Burgerschap: Koloniale beelden

• Burgerschap
• MBO
• Studiejaar 1-4

Inleiding (5 minuten)

Het Eye Filmmuseum heeft een deelcollectie filmarchiefbeelden over voormalig Nederlands-Indië. Een deel hiervan is gedigitaliseerd en online te zien op het Youtube kanaal van het museum.

Bij deze educatieve les bekijken de leerlingen twee films uit dit archief en beantwoorden hier vragen over. De les sluit aan bij de sociaal-maatschappelijke dimensie van het vak burgerschap. Er wordt een dialoog gestart over wat ze van de filmbeelden vinden, hoe het koloniale verleden in verbinding staat met het heden en draagt bij aan de beeldvorming, gedachtenvorming en meningsvorming over dit onderwerp. 

We gaan zometeen twee fragmenten bekijken uit films. Deze films werden in opdracht van de Nederlandse overheid gemaakt in Indonesië, dat een voormalige kolonie van Nederland was, om te laten zien hoe mensen leefden en welk werk er werd verricht. Deze films worden ook wel overheidsfilms genoemd. 

Archief filmfragmenten + vragen (10 minuten)

We gaan zometeen twee fragmenten bekijken uit films. Deze films werden in opdracht van de Nederlandse overheid gemaakt in Indonesië, dat een voormalige kolonie van Nederland was, om te laten zien hoe mensen leefden en welk werk er werd verricht. Deze films worden ook wel overheidsfilms genoemd. 

We gaan nu kijken naar het eerste fragment uit de film: Thee-onderneming van de N.V. (1927). 

We gaan nu kijken naar het eerste fragment uit de film: Thee-onderneming van de N.V. (1927). 

Het fragment is zonder geluid.

Start video

Bekijk het fragment: Thee-onderneming van de N.V.

Wat vind je van de beelden?

Zie je zulke filmpjes wel eens op televisie? Wat is er tegenwoordig anders aan televisiespotjes?

Vragen 1 en 2 bij fragment: Thee-onderneming van de N.V.

In het fragment is te zien hoe er theeblaadjes in een veld geplukt en verzameld werd.

• Wat vind je van de beelden? Hoe voel je je na het kijken van deze beelden?

• Zie je zulke filmpjes wel eens op televisie? Wat is er tegenwoordig anders aan televisiespotjes?

Tegenwoordig wordt er nog steeds arbeid verricht wat niet eerlijk betaald wordt. 

Kun je voorbeelden hiervan geven?

Wat vind je hiervan?

Vraag 3 bij fragment: Thee-onderneming van de N.V.

Tegenwoordig wordt er nog steeds arbeid verricht wat niet eerlijk betaald wordt. 

• Kun je voorbeelden hiervan geven? (chocolade en koffie-industrie) 

• Wat vind je hiervan? (open vraag)

We gaan nu kijken naar het tweede fragment uit de film: Inlandsche bedrijven (1927)

We gaan nu kijken naar het tweede fragment uit de film: Inlandsche bedrijven (1927)

Het fragment is zonder geluid.

Start video

Bekijk het fragment: Inlandsche bedrijven

Wat vind je van de filmfragmenten? 

Zie je zulke filmpjes wel eens op televisie? Wat is er tegenwoordig anders aan televisiespotjes?

Waarom zouden zulke archiefbeelden bewaard zijn gebleven?

Vragen 1 en 2 en 3 bij fragment: Inlandsche bedrijven

In het fragment is te zien hoe er geweven stof ondergedompeld wordt in verf en uiteindelijk wordt voorzien van gedecoreerde materialen. 

• Wat vind je van de filmfragmenten? 
• Zie je zulke filmpjes wel eens op televisie? Wat is er tegenwoordig anders aan televisiespotjes?
• Waarom zouden zulke archiefbeelden bewaard zijn gebleven?

Wat vind je van de manier waarop de regisseur en de film crew laten zien hoe er wordt gewerkt en hoe dit wordt beschreven? Wat denk je dat de Indonesiërs daar zelf van zouden vinden?

Hoe wordt tegenwoordig arbeid verricht dat als onethisch wordt gezien?

