4.5 Reageren door impulsen (voor Magister)

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo g
• Leerjaar 4

Leerdoelen

Je kunt de weg beschrijven van impulsen door je zenuwstelsel tijdens een bewuste beweging.

Wat doet je zenuwstelsel?

Zenuwstelsel bestaat uit:

- zenuwen

- ruggenmerg            

- hersenen

Centraal zenuwstelsel bestaat uit:
- ruggenmerg
- hersenen

Alles wat je lichaam doet, wordt geregeld door het zenuwstelsel.

Prikkel - zintuig - impuls - zenuwen - centraal zenuwstelsel - impuls - zenuwen - spieren

Hoe gaan impulsen door je lichaam?

Impulsen verplaatsen zich langs zenuwen.

Een zenuw bestaat uit duizenden dunne 'draden'.

Die 'draden' noem je uitlopers.

De uitlopers zijn onderdeel van zenuwcellen.

Zenuwcellen hebben lange en korte uitlopers.

Drie soorten zenuwcellen:
1. Gevoelszenuwcellen

2. Schakelzenuwcellen (schakelcellen)
3. Bewegingszenuwcellen

Drie soorten zenuwcellen

Gevoelszenuwcellen

- impulsen van zintuig --> ruggenmerg of hersenen

- lange uitloper verbonden met zintuig

- korte uitlopers geven impulsen door aan andere zenuwcellen

- cellichaam ligt buiten het ruggenmerg

Schakelzenuwcellen

- impulsen van ene zenuwcel --> andere zenuwcel

- alleen korte uitlopers, die zijn verbonden met andere zenuwcellen

- liggen volledig in je hersenen of ruggenmerg

Bewegingszenuwcellen

- impulsen van ruggenmerg of hersenen --> spieren (of klieren)

- lange uitloper verbonden met spier (of klier)

- korte uitlopers zijn verbonden met andere zenuwcellen

- cellichaam ligt in het ruggenmerg

Drie soorten zenuwcellen

Drie soorten zenuwen

De lange uitlopers van zenuwcellen vormen zenuwen

Er zijn drie soorten zenuwen:
1. Gevoelszenuwen
- bevatten alleen uitlopers van gevoelszenuwcellen
- bijv: oogzenuw

2. Bewegingszenuwen
- bevatten alleen uitlopers van bewegingszenuwcellen
- bijv: zenuw die naar je tongspieren loopt

3. Gemengde zenuwen

- bevatten uitlopers van gevoelszenuwcellen EN bewegingszenuwcellen
- alle zenuwen die vanuit je ruggenmerg lopen zijn gemengd

- bijv: de zenuwen in je armen en benen

Hoe zitten je hersenen in elkaar?

De hersenen bestaan uit drie delen:

-  de grote hersenen

- de kleine hersenen

- de hersenstam

Bepaalde delen van de hersenschors hebben een eigen taak.

Zo'n deel heet een hersencentrum.

Elk zintuig is verbonden met een hersencentrum.

             Voorbeelden:
             Gezichtscentrum

            Gehoorcentrum
            Gevoelscentra
            Spraakcentrum
            Schrijfcentrum
            Bewegingscentra

Hoe zitten je hersenen in elkaar?

De grote hersenen

- de buitenkant is helemaal geplooid (hersenschors)
- de hersenschors bestaat uit miljarden zenuwcellen, allemaal schakelcellen

- de grote hersenen zorgen voor bewustwording van wat je waarneemt en voor bewuste reacties

- de grote hersenen leggen veel verwerkte informatie vast: je geheugen

De kleine hersenen
- zorgen voor coördinatie van bewegingen
   coördinatie is het in de juiste volgorde samentrekken van spieren bij een beweging

- zorgen voor je evenwicht

  de kleine hersenen verwerken informatie uit je ogen en je evenwichtszintuigen om je evenwicht te bewaren

De hersenstam

- verbinding van de grote en de kleine hersenen met je ruggenmerg
- regelt allerlei reflexen zoals je pupilreflex

- hierin liggen verschillende centra voor levensprocessen die onbewust (vanzelf) gaan.

- bijv: centra die je hartslag en ademhaling besturen

Welke stoffen beinvloeden je hersenen?

Alcohol

Drugs

Medicijnen