Literatuurgeschiedenis - middeleeuwen

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Middeleeuwen

Middeleeuwen:

Historische achtergrond

• Periode = 500-1500
• Machtigste stam: de Franken
• Grootste deel Europa, onder leiding van Karel de Grote
• Geen centraal geregeerde staat, maar feodaal stelsel

Op welke cultuur baseerden de Germanen hun nieuwe beschaving?

1. Romeinse cultuur
2. Frankische cultuur
3. Scandinavische cultuur
4. Duitse cultuur

Literatuur en taal

Wat is een andere term voor Middelnederlands?

1. Oud-Duits
2. Vroegnieuwnederlands
3. Oud-Nederlands
4. Diets

Bijna alle literatuur was rijmende poëzie. Waarom?

Gemeenschapskunst

Een kenmerk van de Middeleeuwse literatuur is dat dat gemeensschapskunst is. Wat betekent dit?

1. Er is niet een auteur van een tekst
2. De tekst stond op rijm
3. De tekst werd vaak voorgedragen
4. De tekst stond in de bibliotheek

Taal

• Geen eenheidstaal
• Dialecten ("Diets")
• Middelnederlands
• Oudste tekst!
• Geen uniforme spelling

Wat betekent onderstaande zin?
Hebban olla vogala nestas hagunnan, hinase hic enda tu wat unbidan we nu

Ridderroman (voor-hoofs)

• Oorspronkelijk uit Noord-Frankrijk
• Frankische romans of Karelromans
• Karel de Grote!
• Idealen:

1. Kracht en moed
2. Oorlog (ruwe gevechten)
3. Feodale (on)trouw 

• Slechte positie van de vrouw

Hoofse roman

• Ridder als verfijnd, hoffelijk figuur
• Niet alleen vechten
• Betere positie van de vrouw
• Onbereikbare liefde 

Van den vos Reynaerde

Van den vos Reynaerde

• Dierenepos/dierdicht - dieren als mensen
• Satire: bepaalde verschijnselen belachelijk maken, in dit geval de middeleeuwse maatschappij

• Parodie: bepaalde teksten op spottende wijze nabootsen, in dit geval de hoofse ridderroman

Waarom gebruikte de schrijver dieren in zijn verhaal?

Het lied in de middeleeuwen

• Ballade

1. Sprongsgewijs
2. Ernstige sfeer
3. Vaak ontleend aan oude sprookjes, sagen, ridderverhalen

• Elegie/klaagzang

1. Lyrisch gedicht, naar aanleiding van dood geliefd persoon
2. Ook: gevoelens van smart en wanhoop in het algemeen 

Wat betekenen de eerste drie regels van het Egidiuslied op blz. 22?

Middeleeuws toneel

• Weerstand van de kerk
• Pas in 14e eeuw weer toneel!
• Belangrijk: Mariken van Nieumeghen