Copernicaanse revolutie: Immanuel Kant

• Filosofie
• Secundair onderwijs

Copernicaanse revolutie: Immanuel Kant

Wat wordt er bedoeld met de Copernicaanse omwenteling?

1. De theorie dat de aarde om de zon draait.
2. Een politieke omwenteling in de tijd van Copernicus.
3. Een revolutie in de ruimtevaarttechnologie.
4. De theorie dat de zon om de aarde draait.

Wat is een dogma?

1. Een populaire internet meme
2. Een vaststaand leerstuk binnen een geloof
3. Een wetenschappelijke hypothese
4. Een politieke overtuiging

empirisme

inductie

rationalisme 

waarnemen

redeneren

deductie

Lesdoelen

Copernicaanse revolutie

• Nicolaus Copernicus: aarde niet middelpunt, maar zon (radicale omkeer)
• Immanuel Kant: kijk op kennis: radicale omkeer

Copernicaanse revolutie: wat ging vooraf

• dogmatische sluier: we moeten kennis verwerven over de objecten zelf, iets kennen betekende in dat geval dat ons verstand een beeld vormt van de werkelijkheid zoals die is zonder  dat we zelf een actieve en ingrijpende rol spelen
• David Hume wekt Kant uit zijn dogmatische sluier!
• Hume = echte kennis is onmogelijk!

Copernicaanse revolutie: visie Kant

• onze kennis niet aanpassen aan objecten en realiteit, maar OMGEKEERD
• Objecten en realiteit richten zich naar ons (ander perspectief)
• kennis is niet passief opnemen van gegevens
• ons verstand zal de gegevens aan de hand van bepaalde structuren ordenen en beredeneren
• Horen die structuren ook werkelijk tot de wereld buiten ons?
• We kunnen niet onafhankelijk van die structuren waarnemingen doen
• DUS menselijke rede in centrum van de kennisleer!

Op welke manier komen het empirisme en het rationalisme bij Kant samen?

Opdracht

Stel de Copernicaanse revolutie van Kant visueel voor. De versmelting van empirisme en rationalisme.

Analytische en synthetische oordelen

• analytische oordelen = a priori = voegen geen kennis toe, maar verheldering bv. een rechthoekige driehoek heeft een hoek van 90°
• doel 'oordeel' = iets in de wereld te bepalen door begrip te verbinden aan subject bv. babyhond, baby van een hond = puppy
• Maken inhoud helderder

= analytische a priori oordelen

synthetische oordelen

• voegt ons verstand een nieuw begrip toe dat nog niet in het subject besloten ligt bv. de kat ligt op de mat
• vraagt om waarneming om te zien of het oordeel juist is of niet
• verruimen onze kennis
• alle empirische of a posteriori oordelen zijn synthetisch 

synthetische a priori oordelen

• wiskundige oordelen zijn a priori, MAAR (in tegenstelling tot Hume) niet allemaal analytisch
• synthetisch a priori oordeel voegt nieuwe informatie toe en is tegelijkertijd noodzakelijk en universeel waar, onafhankelijk van ervaring. 

1. synthetisch: voegt nieuwe informatie toe
2. a priori: het is noodzakelijk en universeel waar

synthetisch a priori oordelen

• opdracht 19 (thuis: magje)
• 
  

Opdracht

Opdracht 20 pp 29