renaissance

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

          renaissance 

          lesdoel: herhaling van de stof tot nu toe

School van Athene van Raphael Santi 

1. historische achtergrond

• Italië , wedergeboorte,  antropocentrisme, empirisme, uomo universalis 
• Petrarca, sonnet, humanisme, Cicero
• Vroege Renaissance 1350-1500, Hoge Renaissance 1500 -1530, Late Renaissance (Maniërisme) 1530-1600 
• machtsverhoudingen, handel, geleerden uit Constantinopel, carpe diem, boekdrukkunst, ad fontes

2 gevolgen van de renaissance

1. de reformatie
2. ontdekkingsreizen
3. kunst werd meer gotisch
4. doel werd klassieken te imiteren

Desiderius Erasmus (1469-1536) schreef Lof der Zotheid en was voor Nederland belangrijk als

1. grondlegger van de Reformatie
2. schrijver van diverse populaire treurspelen
3. humanist
4. criticus van de Spaanse overheersing

2. historische achtergrond in Nederland

• Keizer Karel V, Filips II, hertog van Alva, Tachtigjarige oorlog
• landsadvocaat (raadspensionaris) Van Oldenbarnevelt, stadhouder Willem van Oranje / Maurits,  het Wilhelmus
• reformatie, contrareformatie
• scheiding noordelijke gewesten en zuidelijke gewesten

Beschrijf hoe de politieke spanningen omstreeks 1600 in de Noordelijke Nederlanden zichtbaar werden. Gebruik: reformatie, Filips II, landsadvocaat, stadhouder

3. tweedeling in Nederland

• Noordelijke en Zuidelijke Nederlanden
• de vroeg-renaissance (1550-1600), bloeitijd van de renaissance (1600-1669)
• tragedie, sonnet, embleem, martelaarslied
• Hooft, Vondel, Bredero, Cats, Huygens

martelaarsliederen uitleggen

homo universalis

embleem

't kan verkeren

Warenar

Gysbrecht van Aemstel

Bredero

Hooft

Huygens

Vondel

Cats

4. rederijkers

• rederijkerskamers, landjuwelen, niet meer anoniem, Amsterdam, Eglantier: in Liefd' Bloeyende
• vormgeving van versvorm: rondeel, sonnet, acrostichon

• reactie: stichting van De Nederduytsche academie

UItleg stichting Nederduytsche academie

Wat weet je van het sonnet?

renaissance na de vakantie

• donderdag 25 februari: kunst en literatuur in de renaissance + opdrachten 
• donderdag 4 maart: opdrachten bespreken + 'losse eindjes' 
• donderdag 11 maart: oefencompo maken
• compoweek: proefwerk renaissance 

nu

• vragen?
• groepsopdracht spellingtoets - in de meet blijven voor eventuele vragen en elkaar apart 'inbellen'