Voornaamwoorden

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Programma voor vandaag

• Uitleg over voornaamwoorden.

• Maken van opdrachten in Kern. 

Welke voornaamwoorden
ken je al?

Programma voor vandaag

• Uitleg over voornaamwoorden in LessonUp.

• Maken van opdrachten op het stencil.

Persoonlijk voornaamwoord (pers.vnw)

Persoonlijk voornaamwoord

Vervangt een zelfstandig naamwoord:​

Stefan leest een boek -->​ Hij leest een boek​

​

Mijn zus heeft mij een boek geleend. Ik leen het uit aan een vriendin.

Benoem de pers. vnw. in onderstaande zin:
Ik ken Jan wel, maar mijn ouders hebben hem nog nooit gezien.

1. Ik, Jan, ouders, hem
2. mijn, hem
3. Ik, hem
4. Ik

Hoeveel pers. vnw. staan er in de zin:
Wanneer ga je weer eens bij je oma op bezoek?

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

Bezittelijk voornaamwoord (bez.vnw)

Bezittelijk voornaamwoord

• Geeft aan van wie iets is​
• Staat voor het zelfstandig naamwoord​
  
• Staat op de plek van het lidwoord​
  

​

Dit is het boek --> Dit is haar boek​

​Heb jij het huiswerk niet af? --> Heb jij jouw huiswerk niet af?

Haar jurk is haar te klein geworden.
Haar en haar = ?

1. 1. Haar = pers. vnw 2. haar = pers. vnw
2. 1. Haar = pers. vnw 2. haar = bez. vnw
3. 1. Haar = bez. vnw 2. haar = bez. vnw
4. 1. Haar = bez. vnw 2. haar = pers. vnw

Maak een zin met het woord 'jullie' als pers. vnw

Is die rode fiets niet van jou?
jou = ?

1. bez. vnw
2. pers. vnw

Wederkerend voornaamwoord

Het wederkerend voornaamwoord verwijst (terug) naar het onderwerp van de zin.

Voorbeeld:

• Ik erger me enorm.
• Hij wast zich dagelijks.

Wederkerig voornaamwoord

Het wederkerig voornaamwoord geeft tussen twee of meer 'personen' een wederzijdse handeling aan: 

                                                                           elkaar, mekaar, elkander.

Zij knuffelen elkaar.

Ik heb [mij] verslapen.

1. Wederkerend voornaamwoord
2. Wederkerig voornaamwoord

Zij hebben [elkaar] afgemat.

1. Wederkerend voornaamwoord
2. Wederkerig voornaamwoord

Zij zoenden [mekaar] op het schoolfeest.

1. Wederkerend voornaamwoord
2. Wederkerig voornaamwoord
3. Persoonlijk voornaamwoord
4. Bezittelijk voornaamwoord

Zij doucht [zich] iedere dag.

1. Wederkerend voornaamwoord
2. Wederkerig voornaamwoord
3. Persoonlijk voornaamwoord
4. Bezittelijk voornaamwoord

Ik bedenk [mijn] geniale ideeën onder de douch.

1. Wederkerend voornaamwoord
2. Wederkerig voornaamwoord
3. Persoonlijk voornaamwoord
4. Bezittelijk voornaamwoord

Is het mooie schilderij van [haar]?

1. Wederkerend voornaamwoord
2. Wederkerig voornaamwoord
3. Persoonlijk voornaamwoord
4. Bezittelijk voornaamwoord

Opdracht

Maak de opdrachten op het stencil.

Programma voor vandaag

• Uitleg over vier voornaamwoorden.

• Maken van opdrachten op het stencil.

• Nakijken van opdrachten op het stencil.

Is de F1-auto van [hem]?

1. Wederkerend voornaamwoord
2. Wederkerig voornaamwoord
3. Persoonlijk voornaamwoord
4. Bezittelijk voornaamwoord

Heb je [je] bezeerd?

1. Wederkerend voornaamwoord
2. Wederkerig voornaamwoord
3. Persoonlijk voornaamwoord
4. Bezittelijk voornaamwoord

Wees lief voor [elkaar]!

