Biologie H4 par.6 zwangerschap HSX

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

H4 par.6

Zwangerschap

Lesdoelen

Je kunt uitleggen hoe bevruchting plaatsvindt

Je kunt uitleggen hoe een tweeling ontstaat

Je kunt de verschillende stadia van de ontwikkeling van een mens (van conceptie tot geboorte) beschrijven

Je kunt vertellen wat er gebeurt bij een prenataal onderzoek

Bevruchting

Als de eicel samensmelt 

met de zaadcel.

Bevruchting en innesteling

Bevruchting: na de ovulatie

Bevruchte eicel reist in 7 dagen

naar de baarmoeder >>

ondertussen Klievingsdelingen

Bevruchte eicel gaat zich

innestelen in het baarmoederslijmvlies

Tweelingen

Een-eiige tweeling -> 1 eicel & 1 zaadcel.

- 1 eicel in bevrucht

Later in ontwikkeling scheidt het klompje cellen

zich tijdens de klievingsdelingen in tweeën.

Tweeeiige tweeling  -> 2 eicellen & 2 zaadcellen

- 2 eicellen zijn bevrucht

2 verschillende eicellen zijn gerijpt en

vrijgekomen bij de ovulatie.

De placenta

Na een paar weken groeit de placenta

Hiermee kunnen voedingsstoffen van 

de moeder naar het embryo via de 

navelstreng

Bloedvaten embryo/foetus stromen door

de placenta, langs het bloed van 

de moeder -> geen bloedcontact

Placenta en navelstreng

Het embryo is door de navelstreng

verbonden met de placenta.

In de placenta:

• Zuurstof en voedingsstofen van                                                                        moeder naar het embryo

• Afvalstoffen van het embryo naar 
    de moeder

De navelstreng

Navelstrengslagaders (2): Hierin stroomt bloed van het
embryo naar de placenta.

Navelstrengader (1): Hierin stroomt bloed van de placenta
naar het embryo.

Embryo (eerste paar weken)

Foetus (vanaf week 8)

Placenta en navelstreng

Na 9 maanden

Is het kind klaar om geboren te worden.

Vruchtvliezen breken (vliezen zijn gebroken) en vruchtwater komt naar buiten.

Prenataal onderzoek

pre = voor - nataal = de geboorte - voor de geboorte onderzoek

• Echo
• combinatietest (zie volgende pag)
• NIPT (zie volgende pag.)
• 20- wekenecho
• pretecho

NIPT

De NIPT is sinds 1 april 2023 onderdeel van het reguliere programma voor prenatale screening. Bij de NIPT wordt bloed afgenomen bij de zwangere. Het bloed wordt onderzocht in een laboratorium om te kijken of er bij de foetus aanwijzingen zijn voor down-, edwards- of patausyndroom.

Edwardssyndroom

Dit ontstaat al vroeg in de zwangerschap. Het is een zeer ernstige aandoening. Deze kinderen hebben een zeer ernstige verstandelijke beperking en zeer ernstige lichamelijke problemen.De meeste overlijden al tijdens de zwangerschap of kort na de geboorte. Ze worden bijna nooit ouder dan 1 jaar. Hun gezondheid is dan heel zwak. Ze krijgen bijvoorbeeld snel infecties in de longen. De artsen zorgen dat het kind zich zo prettig mogelijk voelt zolang het leeft.

Patausyndroom

Dit ontstaat al vroeg in de zwangerschap. Kinderen met patausyndroom hebben een ernstige verstandelijke beperking en ernstige lichamelijke problemen. De meeste overlijden al tijdens de zwangerschap of kort na de geboorte. Kinderen met patausyndroom worden bijna nooit ouder dan 1 jaar. Door de afwijkingen aan het hart en andere organen zijn de kinderen vaak ziek. Hun gezondheid is erg zwak. Ze hebben ook veel last van infecties. De artsen zorgen ervoor dat het kind zich zo prettig mogelijk voelt zolang het leeft.

