voornaamwoorden

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Nederlands

Klas 3

Voornaamwoorden

Lesdoel

Aan het einde van deze les kennen jullie deze voornaamwoorden en kunnen jullie deze voornaamwoorden aanwijzen in een zin.

persoonlijk                                   betrekkelijk

bezittelijk                                     wederkerend

aanwijzend                                  wederkerig
vragend                                         

De tandarts is vandaag afwezig,  want                 is ziek.                 

Nina vindt John leuk. Ze is verliefd op 

Wanneer gaan                     verhuizen?

Hoeveel boterhammen eet                   per dag? 

hij

je

hem

zij

Wat zijn de pers. vnw.?
Kunt u me morgen naar de bioscoop brengen?

Wat zijn de pers. vnw.?
Jullie moeten hem deze vraag stellen.

Wie haalt jullie op?

jullie =

1. persoonlijk voornaamwoord
2. bezittelijk voornaamwoord

mijn huis.
mijn=

1. persoonlijk voornaamwoord
2. bezittelijk voornaamwoord

Wij hebben ons vergist.
wij =

1. persoonlijk voornaamwoord
2. bezittelijk voornaamwoord

Is 'mij' persoonlijk of bezittelijk:
Dat boek is van mij.

1. persoonlijk voornaamwoord
2. bezittelijk voornaamwoord

Zijn pen doet het niet.

Is 'zijn' een bezittelijk of een persoonlijk voornaamwoord?

1. bezittelijk voornaamwoord
2. persoonlijk voornaamwoord

Komen jullie ook naar de kampioenswedstrijd kijken?

'jullie' is een

1. bezittelijk vnw.
2. persoonlijk vnw.

Jullie paspoorten zijn niet meer geldig.

'Jullie' is een

1. bezittelijk vnw.
2. persoonlijk vnw.

Deze glutenvrije spaghetti is speciaal voor mij gemaakt.

'mij' is een

1. bezittelijk vnw.
2. persoonlijk vnw.

Aanwijzende voornaamwoorden zijn o.a. die, dit, dat, deze. zulke, zo'n diegene en dergelijke. 

• Een aanwijzend voornaamwoord kan in plaats van een lidwoord voor een zelfstandig naamwoord (zn) staan. Het verwijst naar het zn en maakt het zn specifieker. 

• 1) Mag ik een pen van jou? (een = lw)
• 2) Mag ik deze pen van jou? (deze = aanw. vnw)

• In zin 1) wordt een willekeurige pen bedoeld en zin 2) een specifieke pen. 

Benoem het aanwijzende voornaamwoord.

Deze vraag vind ik helemaal niet moeilijk. 

Benoem het aanwijzende voornaamwoord.

Ik heb dit onderdeel altijd al makkelijk gevonden. 

Benoem het aanwijzende voornaamwoord.

Dergelijke vragen mogen ze me gerust stellen.  

Benoem het aanwijzende voornaamwoord.

Aanwijzend voornaamwoord vind ik zo'n gemakkelijke woordsoort.  

Er zijn vier vragende voornaamwoorden (vr.vnw): 

wie, wat, welk(e), wat voor (een).


Voorbeeld: Welke spieren train je met hardlopen?
Weet jij wie er morgen op je verjaardag komen?

vragend

voornaamwoord

aanwijzend voornaamwoord

Wat

heb

je

met

deze

boeken 

gedaan?

vragend

voornaamwoord

aanwijzend voornaamwoord

Van

wie

is 

die

mooie

sjaal? 

Benoem het vragend voornaamwoord.

Wie is er in een schrikkeljaar geboren? 

Benoem het vragend voornaamwoord.

Ik weet niet wat we vandaag gaan eten. 

Benoem het vragend voornaamwoord.

Wanneer kun je het beste beginnen met leren? 

Benoem het vragend voornaamwoord.

Wat voor een hond past bij jou? 

Benoem het vragend voornaamwoord.

Weet je welke prijs we gewonnen hebben? 

Betrekkelijk voornaamwoord

Het betrekkelijk voornaamwoord verwijst terug, naar
- een woord,
- een woordgroep of
- een zinnetje.
( dit is het antecedent)

Benoem het betrekkelijk vnw

De prijs ging naar het voetbalelftal dat kampioen was geworden.

Benoem het betrekkelijk vnw.

Ik had het proefwerk goed geleerd, wat een verstandige beslissing was.

Benoem de antecedent

Ik had het proefwerk goed geleerd, wat een verstandige beslissing was.

Wat heb je gisteren gedaan?

Wat is een?

1. vragend voornaamwoord
2. betrekkelijk voornaamwoord
3. onbepaald voornaamwoord
4. aanwijzend voornaamwoord

Wie heeft het schoolfeest georganiseerd?
wie is een?

1. aanwijzend voornaamwoord
2. persoonlijk voornaamwoord
3. vragend voornaamwoord
4. betrekkelijk voornaamwoord

Wie zou zo'n reis op die leeftijd ook durven te maken?

wie is een?
die is een?

1. Wie = een vragend voornaamwoord die = aanwijzend voornaamwoord
2. Wie = een vragend voornaamwoord die = betrekkelijk voornaamwoord
3. Wie = een betrekkelijk voornaamwoord die = aanwijzend voornaamwoord
4. Wie = een betrekkelijk voornaamwoord die = betrekkelijk voornaamwoord

De tafel die scheef staat is omgevallen.

Die is een?

1. aanwijzend voornaamwoord
2. betrekkelijk voornaamwoord
3. persoonlijk voornaamwoord
4. vragend voornaamwoord

Het meisje dat hij leuk vindt.

Dat is een?

1. Bezittelijk voornaamwoord
2. Aanwijzend voornaamwoord
3. Betrekkelijk voornaamwoord
4. Persoonlijk voornaamwoord

De vrouw die daar loopt, is mijn buurvrouw.
Die is een?

1. aanwijzend voornaamwoord
2. betrekkelijk voornaamwoord
3. persoonlijk voornaamwoord
4. vragend voornaamwoord

Dat meisje zat de hele avond alleen.

Dat is een?

1. Aanwijzend voornaamwoord
2. Vragen voornaamwoord
3. Onbepaald voornaamwoord
4. Betrekkelijk voornaamwoord

Wederkerend voornaamwoord

 Verwijst nog een keer naar de persoon die het onderwerp is, het onderwerp komt in een andere vorm terug.

Alle vormen van ‘zich’

 Ik vergiste me

 Jij schaamt je

Wij ergeren ons                             Hij vergist zich

Wederkerig voornaamwoord

De woorden: elkaar, elkander, mekaar

Wij gaven elkaar een hand.

Ik heb me gesneden. (me)

1. Wederkerend voornaamwoord
2. Wederkerig voornaamwoord

Johan en Pieter verdedigen elkaar. (elkaar)

1. Wederkerend voornaamwoord
2. Wederkerig voornaamwoord