B6

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo g, t, mavo
• Leerjaar 4

Weefselvloeistof

Lymfe

Bloedplasma

Vocht buiten de haarvaten; kan O2, witte bloedcellen, voedingsstoffen, CO2 en andere afvalstoffen bevatten

Deze vloeistof bestaat uit water met opgeloste stoffen en witte bloedcellen

In deze vloeistof zitten geen bloedcellen of bloedplaatjes

Hier zie je een afbeelding van een lymfevat.
In welke richting stroomt de lymfe?

1. Richting A
2. Richting B

Wat is de functie van een lymfeknoop?

1. Lymfe verzamelen
2. Lymfe zuiveren
3. Lymfe afbreken
4. Lymfe opnemen

In welk of welke typen vocht kunnen antistoffen voorkomen?

1. Alleen in bloed
2. In bloed, lymfe en weefselvloeistof
3. In bloed en lymfe
4. In bloed, lymfe, weefselvloeistof en traanvocht

Wat bevindt zich op plaats P?

1. bloed
2. lymfe
3. weefselvloeistof

In welke richting stroomt de lymfe?

1. in de richting van P
2. in de richting van Q
3. is niet af te leiden uit de tekening

Wat is GEEN functie van een lymfeklier?

1. productie van lymfe
2. zuiveren van lymfe
3. productie van witte bloedcellen

Lymfe stroomt sneller dan bloed

1. waar
2. niet waar
3. soms

Witte bloedcellen kunnen in lymfe zitten

1. Waar
2. Niet waar

Thema 13 Transport en afweer

B1 Bloed

B2 De bloedsomloop en de bloedvaten 

B3 Het hart

B4 Hart- en vaatziekten

B5 Weefselvloeistof en lymfe

B6 Afweer

B7 Transplantaties en bloedtransfusies

Leerdoelen

* Je kunt beschrijven hoe antistoffen bescherming bieden tegen infecties 

   en op welke manieren immuniteit kan ontstaan.

* Je kunt omschrijven hoe stoffen een allergische reactie kunnen 

   veroorzaken.

Infectieziekten

• lichaamsvreemde stoffen
• besmetting

• infectie
  
• algemene afweer: ontsteking
• koorts

Algemene afweer: 1e linie

• laagje talg op je huid gaat ziekteverwekkers tegen.
• Slijmvliezen (luchtwegen, darmkanaal)
• Maagsap met zoutzuur doodt bacteriën.
• Bepaalde witte bloedcellen (vreetcellen)

0

Specifieke afweerreactie:

Specifieke afweerreactie:

Specifieke afweerreactie:

Specifieke afweer

• Antistoffen zijn specifiek en kunnen dus maar één type ziekteverwekker onschadelijk maken!\
  

Maar de antistof blijft in bloed aanwezig!

bv PFEIFFER

Let op:

Natuurlijke actieve immuniteit

Besmetting - Witte bloedcellen 

                             maken antistoffen.

Antistoffen blijven enige tijd in het    

                         bloed - goede afweer.

Geheugen - Witte bloedcellen 

                          onthouden hoe de 

                          antistoffen moeten worden 

                          gemaakt.

Primaire en secundaire reactie

Kunstmatige immuniteit

Kunstmatige immuniteit bouw je op door het krijgen van een vaccinatie 

Een vaccin bevat een dode of verzwakte ziekteverwekker 

Je lichaam reageert hier vervolgens weer op door antistoffen te gaan maken tegen deze ziekteverwekker (antigenen)

Afweer Kunstmatige actieve immunisatie

Kunstmatige passieve immuniteit

Je wordt door een giftig (slang, spin etc.) of 

hondsdol dier (hond, vos, vleermuis) gebeten 

Dan krijg je een SERUM toegediend

dit zijn antistoffen

Je witte bloedcellen maken zelf geen antistoffen(passief)

Passieve immunisatie 

Afweer passieve immunisatie

Natuurlijke passieve immuniteit

Baby krijgt via de placenta of de moedermelk de antistoffen 

De witte bloedcellen maken 

zelf geen antistoffen (passief)

Passieve immunisatie

Samenvatting

Allergie

Een allergie is een reactie van het afweersysteem. Je witte bloedcellen maken antistoffen tegen de antigenen die op de lichaamsvreemde stoffen zitten.

allergie

Allergie

Allergie

Oefenen

Maak opdrachten 1 t/m 8 van 13.6

Opdracht 3 maak je in je boek 

De lesstof lees je in je boek op blz. 138 t/m 142

Eerste 5 minuten stil, daarna fluisterniveau

Klaar? Start met de test jezelf van 13.6

Huiswerk 

Maken: online opdr. 1 t/m 8 van 13.6

Opdracht 3 in je boek