Workshop HSP 4 april

• Communicatie
• HBO
• WO
• Studiejaar 4

Workshop HSP

Welke kenmerken associeer jij met hoogsensitief?

Elaine Aron 

- HSP

- onderzoekspsycholoog, hoogleraar, psychotherapeut en romanschrijfster

- introversie en gevoeligheid 

- 1997 HSP

- vragenlijst HSP 

- genetisch

- 15-20% van de mensen

Een op de vijf mensen, onder wie Aron zelf, is volgens haar geboren met een sensitief zenuwstelsel, dat sterker dan dat van anderen reageert op prikkels.

HSP’s zijn zich bijzonder bewust van subtiele informatie, hebben een rijk innerlijk leven en een sterk inlevingsvermogen. Daardoor kunnen ze ook gemakkelijk overweldigd raken.

De door non-sensitieve mensen gedomineerde samenleving bestempelt sensitieve mensen volgens Aron al snel als ‘verlegen’, ‘introvert’, en ‘overgevoelig’. Maar volgens haar trekken HSP’s zich juist terug omdat ze onder druk worden gezet anders te zijn dan ze zijn.

Voor veel mensen was het boek een openbaring en een steun in de rug. In Nederland werden er meer dan 125 duizend exemplaren van verkocht. Nu heeft Aron een nieuw boek geschreven: The undervalued self, vertaald als De kracht van zelfwaardering.

Hebt u intussen nog nieuwe dingen over HSP’s ontdekt?

‘Uit een aantal studies blijkt dat de hersenstructuur van sensitieve mensen anders is dan die van niet-HSP’s.

Toen we mensen in een MRI-scanner legden en hen subtiele verschillen tussen twee foto’s lieten zoeken, bleek dat gevoelige mensen veel meer hersenactiviteit hadden in de gebieden die te maken hebben met aandacht en waarneming. Waarschijnlijk hebben HSP’s daar meer neuronen en verbindingen.

In een andere studie bleek dat gevoelige mensen minder snel door vooroordelen werden geleid, omdat ze meer aandacht schenken aan details. Ze laten zich minder snel in de maling nemen door een eerste indruk.

En ook dat zie je terug in het brein. Dat verbaast me niets, maar ik moet dit soort studies doen om serieus genomen te worden door de wetenschappelijke wereld.’

Definitie HSP

- De D staat voor diepgaande verwerking. 

- De O staat voor overprikkelbaarheid.

- De E staat voor emotionele reactiviteit en empathie.

- De S staat voor subtiele details waarnemen.

Hoogsensitief

diepgaande verwerking van prikkels

Hooggevoelig

last van de verwerking van prikkels

Ben je hoogsensitief, dan ben je ontvankelijker voor prikkels: je krijgt er meer binnen. Ben je hooggevoelig, dan ben je gevoeliger voor prikkels: je krijgt er niet per se meer binnen, maar je hebt er wel last van.

Overprikkeling

Het binnenkrijgen van meer (externe en interne) prikkels dan het brein op dat moment kan verwerken

1. HSP bemerken subtiele details
2. Zien het grote geheel
3. Integratie info binnen/buiten lichaam
4. Analyse kansen en risico’s
5. Interpreteren sociale setting
6. Bepalen mogelijke acties
7. Reactie intenser (emoties en stress)
8. Zelf-reflectie

HSP bemerken subtiele details

Zien het grote geheel

Integratie info binnen/buiten lichaam

Analyse kansen en risico’s

Interpreteren sociale setting

Bepalen mogelijke acties

Reactie intenser (emoties en stress)

HSP bemerken subtiele details

Zien het grote geheel

Integratie info binnen/buiten lichaam

Analyse kansen en risico’s

Interpreteren sociale setting

Bepalen mogelijke acties

Reactie intenser (emoties en stress)

Zelf-reflectieHSP bemerken subtiele details

Zien het grote geheel

Integratie info binnen/buiten lichaam

Analyse kansen en risico’s

Interpreteren sociale setting

Bepalen mogelijke acties

Reactie intenser (emoties en stress)

Zelf-reflectie

Denk je veel na en overdenk je je keuzes grondig voordat je een beslissing maakt? Dit komt door het stop & check systeem dat kenmerkend is voor hoogsensitieve mensen.

Je gaat als het ware eerst op de rem alvorens je tot actie overgaat. Afhankelijk van hoe jouw rem staat afgesteld kan dit leiden tot hele goede beslissingen of misschien blijf je juist op de rem staan en daarmee maar wikken en wegen. In dit artikel ga ik je meer uitleggen over hoe dit systeem werkt.

Stop & check

Je herkent het vast wel, je denkt na over een nieuwe stap in je leven, maar voor je beslist wat en of je het gaat wagen overdenk je zorgvuldig alle voor- en nadelen. Het liefst laat je niets aan het toeval over en wil je echt zeker weten dat dit een goede beslissing is.

Ze willen het voor ‘iedereen’ goed doen. Ik noem dit de ‘optimale-optie-ambitie’. Dit is één van de positieve kanten van hoogsensitiviteit, want het leidt tot uitmuntende prestaties. Maar het is ook een valkuil. Geen enkele actie is immers voor iedereen het beste. Onvermijdelijk raken mensen teleurgesteld en HSP vinden dat moeilijk te accepteren. Ze blijven streven naar de ‘optimale optie’, ze leggen de lat te hoog. Ten koste van hun eigen belangen en ten koste van hun rust. Daardoor gaan ze over hun grenzen, plegen ze roofbouw op hun energievoorraad en kunnen ze in een burn-out raken.

Stap voor stap

2 Hoofdprocessen:

stop - en - checksysteem

en

optimale - optie - ambitie

1. HSP bemerken subtiele details

2. Zien het grote geheel

3. Integratie info binnen/buiten lichaam

4. Analyse kansen en risico’s

5. Interpreteren sociale setting

6. creatieve oplossingen

7. Reactie intenser (emoties en stress)

8. Zelf-reflectie

Samengevat

1. HSP bemerken subtiele details

2. Zien het grote geheel

3. Integratie info binnen/buiten lichaam

4. Analyse kansen en risico’s

5. Interpreteren sociale setting

6. Bepalen mogelijke acties

7. Reactie intenser (emoties en stress)

8. Zelf-reflectie

In de groep

- toon begrip en erken HSP

- geef ruimte om te mogen nadenken

- gun een moment rust of zelfstandig werken

- (een koptelefoon of oortjes soms toestaan)

- stilteplek

- overprikkeling niet verwarren met vervelend gedrag

- hersteltijd HSP langer (zelfde prikkel, diepere verwerking)

Wat neem je mee?

Wat zijn helpende acties/activiteiten voor deze kinderen?

Ontprikkelen:

Enkele activiteiten:

Sensory box of sensory table 

Kleuren, tekenen of schrijven is ook altijd een hit.

Buiten spelen, schommelen, rennen of bijvoorbeeld in het zand tekenen of spelen. 

Ook alles wat met water te maken heeft helpt ontprikkelen; 

enz....

Vermeld altijd de bron!

Ontspannen

Buikademhaling. ...

Blaas bellen met een bellenblaas. ...

Spieren aanspannen en ontspannen. ...

Gebruik een tangle. ...

Ga in gedachten naar een fijne plek.

Structuur en voorbereiden

Zorg ervoor dat je vaste momenten op de dag inplant die voor het kind herkenbaar zijn: het ochtendritueel, het fruit-moment, de lunch, de schermtijd, het avondeten en het boekje voor het slapengaan bijvoorbeeld. Ook werkt het prettig om een dag van te voren de activiteiten van de volgende dag vast (samen) te plannen.

Bronnen 

• https://www.youtube.com/watch?v=Ts2TVE_l9Fo&t=8s   
• www.hoogsensitief.nl (Esther Bergsma) 
  
• https://youtu.be/K2P4Ed6G3gw 
• https://youtu.be/q-xyZp8mMXk
• Hoogsensitieve personen, Elaine N. Aron
• Hoogsensitief, Elke van Hoof

Meer informatie

• https://www.youtube.com/watch?v=TPR1P_D8zjY filmpje in het Engels
  
• https://www.beterinbalans.nl/hoogsensitief
  
• Het hoog sensitieve kind, Elaine N. Aron
• Hoogsensitief,  Elke van Hoof
• Hoogsensitieve kinderen, Esther Bergsma
• Het hoogsensitieve brein, Esther Bergsma
• Het hoogstimulatieve kind, Gerarda van der Veen
• www.gavemensen.nl