlistpoëzie

Zie werkblad

Boekverslag

Let op! Aanstaande dinsdag:
lesuur om aan je boekverslag te werken.

Vrijdag voor de vakantie (13 oktober): deadline handelingsdeel 
(graag vóór de middag inleveren i.v.m. printen)