Les 1 spelling paragraaf 1.9

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Spelling H1

Leestekens: punt en komma

Aanhalingstekens

DOEL

- je weet waar je komma's en punten moet gebruiken.

- je weet wanneer je aanhalingstekens moet gebruiken.

LEESTEKENS GOED GEBRUIKEN

Punt

- Als zinseindepunt aan het einde van een mededelende zin:

Waarschijnlijk regent het morgen niet.

- In afkortingen na ieder afgekort woord, als je de afgekorte woorden allemaal volledig uitspreekt:

n.a.v., want je zegt 'naar aanleiding van'.

Punt

Je gebruikt geen zinseindepunt:

- na een afkorting die eindigt met een punt:

In Italië hebben we gewandeld, geshopt, gezwommen, enz.

- in een zin die al eindigt met een ander leesteken:

Kom je morgen?

- Na een titel of kopje:

Goud voor Epke

Verschillen in betekenis

- Katten, spinnen, ijsberen, vissen, gieren, vliegen en honden slapen

- Katten spinnen, ijsberen vissen, gieren vliegen en honden slapen

Waardoor komt het verschil in betekenis?

KOMMA

Een komma laat zien hoe een zin in elkaar zit. Je zet een komma

– tussen twee gezegdes in een samengestelde zin;

– tussen de delen van een opsomming 

(behalve voor het woord en);

– na een naam of een uitroep aan het begin van een zin;

– voor voegwoorden, zoals maar, want, doordat, nadat, omdat, terwijl, voordat, zodat, zodra.

Schrijf over. Zet leestekens waar dat moet.

Als het pijn doet geef je maar een gil

Schrijf over. Zet leestekens waar dat moet.
Levi wil je die bak met pennen potloden en stiften aangeven

Schrijf over. Zet leestekens waar dat moet.

Ik blijf vandaag thuis omdat ik schoolziek ben

Aanhalingstekens

Kun je gebruiken:

- als je iemand citeert,

- als je een woord ironisch gebruikt,

- als je een nieuw of zelfbedacht woord gebruikt.

‘Sara zei:‘ Ik heb een super vakantie gehad.

1. Goed
2. Fout

Fernando vroeg: ‘Wil je de suiker aangeven?’

1. Goed
2. Fout

Marly zei tegen Waldo: ‘Ik kan je niet vinden.’

1. Goed
2. Fout

Het jongetje vroeg aan zijn moeder: ‘Zijn we er bijna’?

1. Goed
2. Fout

Thomas zei ‘Daar heb ik geen zin in.’

1. Goed
2. Fout

De jongen riep: ‘Maurice, wacht even!’

1. Goed
2. Fout

Mike vroeg Vera heb je de toets goed gemaakt?

De bovenstaande zin kan met leestekens op twee manieren worden opgeschreven:

Wat wordt dan het verschil in de betekenis?

Mike vroeg Vera heb je de toets goed gemaakt?

Degene die de vraag stelt verschilt.

 1 = Mike vroeg: ‘Vera, heb je de toets goed gemaakt?’
Dan vraagt Mike iets aan Vera.
2 = ‘Mike,’ vroeg Vera ‘heb je de toets goed gemaakt?’
Dan vraagt Vera iets aan Mike.