1. Wederkerend voornaamwoord
2. Wederkerig voornaamwoord
3. Persoonlijk voornaamwoord
4. Bezittelijk voornaamwoord

Vragend voornaamwoord

Staat meestal aan het begin van een vraagzin:

'Wie gaat er morgen mee naar het zwembad?'

'Wat voor hond hebben jullie?'

​

Wie	Wat
Welk(e)	Wat voor (een)

Vragend voornaamwoord

Als het niet aan het begin van de zin staat, kun je de zin op een andere manier vragend maken. Het vragend voornaamwoord komt dan vooraan te staan. Kijk maar:

'Weet jij wie de wedstrijd van afgelopen zaterdag heeft gewonnen?'   wordt

'Wie heeft afgelopen zaterdag de wedstrijd gewonnen?'

Welk antwoord is juist?
De vier vragende voornaamwoorden zijn:

1. wie, wat, waar en welk(e)
2. wie, wat, welk(e) en wat voor (een)
3. wie, welk(e), wat voor (een) en hoe
4. wie, welk(e), wat voor (een) en waarom

Aanwijzend voornaamwoord

Enkele voorbeelden zijn:

De naam zegt het al: het wijst iets aan.

Die

Deze

Dit

Dat

Zulk(e)

Zo'n

Dergelijk(e)

Aanwijzend voornaamwoord

Handig trucje:

Naar het-woorden verwijs je met dit of dat ​

Naar de-woorden verwijs je met die of deze​

EN het hoort altijd bij een ZNW: het wijst een ZNW aan:

Dat meisje heeft haar diploma gehaald. (dat, want het meisje)

Die jongen is erg verlegen. (die, want de jongen)

Maak een zin met een pers. vnw., een bez. vnw. en een aanw. vnw.

Sleep de onderstreepte woorden uit de zin naar het juiste voornaamwoord:

Wie heb jij vanmorgen die opdracht laten overschrijven?

pers. vnw.

vr. vnw.

aanw. vnw.

Wie

jij

die

Betrekkelijk voornaamwoord

Het betrekkelijk voornaamwoord slaat terug op het woord dat, of de zin die, eraan vooraf gaat:

De tafel die Martin gisteren gedekt heeft.

Wie (= degene die) een appel eet, wordt nooit kaal.

Betrekkelijk voornaamwoord

Er zijn zes mogelijke betrekkelijk voornaamwoorden.

Aanwijzend of betrekkelijk vnw?

Ik kan dit huis niet kopen.

1. Aanwijzend voornaamwoord
2. Betrekkelijk voornaamwoord

Aanwijzend of betrekkelijk vnw?

De zaterdag die ik niet kan, is gekozen.

1. Aanwijzend voornaamwoord
2. Betrekkelijk voornaamwoord

Aanwijzend of betrekkelijk vnw?

Ik eet geen broodje ham. Wil jij dit?

1. Aanwijzend voornaamwoord
2. Betrekkelijk voornaamwoord

Onbepaald voornaamwoord

Het onbepaald voornaamwoord verwijst naar iets algemeens, dus niets specifieks.

Men

Wat

(N)iemand

Iedereen kan appels plukken.

Welk voornaamwoord?

Peter ziet sterretjes. Zie jij die ook?

1. Aanwijzend voornaamwoord
2. Betrekkelijk voornaamwoord
3. Onbepaald voornaamwoord
4. Vragend voornaamwoord

Welk voornaamwoord?

[Iedereen] vindt dat terecht.

1. Aanwijzend voornaamwoord
2. Betrekkelijk voornaamwoord
3. Onbepaald voornaamwoord
4. Vragend voornaamwoord

Welk voornaamwoord?

Iedereen vindt [dat] terecht.

1. Aanwijzend voornaamwoord
2. Betrekkelijk voornaamwoord
3. Onbepaald voornaamwoord
4. Vragend voornaamwoord

Welk voornaamwoord?

[Wie] vindt dat terecht?

1. Aanwijzend voornaamwoord
2. Betrekkelijk voornaamwoord
3. Onbepaald voornaamwoord
4. Vragend voornaamwoord

Opdracht

Maak de opdrachten op het stencil.