VCA A.01 Veiligheid en regelgeving

• Techniek
• Middelbare school
• vmbo
• Leerjaar 3

Werkgevers en Werknemers

• Werkgever: Degene die opdrachten geeft of toezicht houdt (geldt ook voor managers/supervisors).
• Werknemers: Alle vaste werknemers, uitzendkrachten en stagiaires.

Een werkgever is niet alleen de eigenaar van een bedrijf, maar kan ook een leidinggevende of manager zijn. Iedereen die toezicht houdt of opdrachten geeft aan anderen, valt onder de definitie van een werkgever. Werknemers zijn niet alleen vaste krachten, maar ook uitzendkrachten en stagiaires. Het is belangrijk om te onthouden dat de verantwoordelijkheden voor veiligheid op de werkvloer bij beide groepen liggen. Vraag eens aan leerlingen wie in hun stagebedrijf als ‘werkgever’ kan worden beschouwd.

Waar/Niet waar:

“Een werkgever is altijd alleen de eigenaar van het bedrijf.”

Niet waar. Een werkgever kan ook een manager of supervisor zijn.

Wie valt onder de definitie van een werknemer?

1. Alleen mensen in vaste dienst
2. Alleen stagiaires
3. Uitzendkrachten en stagiaires
4. Vaste medewerkers, uitzendkrachten en stagiaires

Inspectiediensten

Taken van inspectiediensten (bijv. Nederlandse Arbeidsinspectie):

• Controleren op naleving van wetgeving.
• Waarschuwingen en boetes geven.
• Werk stilleggen bij gevaar.
• Ongevallen onderzoeken.

Inspectiediensten, zoals de Nederlandse Arbeidsinspectie, zorgen ervoor dat bedrijven zich houden aan de veiligheidsvoorschriften. Zij hebben het recht om werkplekken te controleren, waarschuwingen te geven, boetes op te leggen en zelfs werk stil te leggen bij ernstig gevaar. Daarnaast onderzoeken ze ongevallen om herhaling te voorkomen. Leg uit dat deze controles bijdragen aan een veilige werkomgeving voor iedereen.

Waar/Niet waar:

“Inspectiediensten mogen medewerkers vragen om een legitimatiebewijs te laten zien.”

Waar. Dit is een bevoegdheid van inspectiediensten.

Wat is een taak van de Nederlandse Arbeidsinspectie?

1. Geldigheid van werkvergunningen controleren
2. Machines onderhouden
3. Veiligheidsvoorschriften opstellen
4. Waarschuwingen geven bij overtredingen

Wetgeving

• Milieuwetgeving: Beschermt mens en omgeving, beperkt afval en uitstoot.
• Arbeidstijdenwet: Regelt maximale arbeidstijden en minimale rusttijden.

Er zijn twee belangrijke wetten die relevant zijn voor veiligheid op de werkvloer: de milieuwetgeving en de arbeidstijdenwet. Milieuwetgeving is er om schade aan het milieu te voorkomen, zoals het beperken van uitstoot en afval. De arbeidstijdenwet regelt maximale werkuren en minimale rusttijden. Dit is belangrijk om overbelasting en ongelukken te voorkomen. Geef voorbeelden van hoe deze wetten in de praktijk werken, zoals regels voor rusttijden in de bouw.

Waar/Niet waar:

“De Arbeidstijdenwet geldt alleen voor vaste medewerkers.”

Niet waar. De wet geldt voor iedereen die arbeid verricht.

Wat is een doel van de Arbeidstijdenwet?

1. Verlengen van arbeidstijden
2. Balans tussen werk en gezin verbeteren
3. Verlagen van werkdruk
4. Verbeteren van arbeidsomstandigheden

Verplichtingen Werknemers

• Zorgen voor eigen en andermans veiligheid.
• Melden van gevaren of incidenten.
• PBM’s correct gebruiken en onderhouden.
• Geen beveiligingen aanpassen of verwijderen.
• Gevaarlijke situaties voorkomen.

Werknemers hebben de verantwoordelijkheid om zichzelf en anderen veilig te houden. Dit betekent dat ze persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM’s) correct moeten gebruiken, gevaren moeten melden en beveiligingen niet mogen aanpassen of verwijderen. Een klein voorbeeld: het niet dragen van een helm kan niet alleen jezelf, maar ook je collega’s in gevaar brengen. Vraag leerlingen om voorbeelden van gevaarlijke situaties op hun stageplek.

Waar/Niet waar:

“Werknemers mogen beveiligingen van machines aanpassen als dit het werk vergemakkelijkt.”

Niet waar. Beveiligingen van machines mogen nooit worden aangepast, omdat dit de veiligheid in gevaar brengt. Het correct gebruik van beveiligingen is essentieel om ongelukken te voorkomen.

Wat is een belangrijke verplichting van werknemers?

1. Het aanpassen van PBM's naar eigen voorkeur.
2. Het correct gebruiken en onderhouden van PBM's.
3. Het negeren van kleine veiligheidsproblemen.
4. Het melden van gevaarlijke situaties.

Werkvergunningen

• Werkvergunningen zijn essentieel voor risicovol werk.
• Voorbeelden:
• Besloten ruimtes betreden.
• Lassen of slijpen (heetwerkvergunning).
• Werken op hoogte.
• Een werkvergunning bevat: geldigheidsduur, te nemen maatregelen, ondertekening.

Voor risicovolle taken, zoals lassen, slijpen of werken op hoogte, is vaak een werkvergunning nodig. Deze vergunning bevat informatie zoals de geldigheidsduur, de te nemen veiligheidsmaatregelen en wie het werk mag uitvoeren. Zonder werkvergunning mag het werk niet worden uitgevoerd. Bespreek waarom deze vergunningen belangrijk zijn en wat de gevolgen kunnen zijn als er zonder vergunning wordt gewerkt.

Waar/Niet waar:

“Een werkvergunning wordt altijd ondertekend door de verstrekker.”

Waar. Zonder ondertekening is de vergunning niet geldig.

Voor welke taak is een aanvullende werkvergunning nodig?

1. Vegen van de vloer
2. Lassen en slijpen
3. Koffie zetten
4. Werken in een kantoorruimte

Samenvatting

• Werkgevers en Werknemers: Veiligheid is een gedeelde verantwoordelijkheid. Werkgevers geven leiding, werknemers volgen instructies en melden gevaarlijke situaties.
• Inspectiediensten: Controleren op naleving van wet- en regelgeving, leggen boetes op en stoppen werk bij gevaar.
• Wetgeving: Milieuwetgeving en Arbeidstijdenwet beschermen mens en milieu.
• Verplichtingen Werknemers: Correct gebruik van PBM’s, gevaren melden en beveiligingen niet aanpassen.
• Werkvergunningen: Verplicht voor risicovolle taken zoals lassen, slijpen of werken op hoogte.

Veiligheid is teamwork! Iedereen, van werkgever tot werknemer, draagt bij aan een veilige werkplek. Wetgeving en inspecties ondersteunen dit proces, maar bewustzijn en samenwerking op de werkvloer maken het verschil. 

Voor risicovolle taken, zoals lassen, slijpen of werken op hoogte, is vaak een werkvergunning nodig. Deze vergunning bevat informatie zoals de geldigheidsduur, de te nemen veiligheidsmaatregelen en wie het werk mag uitvoeren. Zonder werkvergunning mag het werk niet worden uitgevoerd. Bespreek waarom deze vergunningen belangrijk zijn en wat de gevolgen kunnen zijn als er zonder vergunning wordt gewerkt.