6.2 - Voedselproductie

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4,5

Thema 6 Mens en Milieu

B2

Voedselproductie

Leerdoelen

- Je kunt de oorzaken en gevolgen van eutrofiëring van water uitleggen en mogelijke oplossingen hiervoor aandragen.

- Je kunt uitleggen op welke manieren een optimale productie van voedsel kan worden verkregen en wat de eventuele gevolgen hiervan voor de natuur zijn.

- Je kunt de verschillen in de wijze van voedselproductie in de gangbare en de biologische landbouw beschrijven.

Vermesting

= overbemesting van de bodem, waardoor er veel voedingsstoffen in het oppervlaktewater komt (verstoring evenwicht)

Eutrofiëring

• Stalmest: via reducenten
• Kunstmest (anorganisch)

Meer voedingsstoffen -->  algen in het voordeel over waterplanten --> minder licht 

--> nadeel waterplanten

Wanneer algen sterven --> afbraak door reducenten --> zuurstof gebrek water --> vissensterfte

Bestrijding plagen en ziektes

Monocultuur = op grote oppervlakte één soort gewas verbouwen --> maakt efficiënt bewerken mogelijk

Nadelen:

• Groot voedselaanbod en ontbreken natuurlijke vijand --> plagen
• Makkelijke verspreiding ziektes

Oplossing?

• (Preventieve) bestrijding: chemisch, mechanisch en biologisch

Chemische bestrijding

Pesticiden:

• Insecticiden/herbiciden
• Effectief
• Soortspecifiek vs. niet-soortspecifiek

Nadelen:

• Dood ook nuttige soorten
• Resistentie
• Persistent: zeer langzame afbraak --> accumulatie
• Uitspoelen --> vervuiling drinkwater

Biologische bestrijding

Natuurlijke vijanden 

• Predatoren (= roofdieren)
• Parasieten (bijv. sluipwespen bij witte vliegen)
• Ziekteverwekkers (zoals bacteriën en schimmels)

Vruchtwissel:

• ziekteverwekkers verdwijnen
• betere benutting voedingsstoffen

Voordelen:

• soort specifiek
• geen accumulatie gifstoffen
• geen resistentie

Nadeel:

• Natuurlijke vijand niet plaatsgebonden

Verandering van erfelijke eigenschappen

- Veredeling: selectie van gunstige

eigenschappen, zoals vruchtbaarheid, 

voedingswaarde of opbrengst.

- Genetische modificatie.

Heeft ook nadelen. Verminderde

genetische variatie.

Verbeteren landbouw

Biologische landbouw = landbouw met specifieke regels voor akkerbouw en veeteelt

• Geen kunstmest en niet meer voedingsstoffen dan nodig
• Vruchtwissel (geen monocultuur)
• Natuurlijke vijanden tegen plagen
• Biologisch geteeld veevoer
• Standaard minimale leefruimte/welzijn
• Geen preventieve antibiotica

Leerdoelen

- Je kunt de oorzaken en gevolgen van eutrofiëring van water uitleggen en mogelijke oplossingen hiervoor aandragen.

- Je kunt uitleggen op welke manieren een optimale productie van voedsel kan worden verkregen en wat de eventuele gevolgen hiervan voor de natuur zijn.

- Je kunt de verschillen in de wijze van voedselproductie in de gangbare en de biologische landbouw beschrijven.

Aan de slag

Maken opdracht 17-27

Maak een mindmap en flitskaartjes van BS2