13 Talent 1.8 Grammatica woordsoorten les 1

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Lezen

1.8 grammatica woordsoorten

Welkom
Vorige les:
-Zinsontleding, opdrachten
4,5,6,7, 9 & 12, 14,15,16 en 17

(10 oktober toets hfst. 1)
Deze les: 

-Herhaling woordsoorten met opdracht 4 t/m 10 van 1.8

Bedenk een voorbeeld of omschrijving

• lidwoord
• bijvoeglijk naamwoord
• zelfstandig naamwoord
• voorzetsel
• hulpwerkwoord
• zelfstandig werkwoord
• wederkerend werkwoord
• wederkerend vnw

• persoonlijk vnw
• bezittelijk vnw
• aanwijzend vnw
• vragend vnw
• hoofdtelwoord
• rangtelwoord 

Zelf gaan oefenen of luisteren naar uitleg?

havo: 4 t/m 10 paragraaf 1.8

vwo: 4, 6, 8, 12, 10, 11, 14 paragraaf 1.8

Zie de grammaticawijzer in som.

lidwoord, bijvoeglijk naamwoord, zelfstandig naamwoord

• lidwoord
  De, het, een. Staat meestal voor een zelfstandig naamwoord.
•  bijvoeglijk naamwoord
  Geeft een eigenschap of kenmerk van een zelfstandig naamwoord aan en staat meestal direct voor het zelfstandig naamwoord. Als er een koppelwerkwoord in de zin voorkomt, kan het bijvoeglijk naamwoord ook achter of voor het koppelwerkwoord staan. De appel is rot.
• Zelfstandig werkwoord
  Mensen, dieren, dingen, planten, eigennamen.

Voorzetsel, hww, zww

• Voorzetsel
  ...de kamer, ...het feest, .... het bureau. Is altijd onderdeel van een zinsdeel.
•  hulpwerkwoord
  Geeft geen handeling aan. Minstens twee werkwoorden in een zin, want de eerste is altijd het zww.
  Ik ben(hww) gisteren wezen zwemmen (zww).
• Zelfstandig werkwoord
  Geeft de handeling van de zin aan. Er is er altijd maar eentje in een zin.

vwo: koppelwerkwoord en voegwoord

• Koppelwerkwoord
  Geeft geen handeling in de zin aan, maar koppelt het onderwerp aan een deel waarin een bijvoeglijk/zelfstandig naamwoord staat.Zijn, worden, blijven, blijken, lijken, schijnen, heten, dunken, voorkomen.
• Voegwoord
  Verbindt woorden, woordgroepen of zinnen met elkaar.

wederkerend werkwoord, wederkerend voornaamwoord

• Wederkerend werkwoord 
  heeft een wederkerend voornaamwoord.
  Zich aanpassen, zich vergissen, zich vergissen
• Wederkerend voornaamwoord
  zich, me, je 
  (hoort bij het wwgez. als het verplicht is. Dus wel bij ' ik vergis me', maar niet bij ' ik was me'.)
  (Er is ook nog een wederkerig vnw.: verwijst naar meer personen> elkaar)

Persoonlijk, bezittelijk en aanwijzend voornaamwoord

• persoonlijk voornaamwoord
  Verwijst naar een persoon, groep personen, voorwerpen of onzichtbare zaken.
• bezittelijk voornaamwoord
  Geeft bezit aan, kan bijvoeglijk of zelfstandig voorkomen.
  Dat is mijn fiets. Die fiets is de jouwe.
• aanwijzend voornaamwoord
  Wijst iets of iemand aan, kan in plaats van een lidwoord staan. Deze, dit, die, dat.
  

Vragend voornaamwoord, hoofdtelwoord, rangtelwoord

• Vragend voornaamwoord
  Wie, wat, welke, wat voor een.
• Hoofdtelwoord
  Geven een hoeveelheid aan. Twee, drie achtste (bepaald), veel, sommige (onbepaald)
• Rangtelwoord
  Geven een plaats in een volgorde aan. Eerste, laatste (bepaald) middelste, zoveelste (onbepaald)

vwo: bijwoord

• Zegt iets over een werkwoord, bijwoord of een bijvoeglijk naamwoord. Heel erg hard hijgend, kwam hij over de finish.
• Geeft een plaats of tijd aan. Soms, plotseling, gauw, wanneer.
• Overig: hoe, wel, toch, ook, nog, immers, nauwelijks.

1.8 grammatica

havo: 4 t/m 10

Volgende les:
-Soorten werkwoorden (zww, kww, hww, wkww)
-Bepaald en onbepaald telwoord