Verhaalanalyse week 20 Alies en Karen

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

3V Verhaalanalyse week 20

Verhaalaspecten

personages

handelingen

tijdsduur

tijdsvolgorde

ruimte

historische tijd

perspectief

Opfrisquiz

Wat betekent genre?

1. je schamen
2. verhaalsoort
3. generatie
4. perspectief

Wat betekent fictie?

1. verzonnen teksten
2. zakelijke teksten

Welke verhaalsoort hoort niet bij genres ?

1. sprookje
2. thriller
3. schoolnieuwsbrief
4. horror

Wat hoort niet bij non-fictie?

1. krantenartikel
2. column
3. weerbericht
4. realistisch verhaal

Aspecten realismelijn

Je kunt bepalen of een verhaal realistisch is aan de hand van de volgende aspecten:

1 de omgeving

2 de tijd

3 hoe personages met elkaar praten en omgaan

4 gedachten, bezigheden en problemen van personages

5 de 'toevalligheid' van gebeurtenissen

6 fantasie-elementen

7 de afloop van een verhaal

https://www.youtube.com/watch?v=4S9a5V9ODuY

Opdracht 1: realismelijn

We lezen het verhaal De invaller op OneNote

Op welke plaats zet jij het verhaal op de realismelijn?

Compositie

• Fabel: het verhaal in zijn logische en chronologische volgorde
• Sujet: de manier waarop de fabel in de tekst weergegeven is

Compositie leidt tot spanning

'De lezers weten dat er iets verborgen wordt gehouden, een geheim dat stukje bij beetje wordt onthuld. Heel vaak breekt ik-verteller Paul het verhaal af om pas veel later de informatie te geven waarop de lezers zitten te wachten.' (dbnl.org) 

Een extreem voorbeeld is de zojuist aangeduide scène waarin de kinderen van de beide echtparen Lohman door een groep woedende boeren worden opgebracht. Pas in het laatste hoofdstuk wordt onthuld waarom de boeren zo kwaad zijn: Beau heeft een kip gestolen. Door dit voortdurend oproepen van spanning door middel van uitstel lijkt Het diner op een thriller.

Compositie/verhaalopbouw

Chronologie

• fabel/sujet
• chronologisch, niet-chronologisch

Het begin van een verhaal:

• ab ovo  > normale chronologische volgorde
• in medias res  > midden in het verhaal beginnen 
• post rem > het hele verhaal achteraf vertellen

Compositie

Verschil tussen inhoud en vorm > voorbeelden:

• gebeurtenissen 2x vertellen (door andere ogen)
  
• soms uitvoerig, soms beknopt
  

wat wordt verteld?	hoe wordt het verteld?
fabel	sujet
het vertelde	vertelling
story	plot

Opdracht 2: fabel en sujet

Kijk nog eens naar het verhaal De invaller.

Schrijf in steekwoorden de fabel en sujet op.

6. Thema, motieven en idee

Interne en externe motieven

Intern: dobbelsteen (De aanslag- Harry Mulish)

Extern: het doen van drie wensen (diverse sprookjes)

Een stof: een heel verhaal wordt opnieuw gebruikt (Bijv. Dracula) Soms is er slechts een toespeling.

thema

Waarover gaat het verhaal eigenlijk?

Antwoord op deze vraag zo kort mogelijk geformuleerd is het thema.

Hoofdonderwerp in één woord

Allerkortste samenvatting

Thema

Net als een boek of een film, heeft ook een kort verhaal een thema.

Een thema is een soort niet tastbaar onderwerp van het verhaal.

-oorlog

-liefde

-vriendschap

Het idee

 

Het idee betekent onder andere ‘opvatting, mening’ en ‘gedachte, inval, plan’. 

Voorbeelden:

Naar mijn idee gaat het best goed.

Het was een goed idee om dit jaar naar Spanje te gaan.

Dat idee van haar is briljant.

Wat is de idee van het verhaal? Voorbeelden:

De idee van het verhaal geeft de impact aan van een groot verdriet. 

Of de idee is het onvermogen van iemand om te leven met een handicap.

 De idee is dat de vrouw gevangen zat in een tijd, waar je als vrouw met een handicap aan de zijlijn stond.

Verschil tussen de idee en het idee

• In het dagelijkse taalgebruik is het idee verreweg het gebruikelijkst. 

Bijvoorbeeld: ‘Dat is een goed idee!’ 

• De idee komt veel minder vaak voor, eigenlijk alleen in filosofische, sociologische of godsdienstige teksten. 

Bijvoorbeeld: ‘Wat blijft er over van de idee van de maakbare samenleving?’

De idee

• De idee is het denkbeeld. 
• Een bedoeling/ een boodschap die door middel van de verhaalbeschrijving door wordt gegeven. 
• Bijvoorbeeld bij een sprookje is de idee meestal een moraal: als je een kuil graaft voor een ander val je er zelf in.

 In de verhalen Romeo en Julia, Pocahontas en de film Troy is de 13

idee zoiets als ‘ware liefde overwint alles’, omdat de liefde in deze verhalen

cultuurverschillen en vijandschap overstijgt en overeind blijft ondanks het geweld dat ze veroorzaakt.

De idee: ‘filosofisch inzicht’

De idee betekent ‘filosofisch, godsdienstig of sociologisch denkbeeld, inzicht of principe’. 

Voorbeelden:

Ik ben een aanhanger van de idee dat dé werkelijkheid niet bestaat.

De idee van een goddelijk ‘moreel eindoordeel’ over de levenswandel van een overledene, is wijdverbreid.

Wanneer we een niet-chronologisch verteld verhaal navertellen in de volgorde waarin de schrijver heeft verteld, noemen we de samenvatting van dit verhaal een samenvatting van…

1. de fabel
2. het sujet

Als fabel en sujet hetzelfde zijn, is er sprake van een chronologisch verhaal

1. inderdaad!
2. absoluut niet

Wat weet je dus over fabel en sujet?

1. De fabel en sujet zijn niet altijd gelijk
2. De fabel en sujet zijn gelijk
3. De fabel is altijd niet-chronologisch
4. Het sujet is altijd niet-chronologisch

Een verhaalelement, gebeurtenis of situatie die opvalt in het verhaal doordat het herhaaldelijk voorkomt of een bijzondere betekenis heeft.
Hoe noem je dat?

1. onderwerp
2. motief
3. thema

Hoe wordt het citaat voorin een boek genoemd?

1. thema
2. motto
3. motief
4. moraal

Het thema is hetzelfde als een motief van een boek

1. Waar
2. Niet waar

Hoe noem je een filosofische boodschap in een verhaal?

1. Onderwerp
2. Thema
3. De idee
4. Motief

Een verrekijker komt een aantal keren in een verhaal voor en heeft een symbolische waarde voor het verhaalverloop. Zoiets noemen we:

1. Een abstract motief
2. Een concreet/leidmotief
3. Een klassiek motief
4. Een thema

Welk begrip hoort bij de volgende omschrijving:

"Element dat vaker voorkomt in een verhaal. Vestigt de aandacht op iets wat belangrijk is in het verhaal. "

1. Motief
2. Handeling
3. Vooruitwijzing
4. Thema

Opdracht 3 

Lees ook de tekst Brommer op zee (op OneNote)

-Noteer motieven en schrijf op wat je denkt dat het thema van dit verhaal is.

- Zal er ook een idee zijn? -Probeer de titel te verklaren.