3 vwo 14 t/m 18 februari bijzinnen

• Nederlands
• Secondary Education

Deze les

Absenten (les via Teams)

hoe spel je...

opdracht 1 samen maken/nakijken

uitleg grammatica blok 3

maken huiswerk

absenten

hoe spel je...

aggressie (ga op de tafel zitten)

agressie (ga naast je stoel staan)

opdracht 1

samen maken/nakijken

Denk je dat jij dit spel gaat winnen?

Denk je dat jij dit spel gaat winnen?

WWG/NWG

OW

LV

MW

VZV

BWB

Denk je dat jij dit spel gaat winnen?

Denk je dat jij dit spel gaat winnen?

WWG/NWG

OW

LV

MW

VZV

BWB

Het lijkt wel of de tijd in het weekend sneller gaat dan doordeweeks.

Het lijkt wel of de tijd in het weekend sneller gaat dan doordeweeks.

WWG/NWG

OW

LV

MW

VZV

BWB

Het lijkt wel of de tijd in het weekend sneller gaat dan doordeweeks.

Het lijkt wel of de tijd in het weekend sneller gaat dan doordeweeks.

WWG/NWG lijkt [wel]

OW het (voorlopig onderwerp)

LV

MW

VZV

BWB

Soms staat de onderwerpszin aan het eind van de samengestelde zin en begint de hele zin met Het. HET is het voorlopig onderwerp. 

Met het en of de tijd in het weekend sneller gaat dan doordeweeks wordt hetzelfde bedoeld.

Mees heeft er spijt van dat hij zo onaardig is geweest tegen Emine.

Mees heeft er spijt van dat hij zo onaardig is geweest tegen Emine.

WWG/NWG

OW

LV

MW

VZV

BWB

Mees heeft er spijt van dat hij zo onaardig is geweest tegen Emine.

Mees heeft er spijt van dat hij zo onaardig is geweest tegen Emine.

WWG/NWG 

OW

LV

MW

VZV

BWB

Heb jij ook gehoord dat we een vervanger krijgen voor natuurkunde?

Heb jij ook gehoord dat we een vervanger krijgen voor natuurkunde?

WWG/NWG 

OW

LV

MW

VZV

BWB

Heb jij ook gehoord dat we een vervanger krijgen voor natuurkunde?

Heb jij ook gehoord dat we een vervanger krijgen voor natuurkunde?

WWG/NWG 

OW

LV

MW

VZV

BWB

Waarom Duncan altijd de nieuwste telefoon wil hebben, is mij een raadsel.

Waarom Duncan altijd de nieuwste telefoon wil hebben, is mij een raadsel.

WWG/NWG 

OW

LV

MW

VZV

BWB

Waarom Duncan altijd de nieuwste telefoon wil hebben, is mij een raadsel.

Waarom Duncan altijd de nieuwste telefoon wil hebben, is mij een raadsel.

WWG/NWG 

OW

LV

MW

VZV

BWB

Docenten gaan er altijd van uit dat je genoeg tijd hebt om huiswerk te maken.

Docenten gaan er altijd van uit dat je genoeg tijd hebt om huiswerk te maken.

WWG/NWG 

OW

LV

MW

VZV

BWB

Docenten gaan er altijd van uit dat je genoeg tijd hebt om huiswerk te maken.

Docenten gaan er altijd van uit dat je genoeg tijd hebt om huiswerk te maken.

WWG/NWG gaan uit (ervan uitgaan)

OW

LV

MW

VZV

BWB

Voordat mijn vader zijn eigen bedrijf oprichtte, werkte hij als conducteur.

Voordat mijn vader zijn eigen bedrijf oprichtte, werkte hij als conducteur.

WWG/NWG 

OW

LV

MW

VZV

BWB

Lana wil later worden wat haar moeder ook is: advocaat.

Lana wil later worden wat haar moeder ook is: advocaat.

WWG/NWG wil [......................................] worden.

OW

LV

MW

VZV

BWB

Een gezegdezin is altijd het naamwoordelijk deel van het naamwoordelijk gezegde. wil is het hulpwerkwoord, worden is het hoofdwerkwoord

De onderwerpszin (ondzin)

Wie nu snel aan het werk gaat, heeft straks het huiswerk af.

Deze persoon heeft straks zijn huiswerk af.

Het is me niet verteld dat ik mijn huiswerk moest maken.

Soms staat de onderwerpszin aan het eind van de samengestelde zin en begint de hele zin met Het.

Het lijkt wel of de tijd in het weekend sneller gaat dan doordeweeks

De lijdendvoorwerpszin (lvzin)

Ik had wel verwacht dat ik mijn huiswerk deze les af zou krijgen.

Ik had dat wel verwacht.

Een lijdendvoorwerpszin begint vaak met het onderschikkende voegwoord dat of of. Sommige lijdendvoorwerpszinnen beginnen niet met een voegwoord, maar met wat of wie.

Ik vraag wel even wat we moeten doen.

Ik vraag dat wel even.

De gezegdezin (gezzin)

Een gezegdezin is altijd het naamwoordelijk deel van het naamwoordelijk gezegde.

Het is zoals jij me dat had gezegd.

Het is waar.

De meewerkendvoorwerpszin (mvzin)

Wie zich niet gedraagt, kun je een schop geven.

Hem kun je een schop geven.

Meewerkendvoorwerpszinnen beginnen altijd met (aan/voor) wie.

De voorzetselvoorwerpszin (vzvzin)

Reken er maar op dat hij op tijd komt.

Reken daar maar op.

De bijwoordelijke bijzin (bwbzin)

Sinds er computers bestaan is het verbeteren van teksten veel makkelijker geworden.

