03 Wat is poëzie?

• Latijn
• Secundair onderwijs

Is dit een gedicht?

Ja

Nee

Wat is poëzie?

Kortste gedicht ooit

door Muhamed Ali

01:13

Bij poëzie gaan taal en muziek hand in hand.

1. Waar
2. Niet waar

01:19

Poëzie gebruikt steeds veel woorden om beelden te creëren.

1. Waar
2. Niet waar

02:12

Wat vind jij: zijn liedjes gedichten?

Ja

Nee

Wat is poëzie?

Proza vs. poëzie

Kenmerken:

- Vorm: verzen

- Taal met ritme >< eindrijm

Metriek en prosodie

Wat viel je op aan dit gedicht?

Prosodie & metriek

Prosodie = de leer over de lengte v/d lettergrepen

Beklemtoond vs. onbeklemtoonde lettergrepen

Prosodie & metriek

Prosodie = de leer over de lengte v/d lettergrepen

Metriek = het versritme door ordening van beklemtoonde en onbeklemtoonde lettergrepen

01:03

Welk metrum gaat als volgt: beklemtoond - onbeklemtoond

1. Jambe
2. Trochee
3. Dactylus
4. Anapest

01:14

Welk metrum gaat als volgt: onbeklemtoond - beklemtoond

1. Jambe
2. Trochee
3. Dactylus
4. Anapest

01:40

Welk metrum gaat als volgt: onbeklemtoond - onbeklemtoond - beklemtoond

1. Jambe
2. Trochee
3. Dactulys
4. Anapest

01:56

Welk metrum is dit: 'Eens in de stàd, op de bùs, zat een màn met een mùs'?

1. Jambe
2. Trochee
3. Dactylus
4. Anapest

quizlet.com

Scanderen

Elisie = weglating

- nemo haec dixit

- quae ego in theatro vidi 

- puellam et puerum vidi 

- bellum et pax 

- bonum est

- ita est

Scanderen

Korte lettergrepen

- korte klinker voor medeklinker, vb.: ego, amo

- een klinker voor een andere klinker, vb. accipio

Lange lettergrepen

Scanderen

Korte lettergrepen

Lange lettergrepen

- lang van nature, vb.: non

- tweeklanken, vb.: poena

- naamval, vb.: abl.

- twee medeklinkers & x, vb.: annus NIET m, l, n, r!

Elisie

Kort

Lang

klinker + h

tweeklanken

klinker voor andere klinker

twee klinkers na elkaar

klinker voor twee medeklinkers & x

Scanderen

Dactylische hexameter

- Dactylus

- Zes gelijke versvoeten

Perfect dactylisch vers:

- At tuba terribili sonitu taratantara dixit.

- Quadrupedante putrem sonitu quatit ungula campum

Scanderen

Dactylische hexameter

- Dactylus

- Zes gelijke versvoeten

Dactylisch met één substitutie:

- Gutta cavat lapidem, non vi sed saepe cadendo.

- Quamvis sunt sub aqua, sub aqua maledicere temptant.

Scanderen

Scanderen hoe begin je er nu aan?

- Stap 1: zoek eventuele elisies. Schrap de letters.

- Stap 2: begin achteraan (zesde voet = spondee of trochee, dan vijfde versvoet aanduiden)

- Stap 3: duid aan wat je zeker weet

- Stap 4: vul de rest aan

Scanderen

Oefenen!

Fragment 1: samen

Fragment 2 & 3: in groepjes

Verhaal van Daedalus & Icarus

Grammatica

Grammatica

Metrum vs. woordvolgorde

- Positie van voegwoorden

- Betr. voornaamwoorden & AC

- Weglaten van voorzetsels

- Griekse uitgangen

- Kern

Woordenschat

Wat deed de bedenker van deze zin?

Wat deed de bedenker van deze zin?

Kenmerken van poëzie

1. Metrum

2. Grammatica

3. Woordenschat

- Synoniemen: Griekse woorden, archaïsche woorden => poetus doctus

- Metafoor & metonymie

Kenmerken van poëzie

1. Metrum

2. Grammatica

3. Woordenschat

4. Stijl

- hyperbaton

- enjambement

- metafoor & metonymie ...

Leeseenheden

Naamwoordgroep

Voorzetselgroep

Participiumgroep

Infinitiefgroep

Korte kernzin

Bijzin

Leeseenheden

Korter dan een vers

Gelijk aan een vers

Langer dan het verseinde 

= enjambement

www.bookwidgets.com

Daedalus & Icarus

Daedalus interea Creten longumque perosus

exilium tactusque loci natalis amore

clausus erat pelago. 'terras licet' inquit 'et undas

obstruat: et caelum certe patet; ibimus illac:

omnia possideat, non possidet aëra Minos.'

Daedalus & Icarus

Dixit et ignotas animum dimittit in artes

naturamque novat, nam ponit in ordine pennas

a minima coeptas, longam breviore sequenti,

ut clivo crevisse putes: sic rustica quondam

fistula disparibus paulatim surgit avenis;

Genres binnen de poëzie

Genres

Verschillende genres:

- Narratief epos

- Didactisch epos

- Lyriek

- Romeinse liefdeselegie

Gemeenschappelijke kenmerken: metrum & taal

www.bookwidgets.com

Genres

Epos

- Personages: helden, goden

- Thema: mythische gebeurtenis

- Lang

- Verheven taal

- Metrum

Genres

Verschillende genres:

Narratief epos: verhaal

Didactisch epos: handleiding

vb.: Ars amatoria, Remedia amoris

Genres

Lyriek

- Eén verteller

- Thema: gevoelens

- Kort

- Verheven taal

- Metrum

Genres

Romeinse liefdeselegie

- Eén verteller

- Thema: gevoelens

- (Verzonnen) vrouw is de baas

- Kort

- Verheven taal

- Metrum

Imitatio & aemulatio

Wat kunnen de Romeinen goed? Antwoord in één woord.

Imitatio vs. aemulatio

Imitatio = nadoen

Aemulatio = overtreffen