Thema 7, blok 1: Centrum van de wereldhandel

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

Thema 7 Handel

Blok 1 Centrum van de wereldhandel

Lesdoelen van Blok 1 - Les 1

Als dit blok klaar is kan je:

• uitleggen hoe de bevolking van een land verandert door geboorte, sterfte en migratie
• een beschrijving geven van het bestuur van de Republiek
• uitleggen waardoor de economie van de Republiek sterk groeide
• uitleggen dat migranten belangrijk zijn voor Nederland
• uitleggen wanneer integratie van migranten makkelijker verloopt
• redenen noemen waarom de VOC werd opgericht
• vertellen waarop de VOC een monopolie had

Het bestuur van de nieuwe Republiek

• De Republiek werd niet bestuurd door een Koning maar door regenten,  (rijke) burgers in de Republiek veel meer die meer macht  en invloed hadden dan de adel. 
• Adel = koningen, prinsen, hertogen, graaf etc.  
• Veel van deze burgers waren enorm rijk geworden door de handel.
• Bijna alle belangrijke banen in de Republiek waren in handen van deze regenten. 

Komen en gaan

Kooplieden en protestanten vertrokken massaal vanuit de Belgische steden naar de Republiek = vertrekoverschot

Gevolg> In Nederlandse steden kwamen veel nieuwe inwoners. Amsterdam, Leiden en Middelburg groeiden snel = vestigingsoverschot

Zeerroute 

Jan Huygen van Linschoten lukt het om (stiekem) zeekaarten te kopiëren. Hiermee bereikte Cornelis de Houtman Indië in 1597.  Na ongeveer honderd jaar lukte het de Hollanders dus om ook de route naar Azië te vinden. 

In 1595 vertrekken de eerste Hollandse schepen naar Indië.  De verschillende rederijen concurrereren eerst met elkaar. Zo bleef de winst beperkt. 

• Kooplui werkten samen met  handelscompagnieën, die allemaal concurrenten van elkaar waren. Gevolg > prijzen zakken. 
• De Republiek was in oorlog met Spanje en er was juist veel geld nodig.
• De Staten Generaal verbood de concurrentie en alle compagnieën werden moesten samenwerken onder één vlag: de VOC.
  

     Samen sterk

Samen sterk 

• Om de schepen en het personeel te financieren gaf de VOC aandelen uit. Aandeel= een klein stukje v. bedrijf
• Iedereen kon aandelen kopen. Zo bezat je een klein deel van de VOC en kreeg je dus ook een klein deel van de winst: dividend. 
• Je kon de aandelen kopen of verkopen op de Amsterdamse beurs.
• De  VOC werd zo een beetje van 'iedereen'.

Jan Pieterszoon Coen

• Berucht vanwege het gebruik van erg veel geweld
• Speciale strafexpedities om smokkelen met Portugezen en Britten tegen te gaan.
  
• Vermoorden en verbannen van de bevolking van de Banda-eilanden (15.000 doden)
• Deze genocide is een zwarte bladzijde in de Nederlandse geschiedenis

Waarom werd de VOC opgericht?

1. Er was teveel concurrentie onderling
2. De specerijen brachten niet genoeg geld op.
3. Er was te weinig concurrentie onderling
4. De prijzen van specerijen waren te hoog

Tekst

Overheersing van een kolonie door een land.

Als iemand een klein 'deel' van een bedrijf kan kopen

Moord op een bevolkingsgroep

Alleenrecht op de handel

Plantaardige stoffen met een bijzondere smaak.

Genocide

Aandeel

Specerijen

kolonialisme.

Monopolie