Verpleegkundige zorg bij voeding en ondervoeding

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Voeding en gezondheid

Welke functie heeft voeding?

Leerdoelen

Aan het eind van deze les:

- Je kunt de relatie tussen voeding en gezondheid benoemen

- Je hebt kennis van de Schijf van Vijf en weet hierbij wat er komt kijken bij een gevarieerd voedingspatroon.

- Je kunt benoemen welke verpleegkundige zorg bij voeding bij een volwassene komt kijken

Deze les

Theorie

- Voeding en gezondheid

- Hulp bij eten en drinken

- Ondervoeding

Welke functie(s) heeft het spijsverteringsstelsel?

Functies spijsvertering

•Opnemen voedsel per os (door de mond)

•Fijn maken voedsel

•Vervoeren voedsel

•Zorgdragen afbreken en verteren van voedsel onder invloed van verteringssappen,
spierbewegingen  van spijsverteringsorganen en kauwen in de mond

•Opnemen in het bloed via de dunne darmwand

•Afvoeren van onverteerbare bestanddelen

•Afbreken van giftige stoffen

Wat is het verschil tussen voedingsstoffen en voedingsmiddelen?

Voedingsstoffen hebben als hoofdtaak:

- leveren van energie

- opbouw van cellen voor groei en ontwikkeling

-  herstel van afbraak en voorkomen van ziektes

- interne regelsystemen in goede banen leiden

Voedingsstoffen

•Koolhydraten

•Vetten

•Eiwitten

•Mineralen

•Vitaminen

•Water

Koolydraten

Koolhydraten

Vetten

Koolhydraten

eiwitten

eiwitten

Waar staan alleen maar voedingsstoffen?

1. Eiwit, melk, vet, brood
2. Eiwit, olie, zetmeel, water
3. Eiwit, vet, zetmeel, water
4. Ei, melk, brood, water

De schijf van vijf

• Je lijf gaat je hele leven mee, daar wil je dus zo goed mogelijk voor zorgen. Maar hoe doe je dat? Als je volgens de Schijf van Vijf eet, neem je genoeg van alle producten die gezondheidswinst opleveren, plus alle benodigde voedingsstoffen om fit voor de dag te komen.   

• De Schijf van Vijf bestaat uit 5 vakken vol goede producten om uit te kiezen. Kies elke dag genoeg uit elk vak en varieer daarbij volop, dan krijgt je lijf wat het nodig heeft.

ondervoeding

Wat is ondervoeding?

• Als je te lang te weinig eet, raak je ondervoed.
• Bij ondervoeding is het verbruik van energie hoger dan wat er aan energie met de voeding binnenkomt. 
• Het lichaam verzwakt 

Wat is een SNAQ score?

1. een menukaart voor snacks
2. een spelletje voor ouderen
3. een score waarbij je calorien in snacks kan herkennen
4. een scorelijst om problemen rondom voeding in kaart te brengen

SNAQ score

Een methode die gebruikt wordt om te kunnen vaststellen of iemand ondervoed is. 

Oorzaken van ondervoeding

• Acute of chronische ziekte.
  
• Verminderde voedselinname door een verminderde eetlust.
  
• Moeilijkheden met kauwen, proeven, slikken of de vertering.
  
• Maag- / darmklachten, misselijkheid.
  
• Psychologische problemen, zoals angst, depressie of verdriet.
  
• Sociale factoren, zoals eenzaamheid of geen mogelijkheid om eten te kopen of te bereiden.

Wat zijn de gevolgen van ondervoeding?

Gevolgen van ondervoeding

• verminderde weerstand
  
• verminderde spiermassa
  
• minder soepel bewegen
  
• grotere kans op vallen
  
• langzamer herstel na een operatie of ziekte
  
• meer en ernstigere complicaties na een operatie

• vertraagde wondgenezing
  
• verhoogde kans op doorligwonden (decubitus)
  
• verminderde hart- en longcapaciteit
  
• lagere kwaliteit van leven
  
• sociaal isolement
  
• verhoogde kans op overlijden

Adviezen ondervoeding

• Zorg dat de maaltijd er zo aantrekkelijk mogelijk uitziet
  
• Neem bewust tijd om te eten en goed te kauwen.
  
• Eet vaker per dag kleinere porties
  
• Probeer bij elke maaltijd of tussenmaaltijd een (soja) melkproduct te gebruiken.
  
• Sla geen maaltijden over
  
• Kies niet voor suikervrije, light, halfvolle of magere producten.
  
• Kies voor kant en klare gerechten
• Eet gevarieerd en probeer verschillende voedingsmiddelen uit.
• Kies als er geen trek is in warm eten, voor een koude maaltijd.

Coeliakie/ Glutenintolerantie

- een auto-immuunziekte

- op verschillende leeftijden openbaren. 

- overgevoelig voor gluten. 

- De klachten zijn heel verschillend: diarree, verstopping, opgezette buik en verminderde eetlust.

Coeliakie wordt gediagnosticeerd door een arts. Hij zal een behandeling voorschrijven die bestaat uit een levenslang glutenvrij dieet. Er zijn geen medicijnen om deze aandoening te behandelen.

E-Xpert

mbo: Pathologie Ondervoeding

Uitleg opdracht 1.3