T13 BS 5 & 6 - Weefselvloeistof, lymfe en afweer

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Transport en afweer

Basisstof 5 en 6:

Weefselvloeistof, lymfe en afweer

Leerdoelen

13.5.1 Je kunt de kenmerken en functies van weefselvloeistof en lymfe noemen.

13.6.1 Je kunt beschrijven hoe antistoffen bescherming bieden tegen infecties en op welke manieren immuniteit kan ontstaan.

13.6.2 Je kunt omschrijven hoe stoffen een allergische reactie kunnen veroorzaken.

Deel van een orgaan met een haarvat, cellen en een lymfevat 

Weefselvloeistof: Vocht dat zich tussen de cellen van organen bevindt.

Lymfevatenstelsel

Grootste deel weefselvloeistof opgenomen in lymfevaten. Vloeistof heet lymfe.

Het lymfevatenstelsel is ook een vatenstelsel in ons lijf.

Zorgt voor:

1) de afvoer van vocht met afvalstoffen en 2) afweer tegen ziekteverwekkers

Lymfeknopen

Op bepaalde plaatsen in het lichaam liggen lymfeknopen (lymfeklieren):

• Hals
• Oksels
• Liezen
• e.a.

De lymfeknopen zuiveren de lymfe van onder andere ziekteverwekkers

Lichaamsvreemd

Stoffen die niet in het weefsel van je lichaam thuishoren heten; lichaamsvreemde stoffen.

Wanneer een virus of bacterie in je lichaamsweefsel terecht komt, noemen we dat een infectie

Algemene afweer

Huid                                  Slijmvliezen                Maagsap

Tuberculose

Bacterie in lichaam / luchtwegen

Veel hoesten

Erg besmettelijk

Antibiotica voor genezing

Specifieke afweer: Antistoffen. 

Natuurlijke immuniteit

Immuun = witte bloedcellen onthouden de antistof 

Kunstmatige immuniteit. 

Actieve en passieve immuniteit

Allergie

• afweersysteem - stof
• hooikoorts = allergie
• allergische reactie voor   stuifmeelkorrels
• allergisch zijn voor bv:
• huisstofmijt, dieren, stoffen  van   voedsel en make-up

Aan de slag!

Wat?	Basisstof 5: maak opdracht 1, 2, 4, 5, 6 Basisstof 6: maak opdracht 1, 2, 4, 5, 6
Tijd:	30 min
Hoe?	In je boek of online
Klaar?	Lees basisstof 7

Aan de slag!

Een ongeboren baby wordt beschermd door antistoffen van de moeder. Dit heet actieve immunisatie.

1. Juist
2. Onjuist

Dit heet passieve immunisatie , de baby krijgt antistoffen en maakt ze niet zelf aan.

Passieve immuniteit ontstaat door

1. inenten met een ziekteverwekker
2. inenten met antistoffen
3. inenten met antigenen

Wat is actieve immunisatie

1. Je lichaam maakt zelf antigenen tegen de ziekte
2. Je lichaam maakt zelf antistoffen tegen de ziekte.
3. Je krijgt niks ingespoten
4. Je krijgt een vaccin ingespoten

Wat is het voordeel van actieve immunisatie ten opzichte van passieve immunisatie?

1. Bij actieve immunisatie leert het lichaam welke antistoffen gemaakt moeten worden
2. Bij passieve immunisatie leert het lichaam welke antistoffen gemaakt moeten worden
3. Bij actieve immunisatie heb je minder bijwerkingen.
4. Bij actieve immunisatie hoeft het lichaam niet zelf antistoffen te maken.

Wat is een voorbeeld van kunstmatige passieve immuniteit

1. vaccinatie
2. serum
3. een ziekte doormaken
4. borstvoeding

Wat is de functie van een lymfeknoop?

1. Lymfe verzamelen
2. Lymfe zuiveren
3. Lymfe afbreken
4. Lymfe opnemen

In welk of welke typen vocht kunnen antistoffen voorkomen?

1. Alleen in bloed
2. In bloed, lymfe en weefselvloeistof
3. In bloed en lymfe
4. In bloed, lymfe, weefselvloeistof en traanvocht

Wat bevindt zich op plaats P?

1. bloed
2. lymfe
3. weefselvloeistof

In welke richting stroomt de lymfe?

1. De lymfe stroomt in de richting van pijl P
2. De lymfe stroomt in de richting van pijl Q
3. De stroomrichting van de lymfe is niet uit de tekening af te leiden

Wat is GEEN functie van een lymfeklier?

1. productie van lymfe
2. zuiveren van lymfe
3. productie van witte bloedcellen

Lymfe stroomt sneller dan bloed

1. waar
2. niet waar
3. soms

Witte bloedcellen kunnen in lymfe zitten

1. Waar
2. Niet waar