• Wat vind je van de manier waarop de regisseur en de film crew laten zien hoe er wordt gewerkt en hoe dit wordt beschreven? Wat denk je dat de Indonesiërs daar zelf van zouden vinden?
• Hoe wordt tegenwoordig arbeid verricht dat als onethisch wordt gezien? (fast fashion, kinderarbeid)

In Nederland heeft iedereen die werkt heeft recht op een minimum loon. Dat geld niet overal zo. In de koloniale tijd werden werknemers in Indonesië niet voldoende gecompenseerd voor hun werk. Er zijn plekken op de wereld waar dat nog steeds zo is. Dit zijn vooral 3e wereld landen. Er is een groot verband tussen kolonialisme en moderne uitbuiting. 

Kleding die voor weinig geld heel snel gemaakt is, oftewel fast fashion, is populair op dit moment, ook in Nederland. Dit woord kleding wordt vaak in 3e wereld landen geproduceerd. Het volgende fragment gaat over fast fashion.

Onderdeel fast fashion en cacao industrie (15 minuten)

In Nederland heeft iedereen die werkt heeft recht op een minimum loon. Dat geld niet overal zo. In de koloniale tijd werden werknemers in Indonesië niet voldoende gecompenseerd voor hun werk. Er zijn plekken op de wereld waar dat nog steeds zo is. Dit zijn vooral 3e wereld landen. Er is een groot verband tussen kolonialisme en moderne uitbuiting. 

Kleding die voor weinig geld heel snel gemaakt is, oftewel fast fashion, is populair op dit moment, ook in Nederland. Dit woord kleding wordt vaak in 3e wereld landen geproduceerd. Het volgende fragment gaat over fast fashion.

Start video

Bekijk het fragment: Kledingindustrie

Koop jij ook vaak fast fashion?

Sta jij soms stil bij de negatieve kanten van fast fashion?

In dit fragment je hoe er werd verteld over fast fashion en wat je er tegen kunt doen

• Koop jij ook vaak fast fashion?
• Sta jij soms stil bij de negatieve kanten van fast fashion?

De afgelopen tijd zijn veel films en documentaires die over de chocolade en kleding industrie gaan gemaakt en is het een onderwerp dat in het nieuws voorbij komt. Bekende media figuren zoals Hasan Minaj en Arjen Lubach hebben hier afleveringen over geproduceerd.

Heb jij wel eens hierover een documentaire gekeken?

Welke vond je er goed of minder goed aan?

Vragen over media over de kleding en chocolade industrie

De afgelopen tijd zijn veel films en documentaires die over de chocolade en kleding industrie gaan gemaakt en is het een onderwerp dat in het nieuws voorbij komt. Bekende media figuren zoals Hasan Minaj en Arjen Lubach hebben hier afleveringen over geproduceerd.

• Heb jij wel eens hierover een documentaire gekeken?
• Welke vond je er goed of minder goed aan?

Wat vinden mensen in je naaste omgeving van bijvoorbeeld fast fashion en de chocolade/thee industrie?

Is het mogelijk om industrieën zoals fast fashion en tabak industrie te verbeteren? En op welke manier?

We hebben in deze les de hedendaagse problematiek van industrieën zoals de thee en chocolade industrie kunnen terugkoppelen naar arbeidsomstandigheden in de koloniale tijd. We gaan nu in dialoog over de volgende vragen. 

Dialoog (10 minuten)

We hebben in deze les de hedendaagse problematiek van industrieën zoals de thee en chocolade industrie kunnen terugkoppelen naar arbeidsomstandigheden in de koloniale tijd. We gaan nu in dialoog over de volgende vragen. 

• Wat vinden mensen in je naaste omgeving van bijvoorbeeld fast fashion en de chocolade/thee industrie?

• Is het mogelijk om industrieën zoals fast fashion en tabak industrie te verbeteren? En op welke manier?

Einde les

We hebben net twee fragmenten uit films gezien uit voormalig Nederlands-Indië. Beide films gaan over het verrichten van arbeid, waarbij de link met arbeidsuitbuiting van toen en van nu gemaakt kan worden gemaakt.

Ook hebben we kritisch nagedacht over hoe we in ons dagelijks leven te maken hebben met uitbuiting door bijvoorbeeld fast fashion te dragen of eten zoals chocola te kopen waar kinderslavernij aan verbonden kan zitten. 

Afsluiting

We hebben net twee fragmenten uit films gezien uit voormalig Nederlands-Indië. Beide films gaan over het verrichten van arbeid, waarbij de link met arbeidsuitbuiting van toen en van nu gemaakt kan worden gemaakt. 

Ook hebben we kritisch nagedacht over hoe we in ons dagelijks leven te maken hebben met uitbuiting door bijvoorbeeld fast fashion te dragen of eten zoals chocola te kopen waar kinderslavernij aan verbonden kan zitten.