Downsyndroom 1/3

Iemand met downsyndroom heeft van één bepaald chromosoom (chromosoom 21) geen twee, maar drie exemplaren in elke cel. Vandaar dat downsyndroom ook wel trisomie 21 wordt genoemd. Er is dus een chromosoom teveel en er is daardoor ook teveel DNA.

Downsyndroom 2/3

Mensen met het downsyndroom hebben een lichte tot ernstige verstandelijke handicap en een aantal uiterlijke kenmerken. Ook hebben zij een verhoogde kans op een aantal lichamelijke afwijkingen en gezondheidsproblemen.

Downsyndroom 3/3

Mensen met downsyndroom ontwikkelen zich langzamer. Ze hebben ook een ander uiterlijk. Vaak is dat een plat achterhoofd, wat rond gezicht, iets schuinstaande ogen, een huidplooi aan de binnenkant van de oogleden, een korte nek, laagstaande oren en een lage neusbrug. Ook hebben ze vaak korte, brede handen. En zijn de meeste kinderen kleiner dan hun leeftijdsgenoten.

Combinatietest

De combinatietest bestaat uit een combinatie van twee onderzoeken: Een bloedonderzoek bij de zwangere in de periode van 9 tot 14 weken van de zwangerschap. Het laboratorium onderzoekt het bloed. Een nekplooimeting met een echo bij het kind in de periode van 11 tot 14 weken zwangerschap.

Tijdens een combinatietest berekent de dokter de kans op chromosomale afwijkingen en kan hij of zij ook structurele lichamelijke afwijkingen terugvinden. De combinatie van bloedwaarden, nekplooimeting en leeftijd leidt tot een bepaald risicocijfer voor een chromosomale afwijking.

Enkele vragen

Deze geslachtskenmerken zijn al bij de geboorte aanwezig?

1. Primaire geslachtskenmerken
2. Secundaire geslachtskenmerken

De geboorte van de placenta

1. Uitdrijvingsfase
2. Ontsluitingsfase
3. Nageboortefase

De eerste stap van de geboorte is de ontsluiting

1. WAAR
2. NIET WAAR

Vrouwen hebben vanaf de geboorte al eicellen.

1. Juist
2. Onjuist

Welk bloedvat bevat voor de geboorte meer zuurstof dat na de geboorte?

1. bovenste holle ader
2. longader
3. longslagader
4. aorta

In de afbeelding
zie je de geboorte van een veulen.
Welke stap(pen) van de geboorte hebben al plaatsgevonden bij deze bevalling?

1. Indaling
2. Ontsluiting
3. Uitdrijving
4. Nageboorte

De kinderen 2 en 3 zijn jongens.

Welke tweeling lijkt het meest op elkaar, tweeling A of tweeling B?

1. Tweeling A
2. Tweeling B

Hebben eeneiige tweelingen hetzelfde genotype? En Twee-eiige tweelingen?

1. Alleen eeneiig heeft hetzelfde genotype
2. Alleen twee-eiig heeft hetzelfde genotype
3. Beide hebben hetzelfde genotype

Een twee-eiige tweeling is een tweeling die ontstaan is uit?

1. één eicel en één zaadcel
2. twee eicellen en twee zaadcellen
3. één eicel en twee zaadcellen
4. twee eicellen en 1 zaadcel

Sara is een eeneiige tweeling.
Heeft zij een tweelingbroer of een tweelingzus?

1. Tweelingbroer
2. Tweelingzus
3. Kun je niet weten

Wat is de "ovulatie"?

Wat is "innestelen"

Resumerend

De lesdoelen waren

Je kunt uitleggen hoe bevruchting plaatsvindt

Je kunt uitleggen hoe een tweeling ontstaat

Je kunt de verschillende stadia van de ontwikkeling van een mens (van conceptie tot geboorte) beschrijven

Je kunt vertellen wat er gebeurt bij een prenataal onderzoek

Doelen bereikt?

EINDE