Sindsdien is het verbeteren van teksten veel makkelijker geworden.

Bijvoeglijke bijzin

Een bijvoeglijke bijzin en een deel van een zinsdeel.

Verschil met de andere bijzinnen zoals onderwerpszin en lijdendvoorwerpszin: Ze zijn geen eigen zinsdeel, maar geven extra informatie.

De jongen uit 3A, die al een tijd ziek was, is naar een andere school gegaan.

Waarom hij gegaan is, is niet duidelijk.

bijvoeglijke bijzin

Begint met een betrekkelijk voornaamwoord of met een voorzetsel. Soms ook een bijwoord. 

De jongen uit 3A, die al een tijd ziek was, is naar een andere school gegaan.

De buurvrouw, op wie ik erg boos ben, gaat eindelijk verhuizen.

Ken jij een school, waar je geen huiswerk hoeft te maken?

huiswerk 

opdracht: 2, 3 (4)

Deze les

Absenten (via Teams les)

Hoe schrijf je...

Nakijken

Beknopte bijzin

Verkeerd aansluitende beknopte bijzin

huiswerk

absenten

cafétje (ga op de tafel zitten)

cafeetje (ga staan)

cafeetje

Bij de verkleinvorm van woorden die op é eindigen, vervalt het accent en wordt de e verdubbeld: het is cafeetje, canapeetje, comiteetje, coupeetje en souffleetje. Ook schemaatje, autootje en accuutje zijn juist.

nakijken

beknopte bijzin

beknopt is een ander woord voor samengevat

Beknopte bijzin

Een beknopte bijzin is een bijzin die korter is opgeschreven, dus beknopt. Net als een gewone bijzin is het een deel van de hoofdzin.

Van een beknopte bijzin kun je een volledige bijzin maken. Dit doe je door er een onderwerp en een persoonsvorm aan toe te voegen. Het onderwerp van de bijzin moet hetzelfde zijn als het onderwerp van de hoofdzin.

kenmerken

De kenmerken van een beknopte bijzin zijn:

• het onderwerp ontbreekt;
  
• de persoonsvorm ontbreekt;
  
• er is een deelwoord (voltooid of onvoltooid), of een combinatie te + infinitief aanwezig.

normaal gesproken heeft een goede zin een OW en PV, een beknopte bijzin is hier dus een uitzondering van.

voorbeeld

We hebben geleerd onze rommel op te ruimen.

Je kunt hier ook van maken

We hebben geleerd dat we onze rommel op moeten ruimen

voorbeeld

Mopperend ruimen we de troep op

Je kunt hier ook van maken

Terwijl we aan het mopperen zijn, ruimen we onze troep op.

hoe te vormen?

We hebben geleerd onze rommel op te ruimen.

infinitief +te

Mopperend ruimen we de troep op

onvoltooid deelwoord

OF een voltooid deelwoord

voorbeeld

Gechipt en ontwormd kon ik mijn puppy ophalen bij de dierenarts.

Nadat de dierenarts de puppy gechipt en ontwormd had, kon ik mijn puppy ophalen bij de dierenarts.

Foute beknopte bijzinnen

Belangrijk is dat het onderwerp van de beknopte bijzin (die er dus niet letterlijk staat) hetzelfde is als het onderwerp van de hoofdzin.

Film kijkend, bracht mijn moeder mij een glas cola.

Terwijl ik een film keek, bracht mijn moeder mij een glas cola

huiswerk

4, 5, 6, 7

Deze les

absenten

hoe spel je...

opdracht 3 samen een paar zinnen

opdracht 6 een paar zinnen

huiswerk

absenten

hoe spel je...

websiteje (ga op je tafel zitten)

 websitetje (ga naast je stoel staan)

De juiste vorm is websiteje. Daarmee sluiten we het dichtst aan bij de uitspraak. In de uitspraak eindigt website op een t: [wepsait]. Daarachter plaatsen we de uitgang -je (vergelijk geit - geitje). Als we niet de uitspraak maar de spelling als uitgangspunt zouden nemen, zou websitetje logischer zijn. Na woorden op een klinker volgt immers de verkleinuitgang -tje (antennetje, façadetje, anekdotetje). Maar websitetje leidt tot een verkeerde uitspraak.

a. Ziad is trots op het hoge cijfer dat hij voor scheikunde heeft gehaald

c. Dit boek begint met een stukje waarin de ik-persoon vertelt over zijn vakantie.

Deze bijzin begint met een (voornaamwoordelijk) bijwoord. Daarom moeilijker te vinden.

Zelfs Pien, die normaal gesproken altijd aan het kletsen is, was nu even stil.

De man aan wie veel mensen hun spaargeld hadden gegeven, is spoorloos verdwenen.

Deze bijzin begint met een VZ

vervangen door BVB

Zelfs Pien, die normaal gesproken altijd aan het kletsen is, was nu even stil.

De altijd kletsende Pien was nu even stil.

De docent geschiedenis, met wie ik een goede band heb, gaat volgend jaar met ons mee op werkweek.

En hier? Moeilijk, want je kunt hier niets, als je de betekenis niet een beetje verandert.

opdracht 6

1. Licht geïrriteerd vroeg de docente wie er zo zat te lachen.

 

2. Dat verwende kind is gewend altijd zijn zin te krijgen.

3. Luid hinnikend kwam het paard vlak voor de hindernis tot stilstand.

opdracht 9 

samen: 

Verkeerd aansluitend of niet?

Huilend troostte de moeder haar baby.

huiswerk

opdracht 8, 9, 10.