1.1 De tijd van burgers en stoommachines

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Binnen is Beginnen

Jas uit - spullen op tafel

Tas en mobiel van tafel

Werken bij geschiedenis

• Boek en schrift bij je (geen laptop)
  
• Goed gevulde etui
  
• Opletten bij instructie
  
• Aantekeningen maken, einde les controle
  
• Vragen maken en aftekenen
  
• Werken in stilte
  
•  

Doel

Samen de eindstreep halen

1.1De tijd van burgers en stoommachines

De vaardigheid die je leert is: Oorzaak - Gevolg denken

Aan het einde van de les kun je de volgende vraag beantwoorden:

Hoe industrialiseerde Nederland & wat waren de gevolgen hiervan?

Spoorlijnen

• Tot in de 19e eeuw kostte reizen door Nederland erg veel tijd.
  
• Dit veranderde in 1839 toen de eerste stoomtrein reed. Rond 1870 waren alle grotere steden via het spoor bereikbaar.
  
• De komst van de stoomtrein was een enorme vooruitgang. Het past bij de moderne tijd: vijfde periode (1800-heden). Het leven van mensen veranderde enorm vanaf de tijd van burgers en stoommachines: achtste tijdvak (1800-1900).
  

Oorzaak gevolg?

Door de komst van stoomtreinen is de ................. afstand in Nederland.................. .

1870

Nu

Stoommachines 

Gevolg:

De productie ging sneller, met minder mensen

Industriële revolutie: ingrijpende verandering waarbij handarbeid wordt vervangen door machines

Industrie: productie in fabrieken

Industrialisatie: uitbreiding van de industrie

De grote veranderingen werden in gang gezet door de industriële revolutie waarbij handarbeid werd vervangen door (stoom)machines. In deze periode ontstond industrie.

De industrialisatie van Nederland begon pas halverwege de 19e eeuw: Nederlanders hielden zich daarvoor meer bezig met landbouw en handel dan met productie.

De industrialisatie van Nederland begon pas halverwege de 19e eeuw: Nederlanders hielden zich daarvoor meer bezig met landbouw en handel dan met productie.

De industrialisatie zorgde ook buiten de fabrieken voor nieuwe banen.

•  Ondernemingen hadden veel ondersteunend personeel nodig.
  

Zoals: mensen voor administratie, postdiensten, transport.

Er kwamen ook winkels voor fabriekspersoneel

Gevolg: er waren opleidingen nodig (onderwijzers)

• Deze mensen maken geen product maar verlenen een dienst
  
• Naast industrie ontstond er ook Dienstverlening

• Ook in de landbouw kwam mechanisatie. Daardoor stegen de opbrengsten. 
  

• Toch maakten veel boeren te weinig winst door de invoer van goedkoop graan uit Amerika. 

Gevolg:
Ze trokken van het platteland naar de stad, waardoor er steeds minder mensen in de landbouw werkten.

Onderneming: een bedrijf

Mechanisatie: met gebruik van een machine (complex werktuig)

Er waren vier oorzaken voor de industrialisatie van Nederland.

1. Omdat handel en landbouw steeds minder opleverden, hielp de overheid met het opzetten van textielfabrieken.
   
2. Nederland verwerkte producten uit Nederlands-Indië tot eindproducten en verhandelde deze.
   
3. Dankzij de gunstige ligging van Nederland konden industrieproducten snel verhandeld worden.
   
4. Door de sterke bevolkingsgroei waren er voldoende arbeidskrachten beschikbaar.
   

Oorzaak en Gevolg

Het is belangrijk om dit hoofdstuk zo te leren.

Zelfstandig werken

• Maak paragraaf 1.1
• Geef voor jezelf antwoord op de hoofdvraag:

Hoe industrialiseerde Nederland & wat waren de gevolgen hiervan?  

• Vragen? Ik loop langs!

Grote werkloosheid

Geld van de overheid= uitkering

Zwartwerken

Hoe industrialiseerde Nederland & wat waren de gevolgen hiervan? 

1.2 De tijd van de wereldoorlogen

• je kunt uitleggen waarom Nederland aan het begin van de 20e eeuw belangrijk was in de wereldeconomie.
  
• je kunt uitleggen waarom de welvaart groeide
• je kent de gevolgen van de economische wereldcrisis voor de Nederlandse samenleving

Tijd van de wereldoorlogen

Eerste Wereldoorlog

Tweede  Wereldoorlog

Opkomst Hitler

1914 - 1918

1918 - 1939

1939 - 1945

Vanaf 1900 hadden alle westerse landen een industriële samenleving                                              alle landen waren dor handel afhankelijk van elkaar.

Wereldeconomie

Nederland werd belangrijk door:

Gunstige ligging

haven van Rotterdam

Roergebied (Duitsland)

Nederland werd belangrijk door:

Gunstige ligging

haven van Rotterdam

Roergebied (Duitsland)

Nederlands Indië

Olie

Nederland werd belangrijk door:

Gunstige ligging

haven van Rotterdam

Roergebied (Duitsland)

Nederlands Indië

Olie

Multinational

1919 - 1929

Nauwelijks werkloosheid

Welvaart groeide

1919 - 1929

Nauwelijks werkloosheid

Welvaart groeide

werkdag naar 8 uur

vrije zondag

vrije zaterdag middag

lonen stegen

1919 - 1929

Nauwelijks werkloosheid

Welvaart groeide

werkdag naar 8 uur

vrije zondag

vrije zaterdag middag

lonen stegen

meer geld

1919 - 1929

Nauwelijks werkloosheid

Welvaart groeide

werkdag naar 8 uur

vrije zondag

vrije zaterdag middag

lonen stegen

meer geld

mensen willen genieten van het leven

1919 - 1929

Nauwelijks werkloosheid

Welvaart groeide

werkdag naar 8 uur

vrije zondag

vrije zaterdag middag

lonen stegen

meer geld

mensen willen genieten van het leven

Consumptiemaatschappij 

Bevolkingsgroei

Crisis

1929               de beurs van New York maak enorme verliezen

Crisis

1929               de beurs van New York maak enorme verliezen

de wereld economie zit met elkaar verbonden

Wereldcrisis

1929 - 1939

Grote werkloosheid

Geld van de overheid= uitkering

Grote werkloosheid

Geld van de overheid= uitkering

Zwartwerken

Grote werkloosheid

Geld van de overheid= uitkering

Zwartwerken

2 X per dag, iedere keer andere tijd Stempelen

Werkverschaffing