A3 ww: soorten en vormen

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Grammatica

werkwoorden:

soorten en vormen

Wat valt je op aan de volgende zinnen?
a. Remco koopt een iPhone.
b. De iPhone wordt door Remco gekocht.

De bedrijvende vorm

a. Remco koopt een iPhone. 

- Deze zin is actief

- In zin a staat een werkwoordelijk gezegde, een onderwerp en een lijdend voorwerp

De lijdende vorm

b. De iPhone wordt door Remco gekocht. 

- Deze zin is passief: 

1. Het lijdend voorwerp wordt onderwerp.
2. Het onderwerp wordt een bijwoordelijke bepaling die begint met door.
3. In het gezegde komt een vorm van het hulpwerkwoord worden te staan.

 Werkwoordstijden

OTT: onvoltooid tegenwoordige tijd

OVT: onvoltooid verleden tijd

VTT: voltooid  tegenwoordige tijd

VVT: voltooid verleden tijd

Voorbeelden

	Actief	Passief
OTT	Jan knuffelt de hond.	De hond wordt  door Jan geknuffeld.
OVT	Jan knuffelde de hond.	De hond werd door Jan geknuffeld.
VTT	Jan heeft de hond geknuffeld.	De hond is door Jan geknuffeld.
VVT	Jan had de hond geknuffeld.	De hond was door Jan geknuffeld.

ott 

(onvoltooid

tegenwoordige

tijd)

ovt

(onvoltooid

verleden

tijd)

vtt

(voltooid

tegenwoordige

tijd)

vvt

(voltooid

verleden

tijd)

ik las

ik had gelezen

ik heb gelezen

ik lees

bedrijvende

vorm

lijdende

vorm

Het onderwerp is actief. 

Het onderwerp is passief. 

Ik word geknuffeld. 

Ik knuffel mijn hond.

Zet deze zin in de lijdende vorm:
Mevrouw Temminck kijkt het huiswerk van groep 10 na.

Aantonende wijs 

• 'Gewone', mededelende zin
• PV in enkelvoud/meervoud, tt/vt etc.
• PV in mededelende zinnen op 2e plaats en in (ja/nee) vraagzinnen op 1e plaats.

Ik heb er niet  veel zin in.

Ga je vanavond naar de film?

Gebiedende wijs

• Bevel
• Stam van werkwoord: Loop daarheen!
• Geen onderwerp bij gebiedende wijs!

Aanvoegende wijs

• Wens of raad
• Infinitief - n

Lang leve de koning!

God zij geloofd.

Men neme een kilo suiker.

aantonende 

wijs

gebiedende

wijs

aanvoegende

wijs

Ga zitten!

Hij leest een boek.

Het ga je goed!

een wens uitspreken

wat iemand doet of wat er gebeurt

een bevel 

Het hele werkwoord noemen we ook wel...

1. de conjunctief
2. de indicatief
3. de infinitief
4. de imperatief

Bedenk een zin met zoveel mogelijk infinitieven.

'Als vliegen vliegen, vliegen vliegen vliegen achterna.' Hoeveel infinitieven staan er in deze zin?

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

Hoe schrijf je het onvoltooid deelwoord?

1. Het hele werkwoord
2. Het hele werkwoord + on / ge / ver
3. Zo kort mogelijk
4. Het hele werkwoord + d

zww

zelfstandig

werkwoord

hww

hulp-

werkwoord

kww

koppe-

werkwoord

zijn worden blijven

Dit werkwoord komt alleen in het naamwoordlijk gezegde  voor

Dit werkwoord zet de zin in een bepaade tijd

Het belangrijkste werkwoord van de zin

meestal het laatste werkwoord in de zin of vorm

Je kunt dit werkwoord niet in de zin weglaten

Het Jeugdjournaal trekt nu meer kijkers dan gewoonlijk.
'Het' is

1. een bepaald lidwoord
2. een onbepaald lidwoord
3. een bijvoeglijk naamwoord
4. een zelfstandig naamwoord

Het Jeugdjournaal trekt nu meer kijkers dan gewoonlijk.
'Jeugdjournaal' is

1. een bepaald lidwoord
2. een onbepaald lidwoord
3. een bijvoeglijk naamwoord
4. een zelfstandig naamwoord

Joris Marseille: "We willen vooral geen extra angst aanpraten."
'Willen' is een ...

1. zww
2. hww
3. kww

Joris Marseille: "We willen vooral geen extra angst aanpraten."
'Aanpraten' is een ...

1. zww
2. hww
3. kww