Column les 3: Aantrekkelijk schrijven 1

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Nederlands

Schrijven: Column

Les 3: 

Aantrekkelijk schrijven

Wat is dat?

H3 P2 2024-2025

We starten met ...

... een nieuwsquiz.

Vorige les heb je geleerd ...

... wat een column is.

... wat de kenmerken van een column zijn.

Ook heb je nagedacht over hoever je mag/kan gaan in een column.

Aan het einde van deze les ...

... weet je wat een tekst aantrekkelijk maakt; wat aantrekkelijk schrijven is.

... hoe je door je manier van schrijven een tekst aantrekkelijk kunt maken. 

Wat gebeurt er met jou/wat doet een tekst met jou als jij deze aantrekkelijk vindt om te lezen?
Wat bereikt de schrijver dan bij jou?

Wanneer vind jij een tekst aantrekkelijk om te lezen? Wat maakt een tekst aantrekkelijk? Wat doet de schrijver dat de tekst aantrekkelijk is om te lezen?

Aantrekkelijk schrijven! Wat is dat?

Je lezer een glimlach bezorgen, laten lachen, meenemen in het verhaal, de tekst laten 'zien, horen, voelen, ruiken en proeven'.

Je lezer raken, prikkelen, in spanning houden, verrassen, verleiden, 

verbazen en op het verkeerde been zetten.

Maar ook je lezer laten lezen zonder dat hij stukken moet 

herlezen om te begrijpen wat er staat.

Aantrekkelijk schrijven! Hoe?

• bijvoeglijke naamwoorden en verkleinwoorden
• synoniemen voor 'gewone, alledaagse taal' 
• situatieschetsen
• korte, bondige zinnen
• persoonlijke, informele benadering van het onderwerp
  
• beeldend en tastbaar schrijven (beeldspraak en stijlfiguren )

Beeldspraak

Op de volgende slide wordt uitgelegd wat beeldspraak is. 

Daarna volgt een aantal slides met verschillende vormen van beeldspraak en uitleg.

Wat is beeldspraak?

Beeldend (figuurlijk - niet letterlijk) taalgebruik.

Beeldspraak heeft altijd met vergelijkingen te maken.

Met beelden kan iets extra duidelijk worden gemaakt, worden benadrukt, krachtiger worden uitgedrukt. Ook kun je met beeldspraak de aandacht van de lezer trekken, de lezer verrassen en de lezer je tekst laten beleven. 

Vergelijking met als

Bij een vergelijking met als zijn 3 elementen aanwezig.

object         hetgeen dat vergeleken wordt

beeld           hetgeen waarmee het object vergeleken wordt

verbindingswoord         als, net als, alsof

Lachen als een boer met kiespijn.

Vergelijking zonder als

Bij een vergelijking zonder als zijn 2 elementen aanwezig.

object 

beeld 

Het verbindingswoord ontbreekt.

Johan is een angstige wezel. 

Metafoor

Bij een metafoor is 1 element aanwezig.

beeld

Het object en verbindingswoord ontbreken.

De koning van de wildernis sloop dichterbij.

object = de leeuw

Personificatie

Een levenloos voorwerp/verschijnsel krijgt menselijke eigenschappen/menselijk gedrag toegekend. 

De telefoon slaapt op het bureau van de docent.

Het papier is geduldig.

Metonymia

Er wordt iets genoemd wat op een bepaalde manier te maken heeft met dat wat bedoeld wordt. Er is geen overeenkomst, maar een andere relatie.

Doe nog maar een bakkie.          verpakking i.p.v. inhoud (koffie)

Er is een nieuwe Rembrandt ontdekt.         maker i.p.v. product (schilderij)

De docent telt alle neuzen.          deel i.p.v. geheel (leerlingen) 

Nederland heeft gewonnen.         geheel i.p.v. deel (Nederlands elftal)

Eerste schrijfopdracht - stap 1

Schrijf een stuk tekst van 150-200 woorden, bijv. over 1 van onderstaande onderwerpen:

• jouw grootste passie
• jouw grootste ergernis
• jouw grootste wens
• het allerbelangrijkste in jouw leven
• het grootste vraagstuk in jouw leven
• iets anders groots, kleins, bijzonders, vervelends, onbegrijpelijk

Wat schrijf je over jouw onderwerp? Alles mag! Wil je meer richting? Beschrijf je onderwerp in het algemeen en geef je mening.

Eerste schrijfopdracht - stap 2

1. Voeg aan elke zin een bijvoeglijk naamwoord toe.
2. Maak van een aantal zelfstandige naamwoorden verkleinwoorden. 
3. Gebruik synoniemen: kies een ander woord met dezelfde betekenis.
4. Verwerk 2 vergelijkingen (beeldspraak) in je tekst.