Par 2.2 rivieren van ijs

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Par 2.2 rivieren van ijs

Lesdoelen:

• Het ontstaan van firn uitleggen
• Drie soorten morenen benoemen en uitleggen waar deze voorkomen
• Het verschil benoemen tussen een U-dal en een V-dal en minimaal twee kenmerken kunnen noemen

Wat is erosie en welke drie vormen zijn er?

Tot wanneer was in Europa de laatste ijstijd?

1. 200.000 jaar geleden
2. 1800 jaar geleden
3. 450.000 jaar geleden
4. 11.700 jaar geleden

IJstijden

Tienduizenden jaren geleden een ijstijd in Europa

Groot deel van de Alpen bedekt met gletsjers

Leven nu in een interglaciaal

Zelf aan de slag

1. Wat is een gletsjer?
2. Wat is eeuwige sneeuw en waar vind je deze?
3. Wat is firn? Is firn hetzelfde als eeuwige sneeuw?
4. Bewegen gletsjers? Leg uit.
5. Hoe draagt een gletsjer bij aan erosie?

Bespreking vragen

1. Wat is een gletsjer?
2. Wat is eeuwige sneeuw en waar vind je deze?
3. Wat is firn? Is firn hetzelfde als eeuwige sneeuw?
4. Bewegen gletsjers? Leg uit.
5. Hoe draagt een gletsjer bij aan erosie?

Wat is een gletsjer?

Wat is firn en hoe ontstaat het?

Firn

Door steeds ontdooien en bevriezen verandert 
sneeuw in firn (korrelige, overjarige en ijsachtige sneeuw).
 

Firn hoopt zich op in firnbekken: het begin van een gletsjer.

Gletsjerpuin

Gletsjerpuin is het grijze materiaal dat te zien is bij de gletsjers. Het bestaat uit puin afkomstig van de berghellingen.

Drie soorten morenen

Grondmorenen

Welke morenen zijn hier zichtbaar?

1. Grondmorenen en zijmorenen
2. Grondmorenen, zijmorenen en eindmorenen
3. Alleen zijmorenen
4. zijmorenen en eindmorenen

Wat is erosie?

Definitie van erosie:

'het afschuren en uitschuren van hard gesteente door met verweringsmateriaal beladen water, ijs of wind.'

Wat is het verschil tussen een U-dal en een V-dal. Benoem ook minimaal twee kenmerken

U-dal of V-dal?

HW

Opdracht 5, 6, 8

Lesdoelen:

• Het ontstaan van firn uitleggen
• Drie soorten morenen benoemen en uitleggen waar deze voorkomen
• Het verschil benoemen tussen een U-dal en een V-dal en minimaal twee kenmerken kunnen noemen

Lesdoelen:

• Het verschil weten tussen een gletsjertunnel, gletsjerpoort en gletsjerrivier
• Het verschil benoemen tussen een U-dal en een V-dal en minimaal twee kenmerken kunnen noemen
• Minimaal drie kenmerken benoemen van de bovenloop van een rivier

Wat zijn kenmerken van een U-dal

Is dit een U-dal of V-dal?

1. V-dal
2. U-dal

Gletsjertunnel, poort en rivier

 "Laag in het dal is het warmer en gaat de gletsjer smelten. Het smeltwater zakt door spleten in het ijs en verzamelt zich onder de gletsjer. Door het stromende water ontstaat onder in de gletsjer een gletsjertunnel.

De plek waar het water uiteindelijk naar buiten komt, heet de gletsjerpoort. Dit is het begin van een gletsjerrivier."

.

Bovenloop

• Eerste deel van de rivier
• 2100 meter hoogte de bron
• Vanaf Reichenau begin van de Rijn 
• Samenkomst van twee gletsjerrivieren
• 1250 kilometer lang

Kenmerken van de bovenloop

1. Veel erosie
2. Veel reliëf
3. Hoge stroomsnelheid
4. Smalle en ondiepe rivier

Lesdoelen:

• Het verschil weten tussen een gletsjertunnel, gletsjerpoort en gletsjerrivier
• Het verschil benoemen tussen een U-dal en een V-dal en minimaal twee kenmerken kunnen noemen
• Minimaal drie kenmerken benoemen van de bovenloop van een rivier

HW

Opdracht 6, 8, 9