3.3 - B - De verlichting

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

3.3 De verlichting

Planning

• Woordweb
• Denken over de samenleving
• Reactie van vorsten
• Verwerking
• Afsluiting

Leerdoelen

• Je kunt drie ‘verlichte’ denkers benoemen en hun ideeën over de samenleving uitleggen.  
  
  
• Je kunt uitleggen waarom de verlichting heeft gezorgd voor het ontstaan van een publieke opinie. 

Wat weet je nog van de
vorige les?

Denken over de samenleving (1)

• Verlichte denkers vonden dat alle mensen vrij en gelijk geboren waren. 
  
  
• Niemand had wat te zeggen over de vrijheid het geloof of het bezit van een ander. 
  
  
• Er ontstond kritiek op de standensamenleving en het absolutisme van de vorsten.  

Denken over de samenleving (1)

John Locke:

• Een koning krijgt de macht van het volk. 
  
  
• Het is de taak van de koning om het volk te beschermen.
  
  
•  Als de vorst dat niet doet mag het volk in opstand komen.  
  
  

Denken over de samenleving (2)

Jean-Jacques Rousseau:

• Het volk hoeft de macht niet aan een koning te geven.
  
  
• Het volk moest zelf de macht nemen: een democratie. 
  
  
• De stem van de meerderheid telt!

Denken over de samenleving (3)

Charles de Montesquieu:

• Scheiding der Machten: 
  - Wetgevende macht: parlement maakt wetten.
  - Uitvoerende macht: koning en regering voeren wetten uit. 
  - Rechtsprekende macht: rechters straffen burgers koning of regering als zij zich niet aan de wet houden. 

De reactie van vorsten

• Verbieden van verlichte boeken: censuur
  - de koning bepaalde wat er in de krant of boeken kwamen te staan. 
  
  
• Verlichte denkers werden verbannen of opgesloten.  
  
  
• Toch konden de ideeën zich verspreiden via salons, koffiehuizen, nieuwe kranten en tijdschriften. 
  
  
• Mensen schreven over de samenleving: ontstaan publieke opinie. 

Uitleg over de opdracht

• Op de ELO staat een uitspraken schema.
  - Noteer welke uitspraak bij welke verlichte denker hoort.
  
  
• In tweetallen, in BO rooms. 
  - Klaar? Stuur je document naar mij toe via Teams.
  
  
• We bespreken de  antwoorden gezamenlijk. 

Leerdoelen

• Je kunt drie ‘verlichte’ denkers benoemen en hun ideeën over de samenleving uitleggen.  
  
  
• Je kunt uitleggen waarom de verlichting heeft gezorgd voor het ontstaan van een publieke opinie. 

Planning

Volgende lessen:
toetsing 3.2/3.3

Je krijgt hier geen cijfer  voor maar een goed, voldoende of onvoldoende